جایگاه و فضیلت مسجد

سؤال

خصوصیّات مسجد اسلامی را بیان کنید؟

از نظر اسلام، ساختن، تعمیر و آبادی مسجد ثواب زیادی دارد. پیامبر اسلام(ص) فرمود: «کسی که مسجدی بنا کند اگر چه به مقدار جایگاه کبوتری باشد، خداوند برای او خانه‌ای در بهشت بنا نماید.»[۱]

برخی خصوصیات مسجد مربوط به سازندگان و برخی مربوط به خود مسجد است:

  • انگیزه ساختن مسجد باید الهی باشد. در قرآن آمده﴿قطعاً مسجدی که از نخستین روز بر پایه تقوا بنا شده شایسته‌تر است که در آن [به نماز و عبادت] بایستی.(توبه:۱۰۸)
  • بنیان‌گذاران و بانیان مساجد نباید منافق و ضرر زنندگان به مسلمانان باشند.[۲]
  • برنامه مسجد باید در مسیر تربیت انسان و تطهیر باشد:﴿در آن مسجد مردانی هستند که دوست می‌دارند پاکیزه باشند و خداوند پاکیزگان را دوست دارد.(توبه:۱۰۸)
  • بنابر احتیاط واجب، مسجد را نباید با طلا زینت داد. همچنین نباید صورت چیزهایی که دارای روح هستند، در مسجد نقش کنند و نقاشی چیزهایی که روح ندارد، مثل گل و بوته نیز مکروه است.[۳]
  • نوشتن آیات قرآن در بالای محراب و ذکر نام و صفات خداوند اشکال ندارد.[۴]
  • مسجد اسلامی، جای نماز و یاد خدا است: ﴿مساجدی که در آنها یاد خدا زیاد برده می‌شود.(حج:۴) عبادت خالصانه ﴿مساجد جایگاه خدا و برای خداست پس با خدا کسی را نخوانید.(بقره:۱۱۴) و جایگاه زمزمه و نجوای صادقانه با خدا [۵] و پایگاه عروج انسان از خاک به افلاک[۶] و اهل آن ﴿دوست‌دار پاکیزگی و طهارت‌اند.(توبه:۱۰۸)
  • باید هنگام ورود به مسجد زینت خود را برداشت.[۷]
  • باید در مسجد از سخنانی که ظالمانه و هوادارانه باشد یا آبروی مردم را ببرد، غیبت و حرفی که بوی دنیاخواهی می‌دهد، پرهیز شود.[۸]
  • پیامبر اسلام، در مسجد، آیه‌های قرآن، احکام و معارف دینی و حتی مسائل تاریخی را برای مردم بیان می‌کرد.[۹]
  • مسجد باید محل تعاون اجتماعی باشد. امام رضا(ع) فرمود: «یکی از فوائد مسجد رفتن، تعاون مسلمانان بر نیکی و تقوا است.[۱۰]


مطالعه بیشتر

  • مسجد نمونه، رحیم نوبهار، (ستاد اقامه نماز).
  • نقش تاریخ کتابخانه‌های مساجد، محمد مکی السباعی، ترجمه محمد عباسپور و محمد جواد مهدوی.
  • سیمای مسجد، رحیم نوبهار.


منابع

  1. حرّ عاملی، محمد بن حسن، وسائل‌الشیعه، بیروت، دار احیاء التراث العربی، ج۳، ص۴۸۵ و نگاه کنید به مجلسی، محمد باقر، بحارالانوار، بیروت، دار احیاء التراث العربی، چاپ سوّم، ۱۴۰۳ هـ ۱۹۸۳ م، ج۸۴، ص۱.
  2. سوره توبه، آیه۱۰۷.
  3. موسوی خمینی، سید روح الله، توضیح المسائل، مسئله ۹۰۸.
  4. وسائل‌الشیعه، ج۳، ص۴۹۳–۴۹۴.
  5. جن/ ۱۸.
  6. اسراء/ ۱.
  7. سوره اعراف، آیه ۳۱.
  8. وسائل‌الشیعه، ج۳، ص۴۹۳.
  9. عبدالحی الکتانی، التراتیب الاواریه، بیروت، دارالکتاب العربی، بی‌تا، ج۲، ص۲۲۱.
  10. وسائل‌الشیعه، ج۵، ص۳۷۲.