۷٬۰۶۳
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
Nazarzadeh (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| (۹ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۵ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{شروع متن}} | {{شروع متن}} | ||
{{سوال}} | {{سوال}} | ||
خشم چیست و چه پیامدهایی دارد؟{{پایان سوال}} | خشم چیست و چه پیامدهایی دارد؟ | ||
{{پاسخ}}خشم | {{پایان سوال}} | ||
{{پاسخ}} | |||
{{درگاه|واژه‌ها}} | |||
{{رذائل اخلاقی}} | |||
خشم حالت و کیفیت خاصی است که وقتی فرد دچار آن می‌شود، بر اثر ناراحتی، تعادل قوای ارادی و تسلط خود را از دست می‌دهد. | |||
در روایات از خشمِ به عنوان یکی از رذائل اخلاقی، با واژه‌های غیظ و غضب یاد شده و به [[پیامدهای خشم|پیامدها]] و [[راه‌های کنترل خشم|راه‌های مهار آن]] پرداخته شده است. مهمترین پیامد خشم، از میان رفتن [[عقل]] است که باعث دست زدن فرد به کارهای غیر منطقی شده و در نهایت [[پشیمانی]] را به همراه دارد. | |||
برای کنترل خشم، باید عوامل آن را مانند [[کبر]]، [[خودبینی]] و [[حسد]] از میان برد. در مهار خشم، [[یاد خدا]]، [[وضو|وضو گرفتن]] با آب سرد و یادآوری فضیلت کنترل خشم تأثیرگذار دانسته شده است. | |||
در [[آیه|آیات]] و [[روایت|روایات]] برای کنترل خشم، فوایدی مانند [[تقوا]]، محبوبیت نزد خدا و تقویت [[روح]] بیان شده است. | |||
== مفهوم‌شناسی و جایگاه == | == مفهوم‌شناسی و جایگاه == | ||
خشم | خشم حالت و کیفیت خاصی است که وقتی فرد دچار آن می‌شود، بر اثر ناراحتی، تعادل قوای ارادی و تسلط خود را از دست می‌دهد.<ref>معين، محمد، «فرهنگ فارسي»، تهران: امير كبير، هشتم، ۱۳۷۱، ج۲،ص ۲۳۱۱.</ref> | ||
در منابع | در منابع دینی و اخلاق اسلامی، از خشم با واژه‌های «غضب» و «غیظ» یاد شده است و مراد از آن خشم به عنوان یکی از رذائل اخلاقی است. خشم بی‌جا و نادرست، حالت و خاصی است که فرد دچار آن شده و تعادل اراده و تسلط خود را از دست می‌دهد.<ref>معین، محمد، «فرهنگ فارسی»، تهران: امیر کبیر، هشتم، ۱۳۷۱ش، ج۲، ص۲۳۱۱.</ref> خشم انسان را از ویژگی‌های نیکویی مانند مدارا، نرمی در رفتار و گذشت محروم می‌کند.<ref>سادات، محمد علی، اخلاق اسلامی، تهران، سمت، چاپ ششم ۱۳۶۸ش، ص۲۰۹–۲۱۰.</ref> | ||
در قرآن و روایات نیز، خشم، مورد | در قرآن و روایات نیز، خشم، مورد بررسی قرار گرفته است. برای نمونه، در آیه {{قرآن|وَإِذَا خَلَوْا عَضُّوا عَلَیْکُمُ الْأَنَامِلَ مِنَ الْغَیْظ | ||
| 8 = | | 8 = | ||
| سوره = آل‌عمران | | سوره = آل‌عمران | ||
| آیه = ۱۱۹ | | آیه = ۱۱۹ | ||
| ترجمه = زمانی که با یکدیگر خلوت می‌کنند، از شدت خشمی که بر شما دارند، سر انگشتان خود را | | ترجمه = زمانی که با یکدیگر خلوت می‌کنند، از شدت خشمی که بر شما دارند، سر انگشتان خود را می‌گزند. | ||
}} به خشم کافران نسبت به مؤمنان اشاره شده است. | }} به خشم کافران نسبت به مؤمنان اشاره شده است. | ||
== پیامدها == | == پیامدها == | ||
