حقیقت شفاعت: تفاوت میان نسخه‌ها

شفاعت یعنی وساطت، همراهی و دستگیری اولیای الهی از بندگان در روز قیامت تا در نتیجه آن موجب ترفیع درجه یا رفع عذاب برای بندگان باشد. شفاعت برای بندگان هم شامل انسان های خوب با اعمال صالح می شود تا آنها را به مقام های بالاتری ببرد و هم شامل انسانهای بد با اعمال ناپسند می شود تا گناهان ایشان بخشیده شده و از عذاب جهنم نجات پیدا کنند.

کلمه «شفاعت» در لغت از ریشه «شفع» به معنای جفت شدن و کنار هم قرار گرفتن دو چیز است.<ref>مفردات راغب، کلمه «شفع».</ref> در کاربرد اصطلاح کلامی، این واژه به معنای وساطت اولیاء الهی برای رساندن بندگان به فیض رحمت، مغفرت، دستگیری و نجات آنان از عذاب جهنم، می‌باشد.<ref>سبحانی، جعفر، الهیات، چاپ سوم، ۱۴۱۲ هـ ق، قم، مرکز جهانی علوم اسلامی، ج ۴، ص ۳۴۴.</ref>

بنابراین، گرچه در لسان روایات این اصطلاح بیشتر در مورد دوم یعنی نجات از عذاب به کار برده شده است ولی چنانچه اشاره گردید، دامنه شفاعت حوزهٔ وسیعی دارد و شامل عموم مستحقین اعم از افراد مؤمن و صالح یا غیرصالح می‌شود، حتی افراد صالح نیز چون دارای مراتب و مقامات متفاوت می‌باشند، مقام بالاتر نسبت به مراتب پائین‌تر، حق شفاعت دارد.

امام باقر(ع) می‌فرماید: یک فرد از مؤمنین، حداقل در مورد سی نفر حق شفاعت دارد<ref>محمدی ری شهری، میزان الحکمه، ۵ جلدی، چاپ دارالحدیث، ج ۲، ص ۱۴۷۶، ح۹۵۲۴.</ref> و نیز می‌فرماید: یک مرد مؤمن در مورد قوم و بستگان و اهل خانواده خود می‌تواند شفاعت نماید.<ref>همان، ح۹۵۲۳.</ref> سر رشته دار این سلسله نیز پیامبر(ص) و اهل بیت(ع) می‌باشند که صاحب مقام شفاعت کبری در قیامت‌اند. امام صادق(ع) در این مورد می‌فرماید: ما من احد من الاولین و الاخرین الا و هو یحتاج الی شفاعه محمد یوم القیامه<ref>همان، ص ۱۴۷۴، ح۹۴۹۸.</ref> هیچ فردی از خوبان و بدان چه از امت‌های گذشته و چه از امت اسلام نیستند مگر این که در قیامت محتاج شفاعت رسول اکرم می‌باشند. زیرا طبق روایات، این مقام از آن رسول اکرم(ص) می‌باشد که خداوند به آن حضرت اعطا فرموده است.

مسئله شفاعت به معنای بهره گرفتن شایستگان از عفو و رحمت واسعه پروردگار در پرتو دستگیری و عنایت اولیاء الهی، یکی از معارف قرآنی و از اعتقادات اصیل و امیدبخش اسلام است که از یکسو به خاطر زمینه‌های مساعد افراد و از سوی دیگر به خاطر مقام و منزلت و آبروی اولیاء الهی مخصوصاً پیامبر اسلام(ص) و ائمه طاهرین(ع)، این تفضل از رهگذر شفاعت آنان نصیب دیگران می‌گردد و بسیاری از کسانی که اهل عذاب و آتش‌اند و مستحق عقوبت و مجازات، بوسیله آنان نجات می‌یابند و به صف اهل بهشت می‌پیوندند.

* تفسیر المیزان، ج ۱، ذیل آیه ۴۸، سوره مبارکه بقره.

 

  | نمایه =

  | تغییر مسیر =