خطبه امام حسین(ع) در منا: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
 
(۳ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد)
خط ۴: خط ۴:
{{پایان سوال}}
{{پایان سوال}}
{{پاسخ}}
{{پاسخ}}
{{درگاه|امام حسین}}'''خطبه امام حسین(ع) در منا''' خطبه‌ای است که در دوران فشار حکومت معاویه بر شیعیان در دفاع از جایگاه الهی [[اهل‌بیت(ع)]] و انتقاد از جنایات امویان ایراد شده است. این خطبه [[امام حسین علیه‌السلام|امام حسین(ع)]] را از نظر محتوا متناسب با سایر سخنان امام حسین(ع) پس از آغاز قیام عاشورا و مانند مقدمه‌ای برای [[نهضت عاشورا]] قلمداد کرده‌اند.  
{{درگاه|امام حسین}}'''خطبه امام حسین(ع) در منا''' خطبه‌ای است، در دوران حکومت معاویه، در دفاع از جایگاه [[اهل‌بیت(ع)]] و انتقاد از جنایات امویان. این خطبه [[امام حسین علیه‌السلام|امام حسین(ع)]] را از نظر محتوا متناسب با سایر سخنان امام حسین(ع) پس از آغاز قیام عاشورا و مانند مقدمه‌ای برای [[نهضت عاشورا]] قلمداد کرده‌اند.  


هدف امام حسین(ع) از ایراد این خطبه را، علاوه بر دفاع از [[امام علی(ع)]] و شیعیانش، پاشیدن بذر انقلاب در آینده بر ضد [[بنی‌امیه|امویان]] در افکار مردم مسلمان دانسته‌اند. بستر تاریخی ایراد این خطبه انتقاد امام حسین(ع) از چهار بخشنامه معاویة بن ابوسفیان علیه امام علی(ع) و شیعیانش و به نفع امویان قلمداد شده است.
هدف امام حسین(ع) از این خطبه را، علاوه بر دفاع از [[امام علی(ع)]] و شیعیانش، آماده کردن افکار مردم مسلمان بر ضد [[بنی‌امیه|امویان]] دانسته‌اند. بستر تاریخی ایراد این خطبه انتقاد امام حسین(ع) از چهار بخشنامه معاویة بن ابوسفیان علیه امام علی(ع) و شیعیانش و به نفع امویان قلمداد شده است.


این خطبه از سه بخش تشکیل شده که محتوای آنها نقل فضایل امام علی(ع) و اهل‌بیت(ع) در سیره رسول خدا(ص)، دعوت به [[امر به معروف و نهی از منکر]] و تأکید بر اهمیت انجام آن در مقابل حکام ظالم و تأکید بر وظیفه عالمان و لزوم قیام آنان در مقابل ستمگران و مفاسد سکوت آنان در مقابل ظالمان دانسته شده است.
این خطبه از سه بخش تشکیل شده که محتوای آنها نقل فضایل امام علی(ع) و اهل‌بیت(ع) در سیره رسول خدا(ص)، دعوت به [[امر به معروف و نهی از منکر]] و تأکید بر اهمیت انجام آن در مقابل حکام ظالم و تأکید بر وظیفه عالمان و لزوم قیام آنان در مقابل ستمگران و مفاسد سکوت آنان در مقابل ظالمان دانسته شده است.


== جایگاه ==
== جایگاه ==
خطبه امام حسین(ع) در [[سرزمین منا]] را از نظر محتوا متناسب با سایر خطبه‌ها و سخنان [[امام حسین علیه‌السلام|امام حسین(ع)]] پس از آغاز قیام عاشورا و مانند مقدمه‌ای برای نهضت عاشورا قلمداد کرده‌اند.<ref>نجمی، محمدصادق، سخنان حسین بن علی(ع) از مدینه تا کربلا، قم، بوستان کتاب، ۱۳۸۱ش، ص۳۵۹.</ref> گفته شده که این خطبه یک یا دو سال<ref>سلیم بن قیس هلالی، کتاب سلیم بن قیس الهلالی، ص۱۶۸.</ref> قبل از مرگ [[معاویه]]، در رجب سال ۶۰ق، و در اوج بحران اختناق، ظلم و فشاری که از سوی او بر امت اسلامی و به‌خصوص [[شیعیان]] وارد می‌شد ایراد شده است.<ref>نجمی، سخنان حسین بن علی(ع) از مدینه تا کربلا، ص۳۶۳.</ref>
خطبه امام حسین(ع) در [[سرزمین منا]] را از نظر محتوا متناسب با سایر خطبه‌ها و سخنان [[امام حسین علیه‌السلام|امام حسین(ع)]] پس از آغاز قیام عاشورا و مانند مقدمه‌ای برای نهضت عاشورا قلمداد کرده‌اند.<ref>نجمی، محمدصادق، سخنان حسین بن علی(ع) از مدینه تا کربلا، قم، بوستان کتاب، ۱۳۸۱ش، ص۳۵۹.</ref> گفته شده که این خطبه یک یا دو سال<ref>سلیم بن قیس هلالی، کتاب سلیم بن قیس الهلالی، ص۱۶۸.</ref> قبل از مرگ [[معاویه]]، و در اوج بحران اختناق، ظلم و فشاری که از سوی او بر امت اسلامی و به‌خصوص [[شیعیان]] وارد می‌شد ایراد شده است.<ref>نجمی، سخنان حسین بن علی(ع) از مدینه تا کربلا، ص۳۶۳.</ref>


