جایگاه و فضیلت مسجد: تفاوت میان نسخه‌ها

 
(۶ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
{{در دست ویرایش|کاربر=A.rezapour}}
{{شروع متن}}
{{شروع متن}}
{{سوال}}
{{سوال}}
خط ۶: خط ۵:
{{پاسخ}}
{{پاسخ}}


مسجد در اسلام محل عبادت و نمازگزاردن مسلمانان است. مطابق آیات قرآن، در مسجد تنها باید خدا را خواند و نباید کسی را شریک قرار داد. مسجد تنها برای خدا است و انگیزه ساخت آن باید بر اساس تقوا باشد. بر اساس آیات قرآن، تنها کسانی می‌توانند به ساختن مسجد اقدام کنند که به خدا و روز واپسین ایمان داشته باشند و زکات‌دهنده و نمازگزار باشند. احادیث فراوانی در موضوع فضیلت و جایگاه مسجد وجود دارد. مساجد در روایات به خانه خداوند در زمین تشبیه شده است.
'''مسجد''' در اسلام محل عبادت و نمازگزاردن مسلمانان است. مطابق آیات قرآن، در مسجد تنها باید خدا را خواند و نباید کسی را شریک قرار داد. مسجد تنها برای خدا است و انگیزه ساخت آن باید بر اساس تقوا باشد. بر اساس آیات قرآن، تنها کسانی می‌توانند به ساختن مسجد اقدام کنند که به خدا و روز واپسین ایمان داشته باشند و زکات‌دهنده و نمازگزار باشند. احادیث فراوانی در موضوع فضیلت و جایگاه مسجد وجود دارد. مساجد در روایات به خانه خداوند در زمین تشبیه شده است.
 
== جایگاه ==
{{جعبه نقل‌قول|و مسجدها از آنِ خداست. و با وجود خدای یکتا کسی را به خدایی مخوانید. <small> (آیه ۱۸ سوره جن)</small>}}
{{جعبه نقل‌قول|و مسجدها از آنِ خداست. و با وجود خدای یکتا کسی را به خدایی مخوانید. <small> (آیه ۱۸ سوره جن)</small>}}
== جایگاه ==
کلمه مسجد بیست و هشت بار در قرآن به صورت مفرد و جمع ذکر شده است. بیست و دو مورد آن مقید به قید «الحرام» است که مراد از همه آنها [[مسجدالحرام]] در مکه می‌باشد. یک مورد هم مقید به قید «الاقصی» است که مراد از آن اولین قبله‌گاه مسلمانان [[مسجدالاقصی]] در [[بیت‌المقدس]] می‌باشد. یک مورد دیگر درباره [[مسجد ضرار]] است که به‌دست منافقان در مدینه ساخته شده بود. پنج مورد هم به‌صورت مطلق و بدون قید آمده است. اما کلمه مساجد که ۶ مورد در قرآن مجید به چشم می‌خورد که سه مورد آن «مساجدالله» آمده است و سه مورد دیگر به‌طور مطلق بیان گردیده است.<ref>میرنژاد، مریم، [https://library.tebyan.net/fa/Viewer/Text/208851/0 مسجد در قرآن]، سایت کتابخانه دیجیتالی تبیان، تاریخ درج مطلب: بیتا. تاریخ بازدید: ۱۴۰۱.</ref>
 
کلمه مسجد بیست و هشت بار در قرآن به صورت مفرد و جمع ذکر شده است. بیست و دو مورد آن مقید به قید «الحرام» است که مراد از همه آنها همان مسجد مقدس [[مسجدالحرام]] در مکه می‌باشد. یک مورد هم مقید به قید «الاقصی» که مراد از آن اولین قبله‌گاه مسلمانان [[مسجدالاقصی]] در [[بیت‌المقدس]] می‌باشد. یک مورد دیگر به قید اضطرار، مقید گشته که مقصود همان مسجد معروف ضرار است که بدست منافقان در مدینه ساخته شده بود. پنج مورد هم به‌صورت مطلق و بدون قید آمده است. اما کلمه مساجد که ۶ مورد در قرآن مجید به چشم می‌خورد که سه مورد آن «مساجدالله» آمده است و سه مورد دیگر به‌طور مطلق بیان گردیده است.<ref>میرنژاد، مریم، [https://library.tebyan.net/fa/Viewer/Text/208851/0 مسجد در قرآن]، سایت کتابخانه دیجیتالی تبیان، تاریخ درج مطلب: بیتا. تاریخ بازدید: ۱۴۰۱.</ref>


