حدیث مباهته: تفاوت میان نسخه‌ها

۵۴۱ بایت اضافه‌شده ،  ‏۲۸ سپتامبر ۲۰۲۱
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱: خط ۱:
{{در دست ویرایش|کاربر=A.rezapour }}
{{شروع متن}}
{{شروع متن}}
{{سوال}}
{{سوال}}
خط ۳۲: خط ۳۱:


== بررسی سند ==
== بررسی سند ==
این روایت در کتاب کافی از پیامبر(ص) نقل شده است ودارای سند صحیح است.  
این روایت در کتاب کافی از پیامبر(ص) نقل شده است و دارای سند صحیح است.  


اگرچه سند حدیث مباهته صحیح است، صحت سند تلازمی با قطعیت صدور حدیث از معصوم ندارد. سندشناسی یکی از راه ها برای تصحیح و اعتبارسنجی حدیث است. آیت الله شبیری زنجانی در مورد این روایت می‌فرماید: «اگر بخواهیم معنای بهتان و تهمت برداشت کنیم باید تمام روایات اخلاقی و آیات آمره به رعایت عدل را دور بریزیم»<ref>مشهورات بی اعتبار، مهدی سیمایی، ص ۱۷۶</ref>
اگرچه سند حدیث مباهته صحیح است، اما صحت سند تلازمی با قطعیت صدور حدیث از معصوم ندارد. سندشناسی یکی از راه‌ها برای تصحیح و اعتبارسنجی حدیث است. آیت الله شبیری زنجانی در مورد این روایت می‌فرماید: «اگر بخواهیم معنای بهتان و تهمت برداشت کنیم باید تمام روایات اخلاقی و آیات آمره به رعایت عدل را دور بریزیم»<ref>مشهورات بی اعتبار، مهدی سیمایی، ص ۱۷۶</ref>


== تعارض با آیات قرآن و روایات ==
== تعارض با آیات قرآن و روایات ==
آیات زیادی در قرآن وجود دارد که امر به رعایت عدالت و تقوا می‌کند:
آیات زیادی در قرآن وجود دارد که امر به رعایت عدالت و تقوا می‌کند:


{{قرآن|يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا كُونُوا قَوَّامِينَ لِلَّـهِ شُهَدَاءَ بِالْقِسْطِ ۖ وَلَا يَجْرِمَنَّكُمْ شَنَآنُ قَوْمٍ عَلَىٰ أَلَّا تَعْدِلُوا ۚ اعْدِلُوا هُوَ أَقْرَبُ لِلتَّقْوَىٰ ۖ وَاتَّقُوا اللَّـهَ ۚ إِنَّ اللَّـهَ خَبِيرٌ بِمَا تَعْمَلُونَ|ترجمه=اى كسانى كه ايمان آورده‌ايد، براى خدا به داد برخيزيد [و] به عدالت شهادت دهيد، و البته نبايد دشمنى گروهى شما را بر آن دارد كه عدالت نكنيد. عدالت كنيد كه آن به تقوا نزديكتر است، و از خدا پروا داريد، كه خدا به آنچه انجام مى‌دهيد آگاه است.|سوره=مائده|آیه=۸}} در جایی دیگر می گوید با حکمت و موعظه به راه خدا دعوت کن به شیوه‌ای نیکو مجادله کن: {{قرآن|ادْعُ إِلَىٰ سَبِيلِ رَ‌بِّكَ بِالْحِكْمَةِ وَالْمَوْعِظَةِ الْحَسَنَةِ ۖ وَجَادِلْهُم بِالَّتِي هِيَ أَحْسَنُ|ترجمه=با حكمت و اندرز نيكو به راه پروردگارت دعوت كن و با آنان به [شيوه‌اى‌] كه نيكوتر است مجادله نماى.|سوره=نحل|آیه=۱۲۵}} در سوره انعام صراحتا میگوید به مشرکین دشنام ندهید: {{قرآن|وَلَا تَسُبُّوا الَّذِينَ يَدْعُونَ مِن دُونِ اللَّـهِ فَيَسُبُّوا اللَّـهَ عَدْوًا بِغَيْرِ‌ عِلْمٍ|ترجمه=و آنهايى را كه جز خدا مى‌خوانند دشنام مدهيد كه آنان از روى دشمنى [و] به نادانى، خدا را دشنام خواهند داد.|سوره=انعام|آیه=۱۰۸}}
{{قرآن|يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا كُونُوا قَوَّامِينَ لِلَّـهِ شُهَدَاءَ بِالْقِسْطِ ۖ وَلَا يَجْرِمَنَّكُمْ شَنَآنُ قَوْمٍ عَلَىٰ أَلَّا تَعْدِلُوا ۚ اعْدِلُوا هُوَ أَقْرَبُ لِلتَّقْوَىٰ ۖ وَاتَّقُوا اللَّـهَ ۚ إِنَّ اللَّـهَ خَبِيرٌ بِمَا تَعْمَلُونَ|ترجمه=اى كسانى كه ايمان آورده‌ايد، براى خدا به داد برخيزيد [و] به عدالت شهادت دهيد، و البته نبايد دشمنى گروهى شما را بر آن دارد كه عدالت نكنيد. عدالت كنيد كه آن به تقوا نزديكتر است، و از خدا پروا داريد، كه خدا به آنچه انجام مى‌دهيد آگاه است.|سوره=مائده|آیه=۸}} در جایی دیگر می گوید با حکمت و موعظه به راه خدا دعوت کن به شیوه‌ای نیکو مجادله کن: {{قرآن|ادْعُ إِلَىٰ سَبِيلِ رَ‌بِّكَ بِالْحِكْمَةِ وَالْمَوْعِظَةِ الْحَسَنَةِ ۖ وَجَادِلْهُم بِالَّتِي هِيَ أَحْسَنُ|ترجمه=با حكمت و اندرز نيكو به راه پروردگارت دعوت كن و با آنان به [شيوه‌اى‌] كه نيكوتر است مجادله نماى.|سوره=نحل|آیه=۱۲۵}} در [[سوره انعام]] صراحتا می‌گوید به مشرکین دشنام ندهید: {{قرآن|وَلَا تَسُبُّوا الَّذِينَ يَدْعُونَ مِن دُونِ اللَّـهِ فَيَسُبُّوا اللَّـهَ عَدْوًا بِغَيْرِ‌ عِلْمٍ|ترجمه=و آنهايى را كه جز خدا مى‌خوانند دشنام مدهيد كه آنان از روى دشمنى [و] به نادانى، خدا را دشنام خواهند داد.|سوره=انعام|آیه=۱۰۸}}


