حدیث برابر بودن ثواب زیارت عبدالعظیم حسنی و امام حسین(ع): تفاوت میان نسخه‌ها

[[پرونده:Ziyarat abdolazim.jpg|بندانگشتی|مضمون حدیث برابر بودن ثواب زیارت [[عبدالعظیم حسنی]] و [[زیارت امام حسین(ع)]].]]

<br />حدیث برابر بودن ثواب زیارت [[عبدالعظیم حسنی]] و [[امام حسین(ع)]]، در کتاب‌های [[ثواب الاعمال و عقاب الاعمال (کتاب)|ثواب الاعمال]] نوشته [[شیخ صدوق]] و [[کامل الزیارات (کتاب)|کامل الزیارات]] نوشته [[ابن قولویه قمی|ابن قولویه]] ذکر شده و از نظر سند [[حدیث ضعیف|ضعیف]] است. دلیل ضعف آن ذکر نشدن نام یکی از راویان در سلسه‌سند است. با این همه، قرینه‌هایی وجود دارد که ضعف سند را کاهش می‌دهد؛ مانند اینکه بسیاری از عالمان [[شیعه]] این روایت را تلقی به قبول کرده‌اند. همچنین در روایتی دیگر، ثواب دیدار دوستانِ صالحِ [[اهل بیت(ع)]] مانند [[زیارت|زیارت اهل بیت(ع)]] دانسته شده، که محتوای این روایت را تأیید می‌کند.

==متن حدیث==

 

::{{عربی|...ِ عَنْ بَعْضِ أَهْلِ الرَّیِّ: دَخَلْتُ عَلَی أَبِی الْحَسَنِ الْعَسْکَرِیِّ ع فَقَالَ أَیْنَ کُنْتَ فَقُلْتُ زُرْتُ الْحُسَیْنَ بْنَ عَلِیٍّ ع فَقَالَ أَمَا إِنَّکَ لَوْ زُرْتَ قَبْرَ عَبْدِ الْعَظِیمِ عِنْدَکُمْ لَکُنْتَ کَمَنْ زَارَ الْحُسَیْنَ(ع)}}<ref name=":0">ابن قولویه، جعفر بن محمد، کامل الزیارات، به تحقیق و تصحیح عبدالحسین امینی، نجف، دار المرتضویه، ۱۳۵۶ش، ص۳۳۴.</ref>

==بررسی سند==

روایت همانندی ثواب زیارت [[عبدالعظیم حسنی]] و [[امام حسین(ع)]]، در دو کتاب [[ثواب الاعمال و عقاب الاعمال (کتاب)|ثواب الاعمال]] نوشته [[شیخ صدوق]] (درگذشت ۳۸۱ق)<ref>شیخ صدوق، محمد بن علی، ثواب الأعمال و عقاب الأعمال‏، قم، دار الشریف الرضی للنشر، ۱۴۰۶ق، ص۹۹.</ref> و [[کامل الزیارات (کتاب)|کامل الزیارات]] نوشته [[ابن قولویه قمی|ابن قولویه]] (درگذشت ۳۶۸ق)<ref name=":0" /> آمده است.

===ضعف سند===

شیخ صدوق و ابن قولویه این روایت را با دو سند متفاوت، ولی هر دو از محمد بن یحیی عطار و او از یکی از اهالی ری، از [[امام هادی(ع)]] نقل کرده‌اند.<ref>شیخ صدوق، محمد بن علی، ثواب الأعمال و عقاب الأعمال‏، قم، دار الشریف الرضی للنشر، ۱۴۰۶ق، ص۹۹؛ ابن قولویه، جعفر بن محمد، کامل الزیارات، به تحقیق و تصحیح عبدالحسین امینی، نجف، دار المرتضویه، ۱۳۵۶ش، ص۳۳۴.</ref> در هر دو سند، نام فردی که از امام(ع) حدیث را نقل کرده ذکر نشده است؛ بنابراین روایت [[حدیث مرسل|مرسل]] و [[حدیث ضعیف|ضعیف]] است.  

===قرینه‌های تقویت کننده ضعف سند===

 

 

*بر اساس روایتی که شیخ صدوق در کتاب [[من لا یحضره الفقیه (کتاب)|من لا یحضره الفقیه]] ذکر کرده، به کسی که توانایی [[زیارت]] و دیدار [[اهل بیت(ع)]] را ندارد، سفارش شده به دیدار دوستان صالح اهل بیت(ع) برود؛ زیرا برای او ثوابی همانند ثواب زیارت اهل بیت(ع) نوشته می‌شود.<ref>ابن بابویه، محمد، من لا یحضره الفقیه، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ دوم، ۱۴۱۳ق، ج۲، ص۷۳.</ref><ref group="یاددداشت">نزدیک به محتوای این روایت در کتاب وسائل الشیعه ج۱۴، ص۵۸۱، در  باب «بَابُ اسْتِحْبَابِ زِیَارَه الْمُؤْمِنِینَ خُصُوصاً الصُّلَحَاء» نقل شده است.</ref> این حدیث در کتاب کامل الزیارات نیز، نقل شده است.<ref>ابن قولویه، جعفر، کامل الزیارات، نجف اشرف، دار المرتضویه، چاپ اول، ۱۳۵۶ش، ص۳۱۹.</ref> علامه مجلسی این روایت را [[حدیث منقولِ|منقولِ]] مانندِ [[حدیث صحیح|صحیح]] دانسته است.<ref>مجلسی، محمدتقی، لوامع صاحبقرانی مشهور به شرح فقیه، قم، اسماعیلیان، چاپ دوم، ۱۴۱۴، ج‏۶، ص۱۴۴.</ref>

 

==درگذشت عبدالعظیم پیش یا پس از شهادت امام هادی(ع)؟==

==منابع==

  | شاخه اصلی =

  | شاخه فرعی۱ =

  | شناسه =

  | تیترها =

  | ویرایش =

  | لینک‌دهی =

  | تغییر مسیر =

  | بازبینی نویسنده =  

  | اولویت =

  | کیفیت =