در صدر اسلام امور عبادی، سیاسی و قضایی در مسجد انجام می‌شد. مسجد مرکز فراگیری علوم، حل و فصل خصومات، توجه به محرومان، اعلام بسیج عمومی، آشنایی با اوضاع سیاسی و اجتماعی و تصمیم‌گیری و وعظ و خطابه بود. مساجد این دوره ساده و به دور از تجملات با کارکردی بسیار و دارای جایگاهی محوری در جامعه اسلامی بودند. پیامبر(ص) در زمان حیات خویش ۹ مسجد بنا کرده است.<ref>رضایی، علی، جایگاه مسجد در فرهنگ اسلامی، قم، مؤسسه فرهنگی ثقلین، ۱۳۸۲. ص۶۵</ref>
در صدر اسلام امور عبادی، سیاسی و قضایی در مسجد انجام می‌شد. مسجد مرکز فراگیری علوم، حل و فصل خصومات، توجه به محرومان، اعلام بسیج عمومی، آشنایی با اوضاع سیاسی و اجتماعی و تصمیم‌گیری و وعظ و خطابه بود. مساجد این دوره ساده و به دور از تجملات با کارکردی بسیار و دارای جایگاهی محوری در جامعه اسلامی بودند. پیامبر(ص) در زمان حیات خویش ۹ مسجد بنا کرده است.<ref>رضایی، علی، جایگاه مسجد در فرهنگ اسلامی، قم، مؤسسه فرهنگی ثقلین، ۱۳۸۲. ص۶۵</ref>


برخی مساجد مانند [[مسجدالحرام]] از جایگاه رفیع‌تری برخوردار است. کعبه اولین نقطه‌ای از زمین است که مسجد قرار داده شد. و از مسجدهای دیگر احترام بیشتری دارد. عالمان دینی گفته‌اند یک مسجد به خاطر اینکه یک ولی از اولیای خدا در آن نماز خوانده با مسجدهای دیگر فرق می‌کند. به‌طور مثال [[مسجد کوفه]] به دلیل اینکه امام علی(ع) در آن نماز خوانده بر قداستش افزوده شده، و به دلیل اینکه ائمه دیگر در آن نماز خوانده‌اند باز بر قداستش افزوده شده است. از این جهت کعبه که هیچ پیغمبر و امامی در عالم نیامده مگر اینکه در آنجا نماز خوانده و دور آن طواف کرده، شرافتی پیدا کرده که هیچ مسجد و معبد دیگری پیدا نکرده است.<ref>مطهری، مرتضی، مجموعه آثار، تهران، صدرا، ۱۳۸۹، ج۲۸، ص۲۶۱.</ref>
برخی مساجد مانند [[مسجدالحرام]] از جایگاه رفیع‌تری برخوردار است. کعبه اولین نقطه‌ای از زمین است که مسجد قرار داده شد. و از مسجدهای دیگر احترام بیشتری دارد. عالمان دینی گفته‌اند یک مسجد به خاطر اینکه یک ولی از اولیای خدا در آن نماز خوانده با مسجدهای دیگر فرق می‌کند. به‌طور مثال [[مسجد کوفه]] به دلیل اینکه امام علی(ع) در آن نماز خوانده بر قداستش افزوده شده، و به دلیل اینکه ائمه دیگر در آن نماز خوانده‌اند باز بر قداستش افزوده شده است. از این جهت کعبه که هیچ پیغمبر و امامی در عالم نیامده مگر اینکه در آنجا نماز خوانده و دور آن طواف کرده، شرافتی پیدا کرده که هیچ مسجد و معبد دیگری پیدا نکرده است.<ref>مطهری، مرتضی، مجموعه آثار، تهران، صدرا، ۱۳۸۹، ج۲۸، ص۲۶۱.</ref>
== مکان عبادت و پرستش خداوند ==
[[پرونده:مسجد سپهسالار تهران.jpg|بندانگشتی|شبستان زمستانی مسجد سپهسالار تهران|250x250پیکسل]]
[[پرونده:مسجد سپهسالار تهران.jpg|بندانگشتی|شبستان زمستانی مسجد سپهسالار تهران|250x250پیکسل]]


