حکم شکنجه متهم: تفاوت میان نسخه‌ها

۴٬۱۸۶ بایت اضافه‌شده ،  ‏۱۵ اوت ۲۰۲۳
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
 
(۱۰ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۴ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
{{در دست ویرایش|کاربر=A.rezapour }}
{{شروع متن}}
{{شروع متن}}
{{سوال}}
{{سوال}}
آیا شکنجه و ضرب و شتم متهمی که دستگیر می‌شوند، جایز است؟ نظر مراجع تقلید در این زمینه چیست؟
آیا شکنجه و ضرب و شتم متهمی که دستگیر می‌شود، جایز است؟
{{پایان سوال}}
{{پایان سوال}}
{{پاسخ}}
{{پاسخ}}
{{درگاه|حکومت دینی}}
شکنجه متهم به هر نحوی که باشد حرام است. مطابق آیین اسلام و قوانین جمهوری اسلامی ایران شکنجه یا ضرب و شتم افرادی که متهم به ارتکاب جرم هستند جایز نیست. آیات و روایات صراحت به منع تعذیب و شکنجه افراد دارد و با کرامت و ارزش انسان در تضاد است.


== تعریف شکنجه ==
== تعریف شکنجه ==
آزار، ایذاء، رنج، عقوبت، تعذیب، سیاست، از معانی لغوی شکنجه است.<ref>فرهنگ دهخدا</ref> در اصطلاح حقوقی، شکنجه را تحمیل رنج فیزیکی یا روحی بر شخص به منظور اخذ اقرار از او تعریف کرده‌اند.<ref>صادقی، محمدهادی «ممنوعیت شکنجه در حقوق اسلام»، مجله علوم اجتماعی و انسانی دانشگاه شیراز، ۱۳۸۰ش، شماره ۳۳.</ref>


== حرمت شکنجه در اسلام ==
== حرمت شکنجه در اسلام ==
مطابق قوانین اسلام شکنجه یا ضرب و شتم افرادی که متهم به ارتکاب جرم هستند جایز نیست. در روایتی از [[پیامبر اکرم(ص)]] نقل شده: {{متن عربی|إنَّ أبغَضَ النّاسِ إلَى اللّهِ عز و جل رَجُلٌ جَرَّدَ ظَهرَ مُسلِمٍ بِغَيرِ حَقٍّ|ترجمه=مبغوض‌ترین مردم به سوی خداوند کسی است که پشت مسلمانی را بدون حق مضروب نماید}}. این روایت مورد اتفاق مراجع تقلید است.<ref>استفتاء از دفاتر مراجع عظام تقلید.</ref> بر این اساس اگر جرم فردی ثابت شد، یکی از مجازات‌های شرع مانند [[حد]]، [[قصاص]]، [[دیه]] یا [[تعزیر]] در مورد او اجرا می‌گردد. اگر جرم او ثابت نشد، تبرئه می‌شود.
ادله چهارگانه (کتاب، سنت، عقل، اجماع) به روشنی بر تحریم تعذیب و شکنجه و هتک حرمت انسان دلالت دارد.<ref>صادقی، محمدهادی «ممنوعیت شکنجه در حقوق اسلام»، مجله علوم اجتماعی و انسانی دانشگاه شیراز، ۱۳۸۰ش، شماره ۳۳.
 
</ref> در قرآن آیات فراوانی وجود دارد که کرامت انسان را نشان می‌دهد. و نیز در آیه ۲۷ [[سوره احزاب]] آزار کسانی که گناهی انجام نداده‌اند را محکوم می‌کند. علاوه بر آن در روایات متعددی از شکنجه متهم نهی شده است. در روایتی از [[پیامبر اکرم(ص)]] نقل شده‌است:
 
{{متن عربی|إنَّ أبغَضَ النّاسِ إلَى اللّهِ عز و جل رَجُلٌ جَرَّدَ ظَهرَ مُسلِمٍ بِغَيرِ حَقٍّ|ترجمه=مبغوض‌ترین مردم به سوی خداوند کسی است که پشت مسلمانی را بدون حق مضروب نماید}}
 
جواز شکنجه حتی به طور محدود و مقید، خلاف اصول مرجع و بنیادین مانند اصل احترام انسان و اصل عدم ولایت کسی بر دیگری است. اصول و ادله‌ای مانند اصل کرامت انسانی، قاعده احترام، ادله منع تعذیب و ایذای غیر، فرض برائت و قاعده درأ، بی‌اعتباری اقرار ناشی از شکنجه، از عمومات و اطلاقاتی است که در فرض شک باید به آنها رجوع کرد.<ref>فصلنامه تحقیقات حقوقی شماره ۸۱، مقاله ممنوعیت مطلق شکنجه، چشم اندازی اسلامی، رحیم نوبهار، سیدحسین علیزاده طباطبایی، سید محمدرضا آیتی</ref>


