حق الیقین (کتاب): تفاوت میان نسخه‌ها

۱٬۷۹۵ بایت حذف‌شده ،  ‏۸ اکتبر ۲۰۲۳
بدون خلاصۀ ویرایش
 
(۴۰ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۴ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
'''<nowiki>{{شروع متن}}</nowiki>'''
{{شروع متن}}
{{سوال}}
کتاب حق‌الیقین مرحوم علامه مجلسی چگونه کتابی است؟
{{پایان سوال}}
{{پاسخ}}
{{جعبه اطلاعات کتاب
| عنوان                  =حق الیقین
| تصویر                  =کتاب حق‌الیقین.jpg
| اندازه تصویر          =
| توضیح_تصویر        =
| نام‌های دیگر        =
| نویسنده              =علامه مجلسی
| تاریخ نگارش        =
| موضوع                =کلام
| سبک                  =
| زبان                    =فارسی
| ویراستار              =
| به تصحیح            =
| به کوشش            =
| تصویرگر                =
| طراح جلد              =
| تعداد جلد              =
| تعداد صفحات          =
| قطع                    =
| مجموعه                =
| ترجمه به دیگر زبان‌ها=
| ناشر                    =
| محل نشر            =
| تاریخ نشر            =
| نوبت چاپ            =
| شمارگان              =
| شابک                  =
| نوع رسانه            =
| وبسایت ناشر      =
| نام کتاب              = <!-- نام کتاب به زبان فارسی -->
| مترجم                = <!-- مترجم به فارسی -->
| مشخصات نشر    = <!-- مشخصات نشر در زبان فارسی -->
| نسخه الکترونیکی  =
}}
{{درگاه|حوزه و روحانیت|واژه‌ها}}


'''<nowiki>{{سوال}}</nowiki>'''
'''حق الیقین''' کتابی تألیف علامه مجلسی و پیرامون مسائل اعتقادی است. مؤلف با استناد به آیات و اخبار و ادله عقلی به اثبات توحید، نبوت، امامت و معاد پرداخته است. کتاب مذکور مجموعاً در ۶ باب تدوین شده و توسط انتشارات متعددی به چاپ رسیده است.


'''آيا كتاب حق‌الیقین مرحوم علامه مجلسی براي تصحيح و تكميل اعتقادات مناسب است؟'''
== معرفی ==
حق‌الیقین آخرین تصنیف [[علامه محمدباقر مجلسی]] است که در سال ۱۱۰۹ (ق) آن را به پایان برده است. این اثر درباره اصول دین و به زبان فارسی نگاشته شده و مؤلف با استناد به آیات و اخبار و ادله عقلی به اثبات توحید، نبوت، امامت و معاد پرداخته است. بیشترین حجم کتاب را مبحث امامت به خود اختصاص داده است که عمدتاً راجع به تاریخ و اندیشه سیاسی شیعه در زمان حضور است.
نکته قابل توجه و تأمل در مورد این اثر، آن است که علامه مجلسی با وجود این که بحث امامت را به تفصیل، مورد بحث قرار داده است و وجود امام دوازدهم و مسئله غیبت آن حضرت را اثبات کرده است، لیکن به مسئله رهبری سیاسی جامعه و اداره امور دنیوی مردم در زمان غیبت و فترت تا زمان ظهور و نیز به وظایف شیعیان در این دوران طولانی متعرض نشده است.<ref>سلطان محمدی، ابوالفضل، مقاله آشنایی با میراث، مجله علوم سیاسی، تابستان ۱۳۷۹، شماره ۹.</ref>
از امتیازات این کتاب در بحث امامت وجود ادله فراوان در عدم صلاحیت خلفاء سه‌گانه برای امامت بعد از پیامبر اکرم(ص) می‌باشد که در قسمت [[مطاعن]] به صورت کامل بدان پرداخته شده است.<ref>مجلسی، محمدتقی، حق‌الیقین، ج۱، ص۱۵۴، اسلامیه، [بی‌تا].</ref>
این کتاب برای مطالعه کتاب خوبی است و می‌تواند در سیر مطالعاتی در حوزه کلام اسلامی قرار گیرد.
== محتوای کتاب ==
کتاب حق‌الیقین مجموعاً در ۶ باب تدوین شده است.
* باب اول با عنوان «اقرار به وجود حق‌تعالی و صفات کمالیه او» در ۱۰ فصل تنظیم شده است.
* باب دوم با عنوان «صفاتی که از حق‌تعالی نفی باید کرد» در ۸ مبحث تألیف شده است.
* باب سوم با عنوان «صفات متعلق به افعال حق‌تعالی» در ۳ مبحث تدوین شده است.
* باب چهارم با عنوان «مباحث نبوت» در ۵ مقصد بیان شده است.
* باب پنچم با عنوان «امامت» است که در ۸ فصل و نه مقصد ارائه شده است.
* باب ششم با عنوان «اثبات معاد و بیان مقدمات و توابع آن از وقت مرگ تا انقضای امر عالم» است که مطالب آن مجموعاً در ۲۰ فصل ارائه شده است.<ref>مجلسی، محمدتقی، حق‌الیقین، اسلامیه، [بی‌تا].</ref>