== محلی برای یاد خداوند ==
مسجد، تنها جای نماز و یاد خدا است<ref>سوره حج آیه ۴۰. سوره بقره آیه ۱۱۴.</ref> مسجد تنها برای خدا است و نباید همراه خداوند در مسجد کسی خوانده شود.<ref>سوره جن، آیه۱۸.</ref> در قرآن آمده است که در مسجد زینت خود را به همراه داشته باشید.<ref>سوره اعراف، آیه ۳۱.</ref>
مسجد، تنها جای نماز و یاد خدا است<ref>سوره حج آیه ۴۰. سوره بقره آیه ۱۱۴.</ref> مسجد تنها برای خدا است و نباید همراه خداوند در مسجد کسی خوانده شود.<ref>سوره جن، آیه۱۸.</ref> در قرآن آمده است که در مسجد زینت خود را به همراه داشته باشید.<ref>سوره اعراف، آیه ۳۱.</ref>


خط ۲۴: خط ۲۴:
در تفسیر [[کشف الاسرار و عده الابرار|کشف الاسرار]] از [[ابن‌عباس]] نقل شده است که مساجد خانه‌های خدا در زمین است.<ref>رضایی، علی، جایگاه مسجد در فرهنگ اسلامی، قم، مؤسسه فرهنگی ثقلین، ۱۳۸۲. ص۳۵</ref> خدا در قرآن کسانی که مردم را از مسجد بازمی‌دارند از ظالمترین افراد معرفی کرده است.<ref>سوره بقره آیه ۱۱۴.</ref>
در تفسیر [[کشف الاسرار و عده الابرار|کشف الاسرار]] از [[ابن‌عباس]] نقل شده است که مساجد خانه‌های خدا در زمین است.<ref>رضایی، علی، جایگاه مسجد در فرهنگ اسلامی، قم، مؤسسه فرهنگی ثقلین، ۱۳۸۲. ص۳۵</ref> خدا در قرآن کسانی که مردم را از مسجد بازمی‌دارند از ظالمترین افراد معرفی کرده است.<ref>سوره بقره آیه ۱۱۴.</ref>


مفسران گفته‌اند مسجد به قدرى جایگاه رفیعی دارد كه افرادى مثل [[حضرت ابراهيم(ع)]]، [[اسماعيل(ع)]]، [[زكريا(ع)]] و [[مريم(س)]]، خادم و مسئول پاكسازى و تطهير آن بوده‌اند.<ref>قرائتى، محسن، تفسير سوره حجرات، تهران،‌ مرکز فرهنگی درس‌هایی از قرآن،‌ ۱۳۸۸، ص۳۲.</ref>
مفسران گفته‌اند مسجد به قدری جایگاه رفیعی دارد که افرادی مثل [[حضرت ابراهیم(ع)]]، [[اسماعیل(ع)]]، [[زکریا(ع)]] و [[مریم(س)]]، خادم و مسئول پاکسازی و تطهیر آن بوده‌اند.<ref>قرائتی، محسن، تفسیر سوره حجرات، تهران، مرکز فرهنگی درس‌هایی از قرآن، ۱۳۸۸، ص۳۲.</ref>


برنامه مسجد باید در مسیر تربیت انسان باشد:{{قرآن||ترجمه=در آن مسجد مردانی هستند که دوست می‌دارند پاکیزه باشند و خداوند پاکیزگان را دوست دارد.|سوره=توبه|آیه=۱۰۸}}
مسجد جایی است که انسان‌هایی که می‌خواهند پاک شوند در آن حضور پیدا می‌کنند:{{قرآن||ترجمه=در آن مسجد مردانی هستند که دوست می‌دارند پاکیزه باشند و خداوند پاکیزگان را دوست دارد.|سوره=توبه|آیه=۱۰۸}} در تفاسیر آمده است که مسجد، زمینه پاکی از پلیدی‌های جسمی و روحی است. ‏ نماز و مسجد، وسیله تهذیب و پاکی است. ارزش یک مسجد به نمازگزارانِ آن است، نه گنبد و گلدسته آن‏.<ref>قرائتی، محسن، تفسیر نور، تهران، مرکز فرهنگی درس‌هایی از قرآن‏، ۱۳۸۸، ج۳، ص۵۰۴.</ref>


== ساخت مسجد ==
== ساخت مسجد ==
خط ۳۶: خط ۳۶:


