حدیث نجاست آهن: تفاوت میان نسخه‌ها

خط ۲۳: خط ۲۳:


==حمل بر کراهت==
==حمل بر کراهت==
به گفته محقق حلی در کتاب المعتبر،  به اجماع همه عالمان مسلمان آهن نجس نیست و روایاتی که بر نجاست آهن یا نهی استفاده از آن در نماز دلالت دارد حمل بر کراهت می‌شود؛ زیرا نجاست به معنای چیزی که مستحب است از آن دوری شود نیز به‌کار می‌رود.<ref>حلّی، نجم الدین جعفر، المعتبر فی شرح المختصر، قم، مؤسسه سید الشهداء، ۱۴۰۷ ق، چاپ اول، ج۲، ص۹۸.</ref>
به گفته محقق حلی در کتاب المعتبر،  به اجماع همه عالمان مسلمان آهن نجس نیست و روایاتی که بر نجاست آهن یا نهی استفاده از آن در نماز دلالت دارد حمل بر کراهت می‌شود؛ زیرا نجاست به معنای «چیزی که مستحب است از آن دوری شود» نیز به‌کار می‌رود.<ref>حلّی، نجم الدین جعفر، المعتبر فی شرح المختصر، قم، مؤسسه سید الشهداء، ۱۴۰۷ ق، چاپ اول، ج۲، ص۹۸.</ref>


یکی از دلایل، وجود روایاتی است که به کارگیری آهن در آنها گزارش شده است؛ از جمله به کارگیری میل آهنی به جهت سرمه کشیدن<ref>کلینی، محمد، ‏الکافی، تهران، دار الکتب الإسلامیه، ۱۴۰۷ ق، ‏ چاپ چهارم، ج‏۶، ص۴۹۴، حدیث ۲.</ref> یا جواز قرار دادن آهن در بقچه‌ای که غذا در آن است<ref>ابن بابویه، محمد، من لا یحضره الفقیه، قم، مؤسسه نشر اسلامی، ۱۴۰۴ ق، چاپ دوم، ج‏۲، ص۲۸۱، حدیث ۲۴۵۱.</ref> که اگر نجس بود از این کار منعی باید گزارش می‌شد؛ بنا بر این در مواجهه با این گونه روایت باید مجموعه روایات وارده در آن موضوع را دید، سپس معنای لازم را استخراج نمود و حکم مرتبط با آن را بیان کرد.
یکی از دلایل نجس نبودن آهن، وجود روایاتی است که به کارگیری آهن در آنها گزارش شده است؛ از جمله به کارگیری میل آهنی برای سرمه کشیدن<ref>کلینی، محمد، ‏الکافی، تهران، دار الکتب الإسلامیه، ۱۴۰۷ ق، ‏ چاپ چهارم، ج‏۶، ص۴۹۴، حدیث ۲.</ref> یا جواز قرار دادن آهن در بقچه‌ای که غذا در آن است.<ref>ابن بابویه، محمد، من لا یحضره الفقیه، قم، مؤسسه نشر اسلامی، ۱۴۰۴ ق، چاپ دوم، ج‏۲، ص۲۸۱، حدیث ۲۴۵۱.</ref>  