'''<nowiki>{{پایان سوال}}</nowiki>'''
== مشخصات نشر ==
کتاب حق‌الیقین توسط انتشارات متعددی به چاپ رسیده است. انتشارات اسلامیه، امام عصر، سرور، بهشت جاوید، نگاران قلم از جمله این انتشارات هستند.
اصل کتاب به نثر قدیمی چاپ و منتشر شده است، اما در سال ۱۳۹۰، این اثر با تفسیر و تبدیل مختصر در قالب ویرایش، تصحیح و روان‌سازی عبارات و همچنین ذکر مدارک مطالب متن و برخی توضیحات لازم، توسط انتشارات «دلیل ما» با عنوان «سرمایه متقین: در کتاب حق الیقین علامه مجلسی» به قلم محمدرضا کریمی روانه بازار شد.
همچنین کتاب حق الیقین به زبان انگلیسی نیز ترجمه شده است که توسط انتشارات انصاریان به چاپ رسیده است.


'''<nowiki>{{پاسخ}}</nowiki>'''
== منابع ==
 
{{پانویس}}
کتاب حق الیقین از علامه مجلسی کتاب مفیدی بوده و مناسب برای مطالعه می باشد. این کتاب در زمینه امامت و علی الخصوص ادله عدم صلاحیت خلفاء سه گانه برای امامت بعد از پیامبر اکرم(صل الله علیه و آله و سلم) مطالب قابل استفاده­ای دارد. و کتاب کفایهالموحدین کتابی است که نسبتا مفصل نوشته شده و همانند دائرهالمعارفی سعی در آوردن همه آراء و اقوال و ادله را دارد و به نظر مطالعه آن برای عموم مردم مناسب نمی باشد.
{{شاخه
 
| شاخه اصلی =کلام
 
| شاخه فرعی۱ =معرفی منابع
معرفى اجمالى كتاب‏ حق اليقين‏
| شاخه فرعی۲ =
 
| شاخه فرعی۳ =
 
}}
حق اليقين آخرين تصنيف علامه مجلسى است كه به سال ۱۱۰۹ ق آن را به پايان برده است. اين اثر درباره اصول دين و به زبان فارسى نگاشته شده و مصنف با استناد به آيات و اخبار و ادله عقلى به اثبات توحيد، نبوت، امامت و معاد پرداخته و بيشترين حجم آن را مبحث امامت به خود اختصاص داده كه عمدتا راجع به تاريخ سياسى و انديشه سياسى شيعه در زمان حضور است.
{{تکمیل مقاله
 
| شناسه =شد
 
| تیترها =شد
كتاب مجموعا در ۶ باب تدوين شده است كه باب اول آن با موضوع« اقرار به وجود حق تعالى و صفات كماليه او» در ۱۰ فصل و باب دوم با عنوان« صفاتى كه از حق تعالى نفى بايد كرد» در ۸ مبحث تأليف شده است.« صفات متعلق به افعال حق تعالى» عنوان باب سوم اين كتاب است كه در ۳ مبحث تدوين شده است. مطالب باب چهارم اين كتاب با عنوان« مباحث نبوت» در ۵ مقصد بيان شده است.« امامت» نيز عنوان باب پنجم اين كتاب است كه مطالب آن در ۸ فصل و نه مقصد ارائه شده است.باب پايانى اين كتاب به موضوع« اثبات معاد و بيان مقدمات و توابع آن از وقت مرگ تا انقضاى امر عالم» اختصاص يافته است كه مطالب آن مجموعا در ۲۰ فصل ارائه شده است.
| ویرایش =شد
 
| لینک‌دهی =شد
 
| ناوبری =
نكته قابل توجه و تامل در مورد اين اثر، آن است كه علامه مجلسى با وجود اين كه بحث امامت را در اين كتاب به تفصيل مورد بحث قرار داده و وجود امام دوازدهم و غيبت آن حضرت را اثبات كرده، ليكن به مسأله رهبرى سياسى جامعه و اداره امور دنيوى مردم در زمان غيبت و فترت تا زمان ظهور و نيز به وظايف شيعيان در اين دوران طولانى متعرض نشده است.<nowiki><ref>سلطان محمدى، ابوالفضل، مقاله آشنايى با ميراث، مجله علوم سياسى، تابستان ۱۳۷۹ ،شماره ۹.</ref></nowiki>
| نمایه =
 