{{اصلی|پیامدهای خشم}}مهمترین آسیب و [[پیامدهای خشم|پیامد خشم]]، از میان رفتن [[عقل]] است. فرد خشمگین در حالت خشم، قدرت [[تفکر]] و تحلیل واقع‌بینانه را از دست داده و به کارهای غیر منطقی دست زده، و در نهایت دچار [[پشیمانی]] می‌شود. در [[روایت|روایتی]]، [[امام علی(ع)]] آغاز خشم را دیوانگی و پایان آن را پشیمانی دانسته است.<ref>میزان الحکمه، ج۹، حدیث ۱۵۰۰۸.</ref> | {{اصلی|پیامدهای خشم}}مهمترین آسیب و [[پیامدهای خشم|پیامد خشم]]، از میان رفتن [[عقل]] است. فرد خشمگین در حالت خشم، قدرت [[تفکر]] و تحلیل واقع‌بینانه را از دست داده و به کارهای غیر منطقی دست زده، و در نهایت دچار [[پشیمانی]] می‌شود. در [[روایت|روایتی]]، [[امام علی(ع)]] آغاز خشم را دیوانگی و پایان آن را پشیمانی دانسته است.<ref>میزان الحکمه، ج۹، حدیث ۱۵۰۰۸.</ref> | ||
| خط ۲۲: | خط ۳۲: | ||
{{اصلی|راه‌های کنترل خشم}}برای کنترل خشم، باید [[عوامل خشم|عوامل آن]] که شامل عوامل درونی و بیرونی است از میان برد. عوامل درونی خشم، مانند [[کبر]]، [[خودبینی]] و [[حسد]] با [[خودسازی]] از بین می‌رود. عوامل بیرونی خشم، به دلیل گستردگی و بی‌اختیار بودن [[انسان]] در ایجاد آن، قابل کنترل نیست؛ ولی انسان با تقویت [[اراده]] می‌تواند خشم را در موقعیت‌های مختلف کنترل کند. | {{اصلی|راه‌های کنترل خشم}}برای کنترل خشم، باید [[عوامل خشم|عوامل آن]] که شامل عوامل درونی و بیرونی است از میان برد. عوامل درونی خشم، مانند [[کبر]]، [[خودبینی]] و [[حسد]] با [[خودسازی]] از بین می‌رود. عوامل بیرونی خشم، به دلیل گستردگی و بی‌اختیار بودن [[انسان]] در ایجاد آن، قابل کنترل نیست؛ ولی انسان با تقویت [[اراده]] می‌تواند خشم را در موقعیت‌های مختلف کنترل کند. | ||
نکته‌هایی نیز برای کنترل خشم، زمانی که فرد دچار خشم شد، گفته شده است؛ که برخی از آنها چنین است: | نکته‌هایی نیز برای کنترل خشم، زمانی که فرد دچار خشم شد، گفته شده است؛ که برخی از آنها چنین است: | ||
{{ستون-شروع|۲}} | {{ستون-شروع|۲}} | ||
* [[یاد خدا]]؛ | * [[یاد خدا]]؛ | ||
* [[استعاذه|پناه بردن]] به خدا؛ | * [[استعاذه|پناه بردن]] به خدا؛ | ||
| خط ۳۵: | خط ۴۴: | ||
{{پایان}} | {{پایان}} | ||
== فواید کنترل خشم == | == فواید کنترل خشم == | ||
{{اصلی|فواید کنترل خشم}} | {{اصلی|فواید کنترل خشم}} | ||
در آیات و روایات برای کنترل خشم فوایدی بیان شده که برخی از آنها چنین است: | در آیات و روایات برای کنترل خشم فوایدی بیان شده که برخی از آنها چنین است: | ||
{{ستون-شروع|۲}} | {{ستون-شروع|۲}} | ||
* تقوا<ref>آل عمران: ۱۳۴.</ref> | * تقوا<ref>آل عمران: ۱۳۴.</ref> | ||
* محبوبیت نزد خدا<ref> | * محبوبیت نزد خدا<ref>تفسیر نور، قم: مؤسسه در راه حق، سوم، ۱۳۷۵ش، ج۲، ص۱۸۰.</ref> | ||
* دوری از خشم خدا<ref>کلینی، کافی، ج۲، ص۳۰۴.</ref> | * دوری از خشم خدا<ref>کلینی، کافی، ج۲، ص۳۰۴.</ref> | ||
* دوری از عذاب<ref>مجلسی، محمد باقر، ج۷۳، حدیث ۷، ص۲۶۳.</ref> | * دوری از عذاب<ref>مجلسی، محمد باقر، ج۷۳، حدیث ۷، ص۲۶۳.</ref> | ||
| خط ۴۸: | خط ۵۸: | ||
== شیوه برخورد با تندخو == | == شیوه برخورد با تندخو == | ||