در [[سوره بقره]] می‌فرماید با مردم با سخن خوش سخن بگویید.{{قرآن|وَقُولُوا لِلنَّاسِ حُسْنًا|ترجمه=و با مردم [به زبانِ‏] خوش سخن بگویید.|سوره=بقره|آیه=۸۳}} و فرد دروغگو را مورد عتاب قرار می‌دهد: {{قرآن|وَيْلٌ لِّكُلِّ أَفَّاكٍ أَثِيمٍ|ترجمه=وای بر هر دروغزن گناه‌پیشه|سوره=جاثیه|آیه=۷}}
در [[سوره بقره]] می‌فرماید با مردم با سخن خوش سخن بگویید.{{قرآن|وَقُولُوا لِلنَّاسِ حُسْنًا|ترجمه=و با مردم [به زبانِ‏] خوش سخن بگویید.|سوره=بقره|آیه=۸۳}} و فرد دروغگو را مورد عتاب قرار می‌دهد: {{قرآن|وَيْلٌ لِّكُلِّ أَفَّاكٍ أَثِيمٍ|ترجمه=وای بر هر دروغزن گناه‌پیشه|سوره=جاثیه|آیه=۷}}


مطابق این آیات، نمی توان صرف دشمن دانستن فردی، به او تهمت زد و دروغ گفت. حتی اگر با هدف خیر باشد.
مطابق این آیات، نمی‌توان صرف دشمن دانستن فردی، به او تهمت زد و دروغ گفت. حتی اگر با هدف خیر باشد.


