حق الیقین (کتاب)
كتاب حق‌الیقین مرحوم علامه مجلسی چگونه کتابی است؟
حق الیقین کتابی تألیف علامه مجلسی و پیرامون مسائل اعتقادی است. مؤلف با استناد به آيات و اخبار و ادله عقلى به اثبات توحيد، نبوت، امامت و معاد پرداخته است. كتاب مذکور مجموعا در ۶ باب تدوين شده و توسط انتشارات متعددی به چاپ رسیده است.
معرفى
حق‌اليقين آخرين تصنيف علامه محمدباقر مجلسى است كه در سال ۱۱۰۹ (ق) آن را به پايان برده است. اين اثر درباره اصول دين و به زبان فارسى نگاشته شده و مؤلف با استناد به آيات و اخبار و ادله عقلى به اثبات توحيد، نبوت، امامت و معاد پرداخته است. بيشترين حجم کتاب را مبحث امامت به خود اختصاص داده است كه عمدتاً راجع به تاريخ و انديشه سياسى شيعه در زمان حضور است. نكته قابل توجه و تأمل در مورد اين اثر، آن است كه علامه مجلسى با وجود اين كه بحث امامت را به تفصيل، مورد بحث قرار داده است و وجود امام دوازدهم و مسئله غيبت آن حضرت را اثبات كرده است، ليكن به مسئله رهبرى سياسى جامعه و اداره امور دنيوى مردم در زمان غيبت و فترت تا زمان ظهور و نيز به وظايف شيعيان در اين دوران طولانى متعرض نشده است. [۱] از امتیازات این کتاب در بحث امامت وجود ادله فراوان در عدم صلاحیت خلفاء سه‌گانه برای امامت بعد از پیامبر اکرم(ص) می‌باشد که در قسمت مطاعن به صورت کامل بدان پرداخته شده است.[۲] این کتاب برای مطالعه کتاب خوبی است و می‌تواند در سیر مطالعاتی در حوزه کلام اسلامی قرار گیرد.
محتوای کتاب
كتاب حق‌الیقین مجموعا در ۶ باب تدوين شده است.
- باب اول با عنوان «اقرار به وجود حق‌تعالى و صفات كماليه او» در ۱۰ فصل تنظیم شده است.
- باب دوم با عنوان «صفاتى كه از حق‌تعالى نفى بايد كرد» در ۸ مبحث تأليف شده است.
- باب سوم با عنوان «صفات متعلق به افعال حق‌تعالى» در ۳ مبحث تدوين شده است.
- باب چهارم با عنوان «مباحث نبوت» در ۵ مقصد بيان شده است.
- باب پنچم با عنوان «امامت» است که در ۸ فصل و نه مقصد ارائه شده است.
- باب ششم با عنوان «اثبات معاد و بيان مقدمات و توابع آن از وقت مرگ تا انقضاى امر عالم» است كه مطالب آن مجموعا در ۲۰ فصل ارائه شده است.[۳]
مشخصات نشر
کتاب حق‌الیقین توسط انتشارات متعددی به زیور چاپ رسیده است. انتشارات اسلامیه، امام عصر، سرور، بهشت جاوید، نگاران قلم از جمله این انتشارات هستند. اصل كتاب به نثر قديمی چاپ و منتشر شده است، اما در سال 1390، اين اثر با تفسير و تبديل مختصر در قالب ويرايش، تصحيح و روان‌سازي عبارات و همچنين ذكر مدارك مطالب متن و برخي توضيحات لازم، توسط انتشارات «دلیل ما» با عنوان «سرمایه متقین: در کتاب حق الیقین علامه مجلسی » به قلم محمدرضا کریمی روانه بازار شد. همچنین کتاب حق الیقین به زبان انگلیسی نیز ترجمه شده است که توسط انتشارات انصاریان به چاپ رسیده است.