{{اصلی|شیوه برخورد با تندخو}}افراد تندخو به دلیل ویژگی‌هایی که دارند، باید در برخورد با آنها نکته‌هایی رعایت شود. برای نمونه، باید از طرح موضوعات بحث‌برانگیز و غیر ضروری با آنها پرهیز شده و هنگام سخن گفتن، به منافع شخصی آنان توجه شود؛ زیرا یکی از [[عوامل خشم|عوامل تندخویی]] این افراد، در خطر دیدن منافع است. پرهیز از | {{اصلی|شیوه برخورد با تندخو}}افراد تندخو به دلیل ویژگی‌هایی که دارند، باید در برخورد با آنها نکته‌هایی رعایت شود. برای نمونه، باید از طرح موضوعات بحث‌برانگیز و غیر ضروری با آنها پرهیز شده و هنگام سخن گفتن، به منافع شخصی آنان توجه شود؛ زیرا یکی از [[عوامل خشم|عوامل تندخویی]] این افراد، در خطر دیدن منافع است. پرهیز از خشم در مقابل تندخویی آنها، تحسین ویژگی‌های مثبت آنان و احترام به اعتقاداتشان، از دیگر نکته‌های برخورد با افراد تندخو است. | ||
در برخورد با [[نوجوان|نوجوانی]] که دچار تندخویی است، باید شرایط خاص دوران نوجوانی در نظر گرفته شود. یکی از ویژگی‌های دوره نوجوانی، عصبانیت و پرخاشگری است و به باور برخی، تندخویی در دوران نوجوانی اگر به افراط کشیده نشود، پدیده‌ای طبیعی است.<ref>احمدی، سید احمد، روان‌شناسی نوجوانان و جوانان، انتشارات رودکی، چاپ اول، ۱۳۶۹ش.</ref> در برخورد با نوجوان تندخو، باید تلاش شود از [[انتقاد]]های غیر ضروری پرهیز شود؛ زیرا گفته شده [[انتقاد|انتقاد کردن]] باعث پرخاشگری و عصبانیت در نوجوانان می‌شود.<ref>برای مطالعه بیشتر نگاه کنید به الوود چپمن، نگرش مثبت، ترجمه فهیمه نظری، نشر ایز ایران، چاپ اول، ۱۳۸۰ش.</ref> | در برخورد با [[نوجوان|نوجوانی]] که دچار تندخویی است، باید شرایط خاص دوران نوجوانی در نظر گرفته شود. یکی از ویژگی‌های دوره نوجوانی، عصبانیت و پرخاشگری است و به باور برخی، تندخویی در دوران نوجوانی اگر به افراط کشیده نشود، پدیده‌ای طبیعی است.<ref>احمدی، سید احمد، روان‌شناسی نوجوانان و جوانان، انتشارات رودکی، چاپ اول، ۱۳۶۹ش.</ref> در برخورد با نوجوان تندخو، باید تلاش شود از [[انتقاد]]های غیر ضروری پرهیز شود؛ زیرا گفته شده [[انتقاد|انتقاد کردن]] باعث پرخاشگری و عصبانیت در نوجوانان می‌شود.<ref>برای مطالعه بیشتر نگاه کنید به الوود چپمن، نگرش مثبت، ترجمه فهیمه نظری، نشر ایز ایران، چاپ اول، ۱۳۸۰ش.</ref> | ||
== منابع == | == منابع == | ||
{{پانویس|۲}} | {{پانویس|۲}} | ||
{{شاخه | {{شاخه | ||
| شاخه اصلی = اخلاق | | شاخه اصلی = اخلاق | ||
|شاخه فرعی۱ = رذائل اخلاقی | | شاخه فرعی۱ = رذائل اخلاقی | ||
|شاخه فرعی۲ = خشم | | شاخه فرعی۲ = خشم | ||
|شاخه فرعی۳ = | | شاخه فرعی۳ = | ||
}} | }} | ||
{{تکمیل مقاله | {{تکمیل مقاله | ||
| شناسه = | | شناسه = شد | ||
| تیترها = | | تیترها = شد | ||
| ویرایش = | | ویرایش = شد | ||
| لینک‌دهی = | | لینک‌دهی = شد | ||
| ناوبری = | | ناوبری = | ||
| نمایه = | | نمایه = | ||
| تغییر مسیر = | | تغییر مسیر = شد | ||
| ارجاعات = | | ارجاعات = | ||
| بازبینی نویسنده = | |||
| بازبینی = | | بازبینی = | ||
| تکمیل = | | تکمیل = | ||
| اولویت = | | اولویت = الف | ||
| کیفیت = | | کیفیت = ج | ||
}} | }} | ||
{{پایان متن}} | {{پایان متن}} | ||