== ممنوعیت شکنجه در قانون ==
== ممنوعیت شکنجه در قانون ==
شکنجه، ضرب و شتم افراد جایز نیست؛ از این رو در قانون اساسی آمده است: «هرگونه شکنجه برای گرفتن اقرار یا کسب اطلاع ممنوع است. اجبار شخص به شهادت اقرار یا سوگند مجاز نیست و چنین شهادت و اقرار سوگندی فاقد ارزش و اعتبار است. متخلف از این اصل طبق قانون مجازات می‌شود».<ref>قانون اساسی، اصل سی و هشتم.</ref> همچنین «هتک حرمت و حیثیت کسی که به حکم قانون دستگیر، بازداشت، زندانی یا تبعید شده به هر صورت که باشد ممنوع و موجب مجازات است».<ref>قانون اساسی، اصل سی و نهم.</ref>
شکنجه، ضرب و شتم افراد جایز نیست؛ از این رو در قانون اساسی آمده است: «هرگونه شکنجه برای گرفتن اقرار یا کسب اطلاع ممنوع است. اجبار شخص به شهادت اقرار یا سوگند مجاز نیست و چنین شهادت و اقرار سوگندی فاقد ارزش و اعتبار است. متخلف از این اصل طبق قانون مجازات می‌شود».<ref>قانون اساسی، اصل سی و هشتم.</ref> همچنین «هتک حرمت و حیثیت کسی که به حکم قانون دستگیر، بازداشت، زندانی یا تبعید شده به هر صورت که باشد ممنوع و موجب مجازات است».<ref>قانون اساسی، اصل سی و نهم.</ref>


مطابق قانون چنین اعمالی جایز نیست و اگر کسی مرتکب چنین اعمالی شود و از این قانون تخلف نماید باید مجازات شود. از این رو اگر کسانی خودسرانه اقدام به چنین اعمالی نمایند باید برخورد قانونی با آنها صورت بگیرد و با شکایت افراد این مسئله در دادگاه‌های نظامی و مانند آن قابل پیگیری است.
مطابق [[قانون مجازات اسلامی]] و قانون آیین دادرسی کیفری چنین اعمالی جایز نیست و اگر کسی مرتکب چنین اعمالی شود و از این قانون تخلف نماید باید مجازات شود. از این رو اگر کسانی خودسرانه اقدام به چنین اعمالی نمایند باید برخورد قانونی با آنها صورت بگیرد و با شکایت افراد این مسئله در دادگاه‌های نظامی و مانند آن قابل پیگیری است.
 
قانونگذار در قانون منع شکنجه مصادیق آن را به صورت حصری بیان نموده است. قانونگذار در قانون منع شکنجه مصوب 18/12/1381 مجلس شورای اسلامی مصادیق شکنجه را بیان نموده است:


<span></span>
# هرگونه اذیت یا آزار بدنی برای گرفتن اقرار و نظایر آن؛
# نگهداری زندانی به صورت انفرادی یا نگهداری بیش از یک نفر در سلول انفرادی؛
# چشم بند زدن به زندانی در محیط زندان و یا بازداشتگاه؛
# بازجویی در شب؛
# بی خوابی دادن به زندانی؛
# انجام اقداماتی که عرفاً اعمال فشار روانی بر زندانی تلقی می‌‌‌‌‌‌‌شود؛
# فحاشی، بکار بردن کلمات رکیک، توهین و یا تحقیر زندانی در حین بازجویی یا غیر آن؛
# استفاده از داروهای روانگردان و کم و زیاد کردن داروهای زندانیان مریض؛
# محروم کردن بیماران زندانی از دسترسی به خدمات ضروری؛
# نگهداری زندانی در محل های با سر و صدای آزار دهنده؛
# گرسنگی و یا تشنگی دادن به زندانی و عدم رعایت استانداردهای بهداشتی و محروم کردن زندانی از استفاده از امکانات مناسب بهداشتی؛
# عدم طبقه بندی زندانیان و نگهداری جوانان یا زندانیان عادی در کنار زندانیان خطرناک؛
# جلوگیری از هوا خوری روزانه زندانی؛
# ممانعت از دسترسی به نشریات و کتب مجاز کشور؛
# ممانعت از ملاقات هفتگی یا تماس زندانی با خانواده اش؛
# فشار روانی به زندانی از طریق اعمال فشار به اعضای خانواده زندانی
# ممانعت از ملاقات متهم با وکیل خود؛
# ممانعت از انجام فرایض مذهبی.


==جستارهای وابسته==
* [[کنوانسیون منع شکنجه]]
== منابع ==
== منابع ==
{{پانویس}}
{{پانویس}}
خط ۲۷: خط ۵۶:
}}
}}
{{تکمیل مقاله
{{تکمیل مقاله
  | شناسه =-
  | شناسه =شد
  | تیترها =-
  | تیترها =شد
  | ویرایش =شد
  | ویرایش =شد
  | لینک‌دهی =شد
  | لینک‌دهی =شد
  | ناوبری =
  | ناوبری =
  | نمایه =
  | نمایه =
  | تغییر مسیر =
  | تغییر مسیر =شد
  | ارجاعات =
  | ارجاعات =
  | بازبینی نویسنده =  
  | بازبینی نویسنده =  
۱۵٬۱۶۱

ویرایش