حدیث اصحاب پیامبر مانند ستارگان هستند: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۷: خط ۷:


== گفته امام رضا درباره حدیث ==
== گفته امام رضا درباره حدیث ==
{{عربی|سُئِلَ الرِّضَا(ع) عَنْ قَوْلِ النَّبِیِّ(ص) أَصْحَابِی کَالنُّجُومِ، بِأَیِّهِمُ اقْتَدَیْتُمُ اهْتَدَیْتُمْ، وَ عَنْ قَوْلِهِ(ص) دَعُوا لِی أَصْحَابِی فَقَالَـع): هَذَا صَحِیحٌ؛ یُرِیدُ مَنْ لَمْ یُغَیِّرْ بَعْدَهُ وَ لَمْ یُبَدِّلْ. قِیلَ: وَ کَیْفَ یَعْلَمُ أَنَّهُمْ قَدْ غَیَّرُوا أَوْ بَدَّلُوا. قَالَ(ع): لَمَّا یَرْوُونَهُ مِنْ أَنَّهُ(ص) قَالَ: لَیُذَادَنَ بِرِجَالٍ مِنْ أَصْحَابِی یَوْمَ الْقِیَامَه عَنْ حَوْضِی کَمَا تُذَادُ غَرَائِبُ الْإِبِلِ عَنِ الْمَاءِ. فَأَقُولُ: یَا رَبِّ أَصْحَابِی! أَصْحَابِی! فَیُقَالُ لِی: إِنَّکَ لَا تَدْرِی مَا أَحْدَثُوا بَعْدَکَ. فَیُؤْخَذُ بِهِمْ ذَاتَ الشِّمَالِ. فَأَقُولُ: بُعْداً لَهُمْ وَ سُحْقاً لَهُمْ. أَ فَتَرَی هَذَا لِمَنْ لَمْ یُغَیِّرْ وَ لَمْ یُبَدِّلْ}}<ref>ابن بابویه، محمد، عیون أخبار الرضا، تهران، نشر جهان، اول، ۱۳۷۸ق، ج‏۲، ص۸۷، حدیث ۳۳.</ref>.  
{{عربی|سُئِلَ الرِّضَا(ع) عَنْ قَوْلِ النَّبِیِّ(ص) أَصْحَابِی کَالنُّجُومِ، بِأَیِّهِمُ اقْتَدَیْتُمُ اهْتَدَیْتُمْ، وَ عَنْ قَوْلِهِ(ص) دَعُوا لِی أَصْحَابِی فَقَالَـع): هَذَا صَحِیحٌ؛ یُرِیدُ مَنْ لَمْ یُغَیِّرْ بَعْدَهُ وَ لَمْ یُبَدِّلْ. قِیلَ: وَ کَیْفَ یَعْلَمُ أَنَّهُمْ قَدْ غَیَّرُوا أَوْ بَدَّلُوا. قَالَ(ع): لَمَّا یَرْوُونَهُ مِنْ أَنَّهُ(ص) قَالَ: لَیُذَادَنَ بِرِجَالٍ مِنْ أَصْحَابِی یَوْمَ الْقِیَامَه عَنْ حَوْضِی کَمَا تُذَادُ غَرَائِبُ الْإِبِلِ عَنِ الْمَاءِ. فَأَقُولُ: یَا رَبِّ أَصْحَابِی! أَصْحَابِی! فَیُقَالُ لِی: إِنَّکَ لَا تَدْرِی مَا أَحْدَثُوا بَعْدَکَ. فَیُؤْخَذُ بِهِمْ ذَاتَ الشِّمَالِ. فَأَقُولُ: بُعْداً لَهُمْ وَ سُحْقاً لَهُمْ. أَ فَتَرَی هَذَا لِمَنْ لَمْ یُغَیِّرْ وَ لَمْ یُبَدِّلْ}}<ref name=":0">ابن بابویه، محمد، عیون أخبار الرضا، تهران، نشر جهان، اول، ۱۳۷۸ق، ج‏۲، ص۸۷، حدیث ۳۳.</ref>.  


{{نقل قول|محمد بن موسی بن نصر رازی از پدرش روایت کرده که گفت: «از امام رضا(ع) درباره سخن پیامبر(ص) پرسیدم که فرموده است: اصحاب من مانند ستارگان آسمانند به هر کدام اقتدا کنید راه یابید. و سخن دیگر او که فرمود: اصحاب مرا به من واگذارید». امام رضا(ع) فرمود: «این سخن درست است؛ (البته) مراد کسانی هستند که پس از او تغییر حال پیدا نکردند و در دین تغییر و تبدیل ایجاد نکردند».
{{نقل قول|محمد بن موسی بن نصر رازی از پدرش روایت کرده که گفت: «از امام رضا(ع) درباره سخن پیامبر(ص) پرسیدم که فرموده است: اصحاب من مانند ستارگان آسمانند به هر کدام اقتدا کنید راه یابید. و سخن دیگر او که فرمود: اصحاب مرا به من واگذارید». امام رضا(ع) فرمود: «این سخن درست است؛ (البته) مراد کسانی هستند که پس از او تغییر حال پیدا نکردند و در دین تغییر و تبدیل ایجاد نکردند».
خط ۳۳: خط ۳۳:


