جایگاه و فضیلت مسجد

سؤال

خصوصیّات مسجد اسلامی را بیان کنید؟

از نظر اسلام، ساختن، تعمیر، آبادی مسجد ثواب‌های زیاد دارد. پیامبر اسلام(ص) فرمود: «کسی که مسجدی بنا کند اگر چه به مقدار جایگاه کبوتری باشد خداوند برای او خانه‌ای در بهشت بنا نماید.»[۱]

ویژگی‌های مسجد

خصوصیات مسجد که برخی مربوط به سازندگان و برخی مربوط به خود مسجد است عبارتند از:

۱ـ انگیزه ساختن مسجد باید الهی باشد، چنان‌که در قرآن کریم می‌خوانیم «آن مسجدی که از روز نخست بر پایه تقوی بنا شده شایسته‌تر است که در آن قیام و عبادت کنی.»[۲]

۲ـ جهت حرکت برنامه مسجد باید در مسیر تربیت انسان و تطهیر باشد. قرآن کریم می‌فرماید: «در آن مسجد مردانی هستند که دوست می‌دارند پاکیزه باشند و خداوند پاکیزگان را دوست دارد.»[۳]

۳ـ بنیان‌گذاران و بانیان مسجد نباید منافق و ضرر زنندگان به مسلمین باشد.[۴]

۴ـ بنابر احتیاط واجب، مسجد را با طلا نباید زینت داد و هم‌چنین نباید صورت چیزهایی که دارای روح انسان و حیوان است در مسجد نقش کنند و نقاشی چیزهایی که روح ندارد، مثل گل و بوته مکروه است.[۵]

۵- امّا نوشتن آیات قرآن در بالای محراب و ذکر نام و صفات خداوند اشکال ندارد.[۶]

۶- مسجد اسلامی، جای نماز و یاد خدا است: «مساجدی که در آنها یاد خدا زیاد برده می‌شود»[۷] و مسجد جایگاه عبادت خالصانه است: «مساجد جایگاه خدا و برای خداست پس با خدا کسی را نخوانید»[۸] و جایگاه زمزمه و نجوای صادقانه با خدا [۹] و پایگاه عروج انسان از خاک به افلاک[۱۰] و اهل آن «دوست‌دار پاکیزگی و طهارت‌اند»[۱۱]

۷ـ باید هنگام ورود به مسجد زینت خود را برداشت.[۱۲] و در مسجد از سخنان ظالمانه و هوامدارانه، آبروی مردم را بردن، غیبت و حرفی که بوی دنیاخواهی می‌دهد پرهیز شود[۱۳]

۸ـ پیامبر اسلام، در مسجد، آیه‌های قرآن، احکام و معارف دینی و حتی مسائل تاریخی را برای مردم بیان می‌کرد.[۱۴]

۹ـ مسجد باید محل تعاون اجتماعی باشد. امام رضا(ع) فرمود: «یکی از فوائد مسجد رفتن، تعاون مسلمانان بر برّ و تقوا است.[۱۵]


مطالعه بیشتر

۱ـ مسجد نمونه، رحیم نوبهار، (ستاد اقامه نماز).

۲ـ نقش تاریخ کتابخانه‌های مساجد، مؤلف محمد مکی السباعی، ترجمه محمد عباسپور و محمد جواد مهدوی.

۳ـ سیمای مسجد، رحیم نوبهار دو جلد.

منابع

  1. حرّ عاملی، محمد بن حسن، وسائل‌الشیعه، بیروت، دار احیاء التراث العربی، ج۳، ص۴۸۵ و ر.ک. مجلسی، محمد باقر، بحارالانوار، بیروت، دار احیاء التراث العربی، چاپ سوّم، ۱۴۰۳ هـ ۱۹۸۳ م، ج۸۴، ص۱.
  2. توبه/ ۱۰۸.
  3. همان.
  4. توبه/ ۱۰۷.
  5. موسوی خمینی، سید روح الله، توضیح المسائل، مسئله ۹۰۸.
  6. وسائل‌الشیعه، پیشین، ج۳، ص۴۹۳–۴۹۴.
  7. حج/ ۴.
  8. بقره/ ۱۱۴.
  9. جن/ ۱۸.
  10. اسراء/ ۱.
  11. توبه/ ۱۰۸.
  12. اعراف/ ۳۱.
  13. وسائل‌الشیعه، پیشین، ج۳، ص۴۹۳.
  14. عبدالحی الکتانی، التراتیب الاواریه، بیروت، دارالکتاب العربی، بی‌تا، ج۲، ص۲۲۱.
  15. وسائل‌الشیعه، پیشین، ج۵، ص۳۷۲.