در رابطه با حکم به کارگیری آهن در ساختمان سازی، بدون شک، جواز استفاده از آن است اما از نگاه غیر فقهی (مثلاً نگاه طبی)، معلوم نیست چنین جوازی وجود داشته باشد از این رو باید مجموع دین در زندگی لحاظ شود زیرا خداوند در رابطه تعامل انسان با آهن و همچنین با سایر مخلوقات دیگر، مناسباتی در راستای مصالح انسان قرار داده است که از طریق پیامبران و امامان «ع» ابلاغ شد؛ مثلاً خداوند یکسری حیوانات حلال گوشت را آفرید که اگر از گوشت آنها استفاده شود هیچ منع شرعی وجود ندارد ولی در روایاتی که نقل شده می‌بینیم که استفاده از گوشت برخی از این حیوانات حلال گوشت، مورد نهی واقع شده است؛ مثل گوشت گاو یا گوشت مرغ؛ ولی در عین حال گفته شده از شیر گاو استفاده شود و همچنین از تخم مرغ.<ref>محمدی ری شهری، محمد، دانش نامه احادیث پزشکی، قم، دارالحدیث، ۱۳۸۴، چاپ سوم، ج۲، ص۴۷۶، حدیث ۲۰۰۰ و ص۴۸۰، حدیث ۲۰۱۰.</ref> تعابیری که بعضاً در این دست روایات مطرح شده به گونه‌ای است که انسان را به خوردن آن نه تنها ترغیب نمی‌کند بلکه بی‌میل می‌کند چه اینکه مصلحتی در این میان وجود دارد. در خصوص آهن هم همین ملاک را می‌توان در نظر گرفت یعنی در مواردی که نباید از آهن استفاده نمود، بیان روایات به گونه‌ای است که مردم را از آن اجتناب می‌دهد تا در معرض مضرات آن قرار نگیرند؛ مثلاً امیر المؤمنین «ع» فرمودند: «لَا تَخَتَّمُوا بِغَیْرِ الْفِضَّه فَإِنَّ رَسُولَ اللَّهِ قَالَ: مَا طَهُرَتْ کَفٌّ فِیهَا خَاتَمُ حَدِیدٍ»<ref>کلینی، محمد، ‏الکافی، تهران، دار الکتب الإسلامیه، ۱۴۰۷ ق، ‏ چاپ چهارم، ج‏۶، ص۴۶۸، حدیث ۶.</ref>؛ به جز انگشتر نقره به دست نکنید زیرا رسول خدا فرمودند: دستی که در آن انگشتر آهنی باشد، پاک نمی‌شود».
در رابطه با حکم به کارگیری آهن در ساختمان سازی، بدون شک، جواز استفاده از آن است اما از نگاه غیر فقهی (مثلاً نگاه طبی)، معلوم نیست چنین جوازی وجود داشته باشد از این رو باید مجموع دین در زندگی لحاظ شود زیرا خداوند در رابطه تعامل انسان با آهن و همچنین با سایر مخلوقات دیگر، مناسباتی در راستای مصالح انسان قرار داده است که از طریق پیامبران و امامان «ع» ابلاغ شد؛ مثلاً خداوند یکسری حیوانات حلال گوشت را آفرید که اگر از گوشت آنها استفاده شود هیچ منع شرعی وجود ندارد ولی در روایاتی که نقل شده می‌بینیم که استفاده از گوشت برخی از این حیوانات حلال گوشت، مورد نهی واقع شده است؛ مثل گوشت گاو یا گوشت مرغ؛ ولی در عین حال گفته شده از شیر گاو استفاده شود و همچنین از تخم مرغ.<ref>محمدی ری شهری، محمد، دانش نامه احادیث پزشکی، قم، دارالحدیث، ۱۳۸۴، چاپ سوم، ج۲، ص۴۷۶، حدیث ۲۰۰۰ و ص۴۸۰، حدیث ۲۰۱۰.</ref> تعابیری که بعضاً در این دست روایات مطرح شده به گونه‌ای است که انسان را به خوردن آن نه تنها ترغیب نمی‌کند بلکه بی‌میل می‌کند چه اینکه مصلحتی در این میان وجود دارد. در خصوص آهن هم همین ملاک را می‌توان در نظر گرفت یعنی در مواردی که نباید از آهن استفاده نمود، بیان روایات به گونه‌ای است که مردم را از آن اجتناب می‌دهد تا در معرض مضرات آن قرار نگیرند؛ مثلاً امیر المؤمنین «ع» فرمودند: «لَا تَخَتَّمُوا بِغَیْرِ الْفِضَّه فَإِنَّ رَسُولَ اللَّهِ قَالَ: مَا طَهُرَتْ کَفٌّ فِیهَا خَاتَمُ حَدِیدٍ»<ref>کلینی، محمد، ‏الکافی، تهران، دار الکتب الإسلامیه، ۱۴۰۷ ق، ‏ چاپ چهارم، ج‏۶، ص۴۶۸، حدیث ۶.</ref>؛ به جز انگشتر نقره به دست نکنید زیرا رسول خدا فرمودند: دستی که در آن انگشتر آهنی باشد، پاک نمی‌شود».
automoderated
۶٬۳۴۱

ویرایش