۷٬۰۶۳
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
(صفحه‌ای تازه حاوی «{{شروع متن}} {{سوال}} دروغ چیست و دارای چه اقسامی است؟ {{پایان سوال}} {{پاسخ}}دروغ...» ایجاد کرد) |
Nazarzadeh (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| (۲۳ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۴ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۲: | خط ۲: | ||
{{سوال}} | {{سوال}} | ||
دروغ | دروغ چیست؟ | ||
{{پایان سوال}} | {{پایان سوال}} | ||
{{پاسخ}} | {{پاسخ}} | ||
{{درگاه|واژه‌ها}} | |||
{{رذائل اخلاقی}} | |||
دروغ به معنای خبر مخالف با واقع است و برای آن [[اقسام دروغ|اقسامی]] مانند دروغ در گفتار، دروغ در نیت و دروغ در عمل برشمرده‌‌اند. عوامل دروغ گاهی درونی است؛ مانند احساس حقارت و ترس از مجازات، و گاه بیرونی است مانند الگو گرفتن از اطرافیان و والدین. دروغگویی باعث نابودی [[ایمان]]، محروم شدن از [[هدایت خدا|هدایت]] و از بین رفتن [[حیا]] شده و فرد را در اجتماع بی‌اعتبار می‌کند. | |||
البته دروغ در مواردی که [[راستگویی|راست گفتن]] ممکن نباشد و دروغ‌گفتن زیانی را از [[مسلمان|مسلمانی]] بردارد، یا باعث اصلاح بین مردم شود [[جایز]] است. | |||
[[ | |||
دروغ | == مفهوم‌شناسی == | ||
دروغ یا کذب، به معنای خبر مخالف با واقع است. | |||
دروغ از جمله بیماری‌های زبان شمرده شده که بشریت از آن آسیب و رنج فراوان دیده است. [[دین اسلام]] به حفظ زبان از دروغ تأکید زیادی کرده است.<ref>اخلاق، ترجمه کتاب اخلاق، تألیف مرحوم سید عبدالله، شبر، مؤسسه انتشارات هجرت، ص۲۲۳.</ref> | |||
برخی دروغ را با [[توریه]] متفاوت دانسته‌اند. توریه در اصطلاح [[فقه]]، عبارت از این است که گوینده به گونه‌ای الفاظ را ارائه دهد که مخاطب مقصود او را متوجه نشود. بلکه خلاف آن را از لفظ بفهمد.<ref>انصاری، مرتضی، المکاسب، قم، نشر مجمع الفکر الاسلامی، ۱۳۷۸ ش، ج۲، ص۱۷.</ref> در عین حال فرد دروغی نگفته و الفاظ بر مقصود او نیز دلالت دارد. {{همچنین ببینید|توریه}} | |||
== اقسام == | == اقسام == | ||
{{اصلی|اقسام دروغ}} | {{اصلی|اقسام دروغ}} | ||
برای | برای دروغ اقسام مختلفی است که برخی از آنها چنین است: | ||
{{ستون-شروع|۲}} | |||
* دروغ در گفتار؛ | |||
* دروغ در نیت؛ | |||
* دروغ در عزم؛ | |||
* دروغ در عمل؛ | |||
* دروغ در مقامات دین. | |||
{{پایان}} | |||
دروغ در نیت، مانند عمل نیکی که ریاکارانه انجام شود، و دروغ در عزم به معنای سستی در اراده انجام عمل نیک است. | |||
== عوامل == | |||
{{اصلی|عوامل دروغگویی}}دروغگویی عوامل و انگیزه‌های گوناگونی دارد که برخی از آنها عارتند از: | |||
{{ستون-شروع|۲}} | |||
* ترس؛ | |||
* الگوی نامناسب؛ | |||
* خودکم‌بینی؛ | |||
* کم‌عقلی؛ | |||
* نیازهای برآورده‌نشده. | |||
{{پایان}} | |||
عامل ترس، شامل مواردی مانند ترس از مجازات، ترس از دست دادن مال و ترس از رفتن آبرو است و یکی از مهمترین عوامل دروغ دانسته شده است. | |||
در دوران کودکی نیز، الگوی نامناسب و نیازهای برآورده نشده که احساس کمبود در آنها ایجاد کرده، از عوامل دروغگو شدن شمرده شده است. | |||
== پیامدها == | |||
{{اصلی|پیامدهای دروغ}}برای دروغ، پیامدهای فردی و اجتماعی برشمرده شده است. پیامدهای فرد دروغ گوناگون است که برخی از آنها چنین‌اند: | |||
{{ستون-شروع|۲}} | |||
* نابودی ایمان؛ | |||
* محروم شدن از هدایت؛ | |||
* از بین رفتن [[حیا]]؛ | |||
* از بین رفتن جوانمردی؛ | |||
* فراموشی؛ | |||
* سرزنش شدن؛ | |||
* پشیمانی. | |||
{{پایان}} | |||
دروغگو در اجتماع نیز دچار آسیب‌هایی شده که مهمترین آن کاهش اعتمادِ اجتماعی او است. بر اساس [[روایت|روایتی]] از [[امام صادق(ع)]] کسی که زیاد دروغ می‌گوید، ارزشش نزد خدا و نزد خلق او، از بین می‌رود.<ref name=":0">اخلاق الاهی، آفات زبان، جلد چهارم، استاد آیت الله مجتبی تهرانی، ص۱۱۸-۱۲۴.</ref> | |||
{{ | == موارد جواز == | ||
{{اصلی|موارد جواز دروغ}}[[دروغ]] در مواردی که [[راستگویی|راست گفتن]] ممکن نباشد و دروغ‌گفتن زیانی را از [[مسلمان|مسلمانی]] بردارد، یا باعث اصلاح بین مردم شود جایز است. برخی از آنها عبارتند از:ضرورت و اضطرار؛ اصلاح بین برادران مؤمن و نیرنگ در جنگ. | |||
== منابع == | == منابع == | ||
| خط ۲۲: | خط ۶۸: | ||
{{شاخه | {{شاخه | ||
| شاخه اصلی = اخلاق | | شاخه اصلی = اخلاق | ||
|شاخه فرعی۱ = رذائل اخلاقی | | شاخه فرعی۱ = رذائل اخلاقی | ||
|شاخه فرعی۲ = دروغ | | شاخه فرعی۲ = دروغ | ||
|شاخه فرعی۳ = | | شاخه فرعی۳ = | ||
| شاخه فرعی۴ = | |||
}} | }} | ||
{{تکمیل مقاله | {{تکمیل مقاله | ||
| خط ۳۳: | خط ۸۰: | ||
| ناوبری = | | ناوبری = | ||
| نمایه = | | نمایه = | ||
| تغییر مسیر = | | تغییر مسیر = شد | ||
| ارجاعات = | | ارجاعات = | ||
| بازبینی نویسنده = | |||
| بازبینی = | | بازبینی = | ||
| تکمیل = | | تکمیل = | ||
| اولویت = | | اولویت = ب | ||
| کیفیت = ج | | کیفیت = ج | ||
}} | }} | ||
{{پایان متن}} | {{پایان متن}} | ||