حدیث طاغوت بودن قیام‌های قبل از ظهور

سؤال
حدیثی از امام صادق(ع) ذکر شده که بر اساس آن، هر پرچمی قبل از ظهور قائم برافراشته شود، ضلالت و گمراهی است. آیا این حدیث صحیح است؟ منظور از این حدیث چیست؟ آیا این حدیث با هر نوع حکومتی مخالفت دارد؟

حدیثی از امام صادق(ع) در کتاب کافی، به طاغوت بودن هر قیامی قبل از ظهور امام مهدی(ع) دلالت می‌کند؛ البته مراد از آن را قیام‌هایی دانسته‌اند که در مسیر خدا و اهل‌بیت(ع) نباشد یا همراه با ادعای مهدویت و امامت باشد.

حدیث طاغوت بودن قیام‌های قبل از ظهور
اطلاعات حدیث
موضوعقیام قبل از ظهور
به نقل ازامام صادق(ع)
سند
منابع شیعهکافی
درگاه‌ها
درگاه مهدویت.png


قیام زید بن علی قبل از ظهور امام مهدی بود و مورد تأیید امامان(ع) نیز قرار گرفت. همچنین قیام یمانی که از نشانه‌های ظهور است و قبل از ظهور رخ خواهد داد، مورد تأیید امامان قرار گرفته است. به همین دلیل حدیث مورد نظر را شامل هر قیامی قبل از ظهور ندانسته‌اند.

متن و ترجمه

«كلُّ رَايَةٍ تُرْفَعُ قَبْلَ قِيَامِ اَلْقَائِمِ فَصَاحِبُهَا طَاغُوتٌ يُعْبَدُ مِنْ دُونِ اَللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ».[۱]

امام صادق(ع): «هر پرچمی قبل از قیام قائم(ع) (بلند شود)، صاحب آن طاغوت است (و با این کار) غیرخدا را پرستیده و بندگی کرده است.»

محتوا

در حدیث طاغوت بودن قیام قبل از ظهور، صاحب هر پرچمی که قبل از ظهور امام مهدی(ع) برافراشته شود، طاغوت شمرده شده است؛ البته برخی مراد از قیام در این روایت را، قیام‌هایی دانسته‌اند که در مسیر خدا و اهل‌بیت(ع) نبوده و در مسیر گمراهی و ضلالت باشد.[نیازمند منبع] در روایت دیگری نیز تصریح شده که هر کسی پرچم ضلالت و گمراهی برافرازد، صاحبش طاغوت است.[۲]

گفته شده اگر این حدیث شامل همه قیام‌های قبل از ظهور باشد، قیام امام حسین(ع) را نیز شامل خواهد شد؛ بنابراین این روایت شامل همه قیام‌ها نمی‌شود.[نیازمند منبع] همچنین جز قیام امام حسین(ع)، قیام‌های دیگری مانند قیام زید بن علی نیز قبل از ظهور مهدی بوده که مورد تأیید امامان(ع) قرار گرفته است.[۳] قیام یمانی نیز که از نشانه‌های ظهور است و در روایات مورد تأیید قرار گرفته است، قبل از ظهور مهدی است.[۴] به گفته مرتضی مطهری، اسلام‌پژوه، بر اساس برخی روایات، قبل از قیام مهدی(ع) دولتی از اهل حق شکل می‌گیرد که تا قیام وی ادامه پیدا می‌کند.[۵]

امام خمینی مراد از این حدیث را پرچمی دانسته که به عنوان مهدویت بلند شود.[۶] به گفته وی نبودن حکومت باعث هرج و مرج و ریختن خون مردم می‌شود.[۷] او همچنین این احتمال را داده که حدیث درباره علائم ظهور است و به پرچم‌هایی اشاره می‌کند که نزدیک ظهور مهدی، به عنوان امامت بلند می‌شود.[۸]

همچنین عمل به اطلاق حدیث را مخالف قرآن دانسته است.[۹] در قرآن به قیام برای خدا[۱۰] جهاد در راه او، امر به معروف و نهی از منکر، و مقابله با طاغوت دستور داده شده است. روایات نیز به امر به معروف و نهی از منکر دستور داده‌اند.[۱۱] این دسته از دستورها را، دستورات و قوانین حکومتی دانسته‌اند که اجرای آن نیاز به تشکیل حکومت دارد.[نیازمند منبع]

برخی نیز عمل به اطلاق این حدیث را با دلایل نقلی[۱۲] و عقلیِ[۱۳] مسئله ولایت‌فقیه ناسازگار شمرده‌اند.


مطالعه بیشتر

  • حکومت اسلامی، احمد واعظی، ص۱۴۷–۱۴۲.
  • رهبری پرچمدار مبارزه با کفر و استکبار، احمد آذری قمی، ص۲۶–۵۰.


منابع

  1. حر عاملی، وسائل الشیعه، بیروت، داراحیاء التراث العربی، چاپ دوم، ج۱۱، ص۳۷، روایت ۶.
  2. محمد بن یعقوب کلینی، روضه کافی، تهران، دارالکتب الاسلامیه، ج۸، ص۲۹۶، ح۴۵۶.
  3. مجلسی، محمد باقر، بحارالانوار، بیروت، داراحیاء التراث العربی، چاپ دوّم، ۱۴۰۳ق ـ ۱۹۸۳م، ج۴۶، ص۱۹۹؛ حر عاملی، وسائل الشیعه، بیروت، داراحیاء التراث العربی، چاپ دوم، ج۱۱، ص۳۹، روایت ۱۱.
  4. مجلسی، محمد باقر، بحارالانوار، بیروت، داراحیاء التراث العربی، چاپ دوّم، ۱۴۰۳ق، ج۵۲، ص۲۵۳.
  5. مطهری، مرتضی، قیام و انقلاب مهدی از دیدگاه فلسفه تاریخ، قم، انتشارات صدرا، ص۶۷–۶۸.
  6. صحیفه نور، ج۲۰، ص۱۹۶–۱۹۷.
  7. صحیفه نور، ج۲۰، ص۱۹۸.
  8. ولایه الفقیه، تهران، دارالکتب الاسلامیّه، ج۱، ص۲۳۸.
  9. ولایه الفقیه، تهران، دارالکتب الاسلامیّه، ج۱، ص۲۳۸.
  10. سبأ/۴۶.
  11. حر عاملی، وسائل الشیعه، بیروت، داراحیاء التراث العربی، چاپ دوم، ج۱۱، ص۳۹۵.
  12. محمد بن الحسن الحر العاملی، وسائل الشیعه، تهران، المکتبه الاسلامیه، چاپ اوّل، ۱۳۸۰، ج۱۸، باب اوصاف القاضی، ح۹؛ علیزاده، اکبر اسد، در ساحل اندیشه، قم، مؤسسه امام صادق(ع)، چاپ اوّل، ۱۳۸۰ش، ص۲۳۲–۲۳۹.
  13. واعظی، احمد، حکومت اسلامی، چاپ اوّل، ۱۳۸۰ش، ص۱۷۲؛ جوادی آملی، عبدالله، ولایت فقیه، قم، نشر اسراء، ۱۳۷۸ش، ص۱۵۱-۱۵۲.