حدیث غدیر در صحاح سته اهل‌سنت

سؤال

حدیث غدیر در کدام یک از کتب صحاح سته اهل سنت آمده است؟

درگاه‌ها
درگاه غدیر.png


.

حدیث غدیر در منابع روایی اهل‌سنت

نسائی از علمای اهل سنت و صاحب سنن نسایی که یکی از کتب صحاح سته اهل سنت می‌باشد در کتاب السنن الکبری آورده است:

پیامبر اکرم(ص) از آخربن حج (حجه الوداع) برمی‌گشت و به غدیر خم رسید، دستور داد همه بایستند، سپس فرمود:((به زودی دعوت خدا را اجابت خواهم کرد، همانا من دو چیز گرانبها نزد شما می‌گذارم، یکی بزرگتر از دیگری است:

۱. کتاب خدا؛ ۲. و عترتم و اهل بیتم.

آنگاه فرمود: سپس نگاه کنید که چگونه با این دو رفتار می نمائید. به درستی که این دو از هم جدا نمی‌شوند تا در حوض کوثر بر من وارد گردند.

سپس فرمود: خداوند مولای من است و من مولای همه مومنانم، بعد دست علی(ع) را گرفت و فرمود: هر کس من مولای اویم، پس این مولای اوست. بار پروردگار را کسی که او را دوست می‌دارد، دوستش دار و کسی که او را دشمن بدارد، دشمنش دار))[۱]

حدیث غدیر که در واقع خطبه طولانی رسول خدا(ص) در غدیر خم بود، به‌طور مفصل در کتاب‌های صحاح سته نیامده است، ولی جملاتی که در ولایت و امامت امیر مومنان(ع) می‌باشد در این کتاب‌ها نقل شده است و می‌توان گفت که صحاح به اصل حدیث اشاره کرده‌اند ولی کل خطبه را نیاورده اند و این حدیث نزد علمای اهل سنت از احادیث معتبر و غیرقابل انکار می‌باشد که به عنوان مقدمه به چند نمونه اشاره می‌شود:

۱. احمد مغربی از علمای اهل سنت می‌نویسد: حدیث غدیر صحیح است، ثابت شده است، متواتر است و بیش از صد طریق نقل شده است و خیلی از افراد این حدیث را به‌طور جدا گانه نوشته‌اند.[۲]

۲. ابن عاصم دیگر عالم سنی نیز می‌نویسد: حدیث «من کنت مولاه فعلی مولاه» در نهایت صحت است که جماعتی از صحابه با طرق مختلف آن را نقل کرده‌اند و همه اینها با سلسله سندهای صحیح است.[۳]

۳. اسکافی عالم دیگر اهل سنت ادعای متواتر بودن حدیث غدیر در میان همه مسلمانان را کرده است.[۴]

حدیث غدیر در صحاح سته

در کتب اهل سنت و به خصوص صحاح سته به جملاتی از خطبه غدیر که رسول خدا(ص) ایراد کرده‌اند، اشاره دارند و این جملات در ذیل فضائل امیرمؤمنان(ع) آورده‌اند که به چند نمونه اشاره می‌شود:

۱. یکی از جملاتی که در غدیر خم از رسول خدا(ص) نقل شده «من کنت مولاه فعلی مولاه» می‌باشد و در سنن ابن ماجه که یکی از صحاح سته است آمده:

«سعد بن و قاص از بی‌احترامی معاویه بر امیر مؤمنان علی(ع) غضبناک شد و در پاسخ معاویه گفت: از رسول خدا(ص) شنیدم که فرمود: هر که من مولای اویم، سپس علی مولای اوست.»[۵]

در سنن ترمزی دیگر کتاب از صحاح سته نیز از زید بن ارقم نقل شده رسول خدا ـ صلی الله علیه وآله و سلم ـ فرمود: «هر که من مولای اویم پس از من علی مولای اوست.»[۶]

براء بن عازب گوید: در حجه الوداع در یکی از راه‌ها، رسول خدا(ص) پیاده شد و مردم را برای نماز جمع کرد و سپس دست علی(ع) را گرفت و فرمود: «آیا من از مؤمنان نسبت به جانشان اولی نیستم؟ همه گفتند: بلی. فرمود: آیا من بر همه مؤمنان ولایت ندارم؟ همه گفتند: بلی. فرمود: پس این ولی هر کسی است که من ولی اویم. خدایا دوستدار او را دوست بدار و دشمن او را دشمن دار.»[۷]

نسائی که سنن او از صحاح سته اهل سنت می‌باشد، حدیث غدیر را در سه کتاب دیگرش نیز آورده است که بیانگر اهمیت این حدیث است که فقط به اسامی این سه کتاب اشاره می‌شود.

یک: السنن الکبری، ج۵، ص۱۳۱؛ دو خصائص امیر المؤمنین، ص۵۰؛ سه: فضائل الصحابه، ص۱۴.


مطالعه بیشتر

  • مسند احمد بن حنبل، (امام حنفی‌های اهل سنت)، ج۱، ج۳، ج۴، ج۵.
  • دانشنامه امیر المؤمنین، محمد محمدی ری شهری، ج۲ باترجمه: عبد الهادی مسعودی.


منابع

  1. نسائی، احمد، السنن الکبری، بیروت، دار الکتب العلمیه، چاپ اول، ۱۴۱۱ق، ج۵، ص۴۵.
  2. مغربی، احمد، فتح الملک العله بصحه حدیث باب مدینه العلم علی، اصفهان، مکتبه امیرالمومنین(ع)، ص۱۲.
  3. ضحاک، ابن ابی عاصم، کتاب السنه، بیروت، المکتبه الاسلامی، چاپ سوم، ۱۴۱۳ق، ص۵۲۲.
  4. اسکافی، محمد، المعیار و الموازنه، بی جا، بی نا، بی تا، ص۷۱ و ۲۱۰.
  5. قزوینی، احمد، سنن ابن ماجه، بیروت، دار الفکر، بی تا، ج۱، ص۴۵.
  6. ترمذی، محمد، سنن الترمذی، بیروت، دارالفکر، ۱۴۰۳ق، ج۵، ص۲۹۷.
  7. سنن ابن ماجه، همان، ج۱، ص۴۳.