مشکران و بت‌پرستان نه حق شرکت در مساجد دارند و نه تعمیر بنای ساختمان آنها و همه این امور باید به دست مسلمانان انجام پذیرد.<ref>عزیزی، عباس، تفسیر و پیام آیات نماز، قم، نبوغ، ۱۳۸۷، ص۳۸۴.</ref> از نظر اسلام، ساختن، تعمیر و آبادی مسجد ثواب زیادی دارد. [[پیامبر اسلام|پیامبر اسلام(ص)]] فرمود: «کسی که مسجدی بنا کند اگر چه به مقدار جایگاه کبوتری باشد، خداوند برای او خانه‌ای در بهشت بنا نماید.»<ref>حرّ عاملی، محمد بن حسن، وسائل‌الشیعه، بیروت، دار احیاء التراث العربی، ج۳، ص۴۸۵ و نگاه کنید به مجلسی، محمد باقر، بحارالانوار، بیروت، دار احیاء التراث العربی، چاپ سوّم، ۱۴۰۳ هـ ۱۹۸۳ م، ج۸۴، ص۱.</ref> و نیز گفته است «بر خداست تا کسی را که در آن خانه‌ها دیدارش کند، گرامی بدارد. همانا بهترین مکان‌ها، مسجدها هستند.»<ref>محمدی ری‌شهری، محمد، فرهنگ نامه مسجد، ص۲۳.</ref>[[پرونده:مسجد دو مناره سقز.jpg|بندانگشتی|مسجد دو مناره سقز|250x250پیکسل]]
مشکران و بت‌پرستان نه حق شرکت در مساجد دارند و نه تعمیر بنای ساختمان آنها و همه این امور باید به دست مسلمانان انجام پذیرد.<ref>عزیزی، عباس، تفسیر و پیام آیات نماز، قم، نبوغ، ۱۳۸۷، ص۳۸۴.</ref> از نظر اسلام، ساختن، تعمیر و آبادی مسجد ثواب زیادی دارد. [[پیامبر اسلام|پیامبر اسلام(ص)]] فرمود: «کسی که مسجدی بنا کند اگر چه به مقدار جایگاه کبوتری باشد، خداوند برای او خانه‌ای در بهشت بنا نماید.»<ref>حرّ عاملی، محمد بن حسن، وسائل‌الشیعه، بیروت، دار احیاء التراث العربی، ج۳، ص۴۸۵ و نگاه کنید به مجلسی، محمد باقر، بحارالانوار، بیروت، دار احیاء التراث العربی، چاپ سوّم، ۱۴۰۳ هـ ۱۹۸۳ م، ج۸۴، ص۱.</ref> و نیز گفته است «بر خداست تا کسی را که در آن خانه‌ها دیدارش کند، گرامی بدارد. همانا بهترین مکان‌ها، مسجدها هستند.»<ref>محمدی ری‌شهری، محمد، فرهنگ نامه مسجد، ص۲۳.</ref>[[پرونده:مسجد دو مناره سقز.jpg|بندانگشتی|مسجد دو مناره سقز|250x250پیکسل]]
== مسجد در روایات ==
== مسجد در روایات ==
[[پیامبر اسلام]]، در مسجد، آیه‌های قرآن، احکام و معارف دینی و حتی مسائل تاریخی را برای مردم بیان می‌کرد.<ref>عبدالحی الکتانی، التراتیب الاواریه، بیروت، دارالکتاب العربی، بی‌تا، ج۲، ص۲۲۱.</ref> باید در مسجد از سخنانی که ظالمانه و هوادارانه باشد یا آبروی مردم را ببرد، [[غیبت]] و حرفی که بوی دنیاخواهی می‌دهد، پرهیز شود.<ref>وسائل‌الشیعه، ج۳، ص۴۹۳.</ref>
[[پیامبر(ص)]]، در مسجد، آیه‌های قرآن، احکام و معارف دینی و حتی مسائل تاریخی را برای مردم بیان می‌کرد.<ref>عبدالحی الکتانی، التراتیب الاواریه، بیروت، دارالکتاب العربی، بی‌تا، ج۲، ص۲۲۱.</ref> در روایات آمد است باید در مسجد از سخنانی که ظالمانه و هوادارانه باشد یا آبروی مردم را ببرد، [[غیبت]] و حرفی که بوی دنیاخواهی می‌دهد، پرهیز شود.<ref>وسائل‌الشیعه، ج۳، ص۴۹۳.</ref>
 