=== تعارض با روایات ===
=== تعارض با روایات ===
حدیث مزبور با روایات فراوان و دارای تواتر معنوی درباره شیوه مواجهه با مخالفان و دشمنان و رعایت اخلاق و عدالت در خصوص ایشان در تعارض بیّن و آشکار است. تعارض بین یک خبر واحد با روایات قطعی الصدور و متواتر باعث می‌شود حدیث مذکور از حجیت ساقط شود.در کتب حدیثی ابواب زیادی به گناهان زبان همچون غیبت و توهین و فحش اختصاص داده شده است.<ref>مشهورات بی اعتبار، مهدی سیمایی، ص۱۷۵و ۱۷۶</ref> حضرت علی در میانه جنگ صفین را که شیعیان و لشکریانش در حال توهین و ناسزاگویی به لشکریان شام و معاویه بودند، از خیمه بیرون آمد و گفت: «من بدم می آید که شما دشنام دهنده باشید. ولی اگر شما اعمال آنان را بگویید و چگونگی حالشان را بیان نمایید به گفتار صواب و راست نزدیکتر و در عذر رساتر است.»<ref>نهج البلاغه ص۱۲۳</ref>
حدیث مزبور با روایات فراوان و دارای تواتر معنوی درباره شیوه مواجهه با مخالفان و دشمنان و رعایت اخلاق و عدالت در خصوص ایشان در تعارض بیّن و آشکار است. تعارض بین یک خبر واحد با روایات قطعی الصدور و متواتر باعث می‌شود حدیث مذکور از حجیت ساقط شود. در کتب حدیثی ابواب زیادی به گناهان زبان همچون غیبت و توهین و فحش اختصاص داده شده است. اگر چنین دستوری در این حدیث درست بود، امامان شیعه خود به آن عمل می کردند یا در طول تاریخ زندگی شان در بیش از ۲۵۰ سال به شیعیان و پیروان و اصحاب خود این دستور را منتشر و تکرار می‌کردند. در حالی که هیچ کدام از اینها دیده نشده و یک مرتبه هم نقل نشده است.<ref>مشهورات بی اعتبار، مهدی سیمایی، ص۱۷۵و ۱۷۶</ref>


اگر چنین دستوری در این حدیث درست بود، امامان شیعه خود به آن عمل می کردند یا در طول تاریخ زندگی شان در بیش از ۲۵۰ سال به شیعیان و پیروان و اصحاب خود این دستور را منتشر و تکرار می کردند. در حالی که هیچ کدام از اینها دیده نشده و یک مرتبه هم نقل نشده است.
[[حضرت علی(ع)]] در میانه [[جنگ صفین]] که شیعیان و لشکریانش در حال توهین و ناسزاگویی به لشکریان شام و معاویه بودند، از خیمه بیرون آمد و گفت: «من بدم می آید که شما دشنام‌دهنده باشید. ولی اگر شما اعمال آنان را بگویید و چگونگی حالشان را بیان نمایید به گفتار صواب و راست نزدیکتر و در عذر رساتر است.»<ref>نهج البلاغه ص۱۲۳</ref>


== نقد محتوایی ==
== نقد محتوایی ==
این حدیث با حسن و قبح ذاتی و عقلی که شیعه بدان معتقد است در تضاد است. شهید مطهری در این باره می‌فرماید: « برای حق باید از حق استفاده کرد. یکی از راه‌هایی که از آن راه بر دین از جنبه‌های مختلف ضربه وارد شده است، رعایت نکردن این اصل است که ما همان طور که هدفمان باید مقدس باشد، وسایلی هم که برای این هدف مقدس استخدام می‌کنیم باید مقدس باشد. مثلا نباید دروغ بگوییم، نباید غیبت کنیم، نباید تهمت بزنیم...»<ref>مجموعه آثار شهید مطهری(سیری در آثار نبوی) ج۱۶،ص۱۱۰ و ۱۱۱. به نقل از کتاب مشهورات بی اعتبار، مهدی سیمایی، ص۱۷۴</ref>{{پایان پاسخ}}
این حدیث با حسن و قبح ذاتی و عقلی که شیعه بدان معتقد است در تضاد است. شهید مطهری در این باره می‌فرماید: «برای حق باید از حق استفاده کرد. یکی از راه‌هایی که از آن راه بر دین از جنبه‌های مختلف ضربه وارد شده است، رعایت نکردن این اصل است که ما همان طور که هدفمان باید مقدس باشد، وسایلی هم که برای این هدف مقدس استخدام می‌کنیم باید مقدس باشد. مثلا نباید دروغ بگوییم، نباید غیبت کنیم، نباید تهمت بزنیم...»<ref>مجموعه آثار شهید مطهری(سیری در آثار نبوی) ج۱۶،ص۱۱۰ و ۱۱۱. به نقل از کتاب مشهورات بی اعتبار، مهدی سیمایی، ص۱۷۴</ref>
 
اگر باب دروغگویی و تهمت باز شود، این یک امر عادی بین مسلمانان تلقی می‌گردد و قبح دروغ که یکی از بزرگترین گناهان است، شکسته می‌شود. یکی از اهداف دین‌داری، قطعا اخلاقی بودن است. قرآن آمده تا انسان‌ها را از رذایل اخلاقی دور کند؛ حال اگر به بهانه‌ای بتوان رذایل اخلاقی را انجام داد، با اصل دین و قرآن در تضاد است.
 
{{پایان پاسخ}}


== منابع ==
== منابع ==
۱۵٬۱۹۱

ویرایش