خلقت انسان در رنج با توجه به آیه ۴ سوره بلد
چرا خدواند در سوره بلد فرموده است: انسان را برای رنج دیدن آفریده است؟
آیه ۴ سوره بلد تصریح دارد خداوند انسان را در رنج آفرید. مفسران ذیل این آیه گفته‌اند این رنج همان سختی‌ها و مصایب دنیوی و امور آخرت است که انسان با آن روبرو می‌شود.
متن آیه
| ﴿ | لَقَدْ خَلَقْنَا الْإِنْسَانَ فِي كَبَدٍ
به‌راستى كه انسان را در رنج آفريده‌ايم. بلد:۴ |
﴾ |
تفسیر
«کبد» بر وزن «فَرَس» به معنای «سختی» و بیش از یکبار در قرآن نیامده است.
مراد از «کبد؛ سختی» در آیه، این است که انسان را در رنج آفریدیم و زندگی او پر از مشقت و رنج است و همین است که او را به کمال و ترقی سوق می‌دهد. اگر انسان در مشقت و سختی نبود برای از بین بردن آن تلاش نمی‌کرد و اگر تلاش نمی‌کرد، ابواب اسرار کائنات به رویش گشوده نمی‌شد: ﴿یا أَیُّهَا الْإِنْسانُ إِنَّکَ کادِحٌ إِلی رَبِّکَ کَدْحاً فَمُلاقِیهِ؛ اى انسان، حقاً كه تو به سوى پروردگار خود بسختى در تلاشى، و او را ملاقات خواهى كرد.﴾(انشقاق:۶)
انسان از یک طرف دارای بُعد روحانی و از طرف دیگر دارای بعد جسمانی است. آنچه از این دو بقاء و جاویدان است؛ روح الهی انسان می‌باشد. روح انسان، چند صباحی در این دنیا با جسم، همراه می‌شود. جسم نیز و به سبب مادی بودن و تعلقات او؛ با دنیا دارای اثرات و توابع است؛ لذا زندگی روح با جسم در این دنیا، همراه مشقّت و رنج است. تا در آزمایش الهی سر بلند بیرون آیند: ﴿الَّذِی خَلَقَ الْمَوْتَ وَ الْحَیاه لِیَبْلُوَکُمْ أَیُّکُمْ أَحْسَنُ عَمَلاً؛ خداوند مرگ و حیات را آفرید تا شما را بیازماید که کدامیک از شما بهتر عمل می‌کند.﴾(ملک:۲)
از اینکه قرآن می‌فرماید: «ما انسان را در رنج آفریدیم.» در بیان هدف از خلقت انسان است. چون هدف از خلقت انسان در آیات دیگر؛ آزمایش بندگان،[۱] پرستش،[۲] آگاهی از قدرت خداوند.[۳] رسیدن به رحمت الهیه و … معرفی شده است. آنچه آیه فوق در بیان آن است، این است که انسان با وجود جسم خاکی، از لحظه‌ای که نطفه او در قرارگاه رحم واقع می‌شود، مراحل زیادی از مشکلات و درد و رنج‌ها را طی می‌کند تا متولد شود و بعد از تولد و دوران طفولیت و سپس جوانی و پیری مواجه با انواع مشقّت‌ها و رنج هاست، حتی کسانی که زندگی مرفه دارند؛ نیز دارای رنج است زمانی که انسان از درد و رنج و خستگی نجات پیدا می‌کند: که روح الهی از جسم جدا گردد و به لقاء دوست ملحق شود.[۴]