[[ناصر مکارم شیرازی]] این خطبه امام حسین(ع) را قیام فرهنگی علیه منافقانی چون معاویه که در قامت خلفای پیامبر(ص) ظاهر شده بودند قلمداد کرده است؛ قیامی که مانند قیام عاشورا امویان را رسوا می‌کرد.<ref>مکارم شیرازی، ناصر، عاشورا ریشه‌ها انگیزه‌ها رویدادها پیامدها، قم، مدرسه امام علی بن ابی‌طالب(ع)، ۱۳۸۴ش، ص۳۰۶.</ref>
[[ناصر مکارم شیرازی]] این خطبه امام حسین(ع) را قیام فرهنگی علیه منافقانی چون معاویه که در قامت خلفای پیامبر(ص) ظاهر شده بودند قلمداد کرده است؛ قیامی که مانند قیام عاشورا امویان را رسوا می‌کرد.<ref>مکارم شیرازی، ناصر، عاشورا ریشه‌ها انگیزه‌ها رویدادها پیامدها، قم، مدرسه امام علی بن ابی‌طالب(ع)، ۱۳۸۴ش، ص۳۰۶.</ref>


برخی محققان اهداف امام حسین(ع) از ایراد این خطبه را در مکانی چون منا و در جمع صحابه پیامبر(ص) و تابعان چنین برشمرده‌اند:
برخی محققان اهداف امام حسین(ع) از ایراد این خطبه را در مکانی چون منا و در جمع صحابه پیامبر(ص) و تابعان چنین برشمرده‌اند:
* نشان‌دادن اینکه حاکمان [[بنی‌امیه]] که دستور داده‌اند تا به [[امام علی(ع)]] بر فراز منابر ناسزا بگویند قصد تخریب چهره چه شخصیتی را دارند؛ شخصیتی که جان پیامبر(ص)، برادر او، جانشینش و وصی او بود. این روشنگری امام حسین(ع) موجب می‌شد که مردم از یک سو به ماهیت ضداسلامی امویان پی ببرند و از سوی دیگر با ناسزاگویی به امام علی(ع) بر منابر به مقابله بپردازند.
* نشان‌دادن جایگاه امام علی(ع) که حاکمان [[بنی‌امیه]] او را بر فراز منابر ناسزا می‌گفتند.
* روشنگری در این مورد که قدرت امویان دلیلی بر حقانیت آنان شمرده نمی‌شود و مردم نباید جنایات آنان را به‌دست فراموشی بسپارند.
* روشنگری در این‌که قدرت امویان دلیلی بر حقانیت آنان شمرده نمی‌شود و مردم نباید جنایات آنان را به‌دست فراموشی بسپارند.
* پاشیدن بذر انقلاب در آینده بر ضد امویان در افکار مردم مسلمان؛ انقلاب‌هایی که سال‌ها بعد به ثمر رسید.<ref>مکارم شیرازی، عاشورا ریشه‌ها انگیزه‌ها رویدادها پیامدها، ص۳۰۶.</ref>
* آماده‌سازی افکار مردم برای انقلاب بر علیه امویان؛ انقلاب‌هایی که سال‌ها بعد به ثمر رسید.<ref>مکارم شیرازی، عاشورا ریشه‌ها انگیزه‌ها رویدادها پیامدها، ص۳۰۶.</ref>


== بستر تاریخی ==
== بستر تاریخی ==
خط ۵۷: خط ۵۷:
و شما ای مردم! اگر ما را [در این راه مقدس] یاری نرسانید و در خدمت ما نباشید، ستمگران [بیش از پیش] بر شما نیرو گیرند و در خاموش کردن نور پیامبر شما بکوشند. خدا ما را بس است و بر او توکل داریم و به سوی او بازمی‌گردیم و سرانجام به سوی اوست.
و شما ای مردم! اگر ما را [در این راه مقدس] یاری نرسانید و در خدمت ما نباشید، ستمگران [بیش از پیش] بر شما نیرو گیرند و در خاموش کردن نور پیامبر شما بکوشند. خدا ما را بس است و بر او توکل داریم و به سوی او بازمی‌گردیم و سرانجام به سوی اوست.
}}
}}
== جستارهای وابسته ==
* [[خطبه اول امام حسین(ع) در روز عاشورا]]
* [[خطبه دوم امام حسین(ع) در روز عاشورا]]


== منابع ==
== منابع ==
۶٬۸۱۴

ویرایش