| تغییر مسیر =شد
 
| ارجاعات =
از امتیازات این کتاب در بحث امامت وجود ادله فراوان در عدم صلاحیت خلفاء سه گانه برای امامت بعد از پیامبر اکرم(صل الله علیه و آله و سلم) می باشد که در قسمت مطاعن به صورت مستوفی بدان پرداخته شده است.
| بازبینی نویسنده =
 
| بازبینی =
 
| تکمیل =
این کتاب برای مطالعه کتاب خوبی به نظر می رسد و می تواند در سیر مطالعاتی در حوزه کلام قرار گیرد.
| اولویت =ج
 
| کیفیت =ج
 
}}
معرفی اجمالی کتاب کفایهالموحدین فی عقائد الدین
{{پایان متن}}
 
 
این اثر کلامی از سید اسماعیل نوری طبرسی(متوفی۱۳۲۱ق) است که در سه جلد و به زبان فارسی تنظیم کرده است. جلد اول مشتمل است بر سه اصل از اصول دین، یعنی توحید و عدل و نبوت است. جلد دوم- که حجم آن نزدیک به دو برابر هر یک از دو مجلد دیگر است- به مبحث امامت اختصاص دارد، نام دیگر این جلد« عصمهالولایهدر مبحث امامت » است. جلد سوم به آخرین اصل از اصول دین، یعنی بحث معاد اختصاص یافته است، نام دیگر این جلد« ذخیرهالمعاد» است.
 
 
به زعم مولف محترم که در بیان انگیزه این کتاب بیان نموده است، کتاب وی نه مانند برخی کتب کلامی موجز است که نفعی نمی بخشد و نه مانند برخی دیگر مفصل است که ارباب معرفت از عوام و خواص قادر به انتفاع از آن نباشند.<nowiki><ref></nowiki>'''کفایهالموحدین، نوری طبرسی، سید اسماعیل، تصحیح و تحقیق: رضائی، غلام رضا، ج۱، ص۲۶.'''<nowiki></ref></nowiki> اما با کمی دقت و جستجو در میان آثار علماء در علم کلام، شاید اثر حاضر را در زمره آثار مفصل بتوان جای داد.
 
 
این کتاب همانند دائرهالمعارفی می ماند که در هر موضوعی اقوال و آراء و ادله موجود را می آورد و چه بسا در اثبات یک موضوعی مانند نفی شریک، چهارده دلیل می آورد. تتبع مؤلف در این کتاب قابل ستایش است. بنابراین مطالعه این کتاب می تواند اقوال و آراء موجود را در اختیار خواننده قرار دهد و کمی از زحمت تبع و جستجو در ادله و آراء بکاهد.
 
 
این کتاب به نظر برای عموم مردم مناسب نباشد؛ زیرا اولا قلم نگارنده کمی سنگین بوده و در عبارات خویش از الفاظ عربی استفاده می کن که افرادی که آشنایی با زبان عربی هستند قادر به فهم آن می باشند. ثانیا ادبیات کتاب برای قریب صد سال پیش بوده و هم اکنون این ادبیات در بین مردم مرسوم نیست و لذا شاید مطالعه آن کمی سخت باشد. و ثالثا این کتاب آراء و اقوال را جمع آری نموده است و این بحث ها دردی از عموم مردم دوا نمی کند بلکه این گونه کتب برای اهل تحقیق و مخصوصا اساتید این فن و روحانیون محترم می باشد و چه بسا مطالعه این گونه کتب عموم مردم را دچار سردرگمی و نوعی صعوبت در فهم مطالب نماید. اما همانظور که بیان شد این کتاب برای اهل خویش کتاب بسیار مفیدی است و قدر زر زرگر شناسد قدر گوهر گوهری.
 
 
کتاب مذکور اخیرا توسط انتشارات رائد با تصحیح و تحقیق آقای غلام رضا رضایی به زیور طبع آراسته شده است البته تا کنون جلد اول و سوم آن یعنی مباحث توحید ، عدل ، نبوت و معاد چاپ شده است و قسمت امامت آن که کمی مفصل است قرار است در دو مجلد چاپ گردد.
 
 
<nowiki>==منابع==</nowiki>
 
<nowiki><references /></nowiki>
 
<nowiki>{{شاخه</nowiki>
 
| شاخه اصلی =  
 
| شاخه فرعی۱ =  
 
| شاخه فرعی۲ =  
 
| شاخه فرعی۳ =  
 
<nowiki>}}</nowiki>
 
<nowiki>{{تکمیل مقاله</nowiki>
 
| شناسه =  
 
| تیترها =  
 
| ویرایش =  
 
| لینک‌دهی =  
 
| ناوبری =  
 
| نمایه =  
 
| تغییر مسیر =  
 
| ارجاعات =  
 
| بازبینی =  
 
| تکمیل =  
 
| اولویت =  
 
| کیفیت =  
 
<nowiki>}}</nowiki>
 
<nowiki>{{پایان متن}}</nowiki>
۱۵٬۱۶۱

ویرایش