== بررسی محتوا ==
== بررسی محتوا ==
این روایت علاوه بر این که به لحاظ سندی ضعیف است، از جهت محتوایی نیز امام رضا «ع» این روایت را به صورت مطلق تأیید نکرده است؛ بلکه در جواب فرموده است این صحیح است، اما شامل کسانی می‌شود که حال شان تغییر پیدا نکرده باشد. در ادامه حضرت به روایت حدیث حوض که مورد قبول اهل سنت است اشاره کرده تا ثابت کند که برخی از صحابه دچار دگرگونی و تغییر شدند.
بر اساس روایتی که در کتاب عیون اخبار الرضا(ع) ذکر شده، منظور از «اصحاب من»‌ در روایت «اصحاب من مانند ستارگان هستند»، آن دسته از صحابه هستند که پس از پیامبر(ص) تغییر حال پیدا نکردند و در دین تغییر ایجاد نکردند. امام رضا(ع) در ادامه، به [[حدیث حوض]] از پیامبر(ص) که در منابع اهل سنت نیز ذکر شده، استدلال کرده‌اند که بر اساس آن، برخی از اصحاب پیامبر در قیامت از [[حوض کوثر]] ممنوع می‌شوند.<ref name=":0" />
 
 
به صورت مطلق تأیید نکرده است؛ بلکه در جواب فرموده است این صحیح است، اما شامل کسانی می‌شود که حال شان تغییر پیدا نکرده باشد. در ادامه حضرت به روایت حدیث حوض که مورد قبول اهل سنت است اشاره کرده تا ثابت کند که برخی از صحابه دچار دگرگونی و تغییر شدند.


به گفته قاضی نعمان مغربی در کتاب دعائم الاسلام، اگر تبعیت از هر کدام از صحابه پیامبر(ص) جایز باشد، کشتن همه صحابه مباح خواهد شد؛ زیرا گروهی از صحابه با گروهی دیگر از آنها جنگیده و همدیگر را کشته‌اند؛ بنابراین اگر فردی به یکی از آنها اقتدا کند، کشتن گروه دیگر صحابه برای او جایز خواهد بود و اگر پس از کشتن برخی از آنها از گروه دیگر پیروی کند، کشتن گروه نخست برای او جایز خواهد شد. به اعتقاد وی، خدا و پیامبر(ص) به پیروی از افرادی که نظراتشان مقابل یکدیگر است، امر نمی‌کنند؛ چون مکلف نمی‌داند به کدام یک از آنها اقتدا کند.<ref>قاضی نعمان مغربی، نعمان بن محمد، دعائم الاسلام، تحقیق و تصحیح آصف فیضی، قم، مؤسسة آل البیت(ع)، ۱۳۸۵ش، ص۸۶ و ۸۷.</ref>
به گفته قاضی نعمان مغربی در کتاب دعائم الاسلام، اگر تبعیت از هر کدام از صحابه پیامبر(ص) جایز باشد، کشتن همه صحابه مباح خواهد شد؛ زیرا گروهی از صحابه با گروهی دیگر از آنها جنگیده و همدیگر را کشته‌اند؛ بنابراین اگر فردی به یکی از آنها اقتدا کند، کشتن گروه دیگر صحابه برای او جایز خواهد بود و اگر پس از کشتن برخی از آنها از گروه دیگر پیروی کند، کشتن گروه نخست برای او جایز خواهد شد. به اعتقاد وی، خدا و پیامبر(ص) به پیروی از افرادی که نظراتشان مقابل یکدیگر است، امر نمی‌کنند؛ چون مکلف نمی‌داند به کدام یک از آنها اقتدا کند.<ref>قاضی نعمان مغربی، نعمان بن محمد، دعائم الاسلام، تحقیق و تصحیح آصف فیضی، قم، مؤسسة آل البیت(ع)، ۱۳۸۵ش، ص۸۶ و ۸۷.</ref>
خط ۳۹: خط ۴۲:
=== عدالت صحابه ===
=== عدالت صحابه ===
{{اصلی|عدالت صحابه}}
{{اصلی|عدالت صحابه}}
یکی از مهم‌ترین موضوعاتی که بین شیعه و اهل سنت، درباره آن اختلاف نظر وجود دارد، عدالت صحابه است؛ در نگاه اندیشمندان شیعی، صرف صحابی بودن و درک محضر رسول اکرم () و سلم)، امتیازی برای شخص محسوب نمی‌شود و نمی‌توان بر اساس آن به عدالت وی حکم کرد؛ در حالی که بسیاری از بزرگان اهل سنت، تمام صحابی پیامبر اکرم را عادل می‌دانند.
یکی از مهم‌ترین موضوعاتی که بین شیعه و اهل سنت، درباره آن اختلاف نظر وجود دارد، عدالت صحابه است. بسیاری از عالمان اهل‌سنت معتقدند همه افرادی که پیامبر(ص) را دیده‌اند و محضرش را درک کرده‌اند صحابه وی و عادل هستند. در نگاه اندیشمندان شیعی، صرف صحابی بودن و درک محضر رسول خدا(ص)، امتیازی برای شخص محسوب نمی‌شود و نمی‌توان بر اساس آن به عدالت وی حکم کرد.


از جمله روایاتی که برای اثبات این ادعا بدان استناد شده است، روایت «اصحابی کالنجوم بایهم اقتدیتم اهتدیتم» می‌باشد.
از جمله روایاتی که برای اثبات این ادعا بدان استناد شده است، روایت «اصحابی کالنجوم بایهم اقتدیتم اهتدیتم» می‌باشد.
automoderated
۶٬۳۴۱

ویرایش