مسجد باید محل تعاون اجتماعی باشد. امام رضا(ع) فرمود: «یکی از فوائد مسجد رفتن، همکاری مسلمانان بر نیکی و تقوا است.<ref>وسائل‌الشیعه، ج۵، ص۳۷۲.</ref> رسول خدا(ص) فرمود: «مسجد، خانه هر پرهیزکار و جایگاه پیامبران است.<ref>محمود شریفی، مسجد در فرهنگ اسلامی، فرهنگ کوثر ۱۳۸۸، شماره ۷۷.</ref> از امام صادق نقل شده است که فرموده ما به بزرگداشت و تعظیم مساجد امر شده‌ایم.<ref>وسائل الشیعه، ج۳، ص۵۵۶. به نقل از رضایی، علی، جایگاه مسجد در فرهنگ اسلامی، قم، مؤسسه فرهنگی ثقلین، ۱۳۸۲. ص۳۹.</ref>


نوشتن آیات قرآن در بالای محراب و ذکر نام و [[صفات خداوند]] اشکال ندارد.<ref>وسائل‌الشیعه، ج۳، ص۴۹۳–۴۹۴.</ref>
مسجد باید محل تعاون اجتماعی باشد. [[امام رضا(ع)]] فرمود: «یکی از فوائد مسجد رفتن، همکاری مسلمانان بر نیکی و تقوا است.<ref>وسائل‌الشیعه، ج۵، ص۳۷۲.</ref> رسول خدا(ص) فرمود: «مسجد، خانه هر پرهیزکار و جایگاه پیامبران است.<ref>محمود شریفی، مسجد در فرهنگ اسلامی، فرهنگ کوثر ۱۳۸۸، شماره ۷۷.</ref> از [[امام صادق(ع)]] نقل شده است که فرموده ما به بزرگداشت و تعظیم مساجد امر شده‌ایم.<ref>وسائل الشیعه، ج۳، ص۵۵۶. به نقل از رضایی، علی، جایگاه مسجد در فرهنگ اسلامی، قم، مؤسسه فرهنگی ثقلین، ۱۳۸۲. ص۳۹.</ref>


از امام کاظم نقل شده است که هر کس روز پنج شنبه یا شب جمعه مسجد را جارو کند و به مقداری خاک و زباله که اگر در چشم قرار گیرد، چسم را آزار می‌دهد از مسجد بیرون ببرد، خدا گناهان وی را می‌بخشد.<ref>جمعی از نویسندگان، دانشنامه امام کاظم علیه السلام، بیجا، پایگاه تخصصی عاشورا، بیتا، ص۴۰۱.</ref>
از [[امام کاظم(ع)]] نقل شده است که هر کس روز پنج شنبه یا شب جمعه مسجد را جارو کند و به مقداری خاک و زباله که اگر در چشم قرار گیرد، چشم را آزار می‌دهد از مسجد بیرون ببرد، خدا گناهان وی را می‌بخشد.<ref>جمعی از نویسندگان، دانشنامه امام کاظم علیه السلام، بیجا، پایگاه تخصصی عاشورا، بیتا، ص۴۰۱.</ref>


از امام صادق (ع) روايت شده كه فرمود: هركس به مسجد گام برمى‌دارد، پاهاى خود را بر هيچ تر و خشكى نمى‌گذارد مگر اينكه تا زمين هفتم براى او تسبيح مى‌كنند.<ref>طبرسی، حسن بن فضل، مکارم الأخلاق، ترجمه احمدزاده، قم، نور الزهراء(س)، ۱۳۹۰، ج۱، ص۶۳۷.</ref>{{سخ}}
از امام صادق(ع) روایت شده که فرمود: هرکس به مسجد گام برمی‌دارد، پاهای خود را بر هیچ تر و خشکی نمی‌گذارد مگر اینکه تا زمین هفتم برای او تسبیح می‌کنند.<ref>طبرسی، حسن بن فضل، مکارم الأخلاق، ترجمه احمدزاده، قم، نور الزهراء(س)، ۱۳۹۰، ج۱، ص۶۳۷.</ref>
{{مطالعه بیشتر}}
{{مطالعه بیشتر}}


خط ۶۹: خط ۶۸:
  | ارجاعات =
  | ارجاعات =
  | بازبینی نویسنده =
  | بازبینی نویسنده =
  | بازبینی =شد
  | بازبینی =
  | تکمیل =
  | تکمیل =
  | اولویت =ج
  | اولویت =ج
  | کیفیت =ج
  | کیفیت =ب
}}
}}
{{پایان متن}}
{{پایان متن}}


[[رده:مسجد]]
[[رده:مسجد]]
۶٬۸۱۴

ویرایش