جامع الاخبار (کتاب): تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۹: خط ۹:
[[آقابزرگ تهرانی]] (متوفی ۱۳۸۹ق) کتاب‌شناس شیعه، پس از بررسی نظرات مختلف درباره مؤلف این اثر به این نتیجه می‌رسد که صاحب این اثر اهل بیهق بوده و در اواخر قرن ششم می‌زیسته است. از آنجا که در متن این کتاب از مؤلف با عنوان محمد بن محمد یادشده است، آقابزرگ از یازده تن از رجال شیعه آن دوره با عنوان محمد بن محمد یاد می‌کند، اما از میان این احتمالات کسی را انتخاب نمی‌کند.<ref>الشیخ آقابزرك الطهرانی، الذریعة الی تصانیف الشیعه، بیروت، دارالأضواء، ج ۵، ص ۳۳-۳۶.</ref>   
[[آقابزرگ تهرانی]] (متوفی ۱۳۸۹ق) کتاب‌شناس شیعه، پس از بررسی نظرات مختلف درباره مؤلف این اثر به این نتیجه می‌رسد که صاحب این اثر اهل بیهق بوده و در اواخر قرن ششم می‌زیسته است. از آنجا که در متن این کتاب از مؤلف با عنوان محمد بن محمد یادشده است، آقابزرگ از یازده تن از رجال شیعه آن دوره با عنوان محمد بن محمد یاد می‌کند، اما از میان این احتمالات کسی را انتخاب نمی‌کند.<ref>الشیخ آقابزرك الطهرانی، الذریعة الی تصانیف الشیعه، بیروت، دارالأضواء، ج ۵، ص ۳۳-۳۶.</ref>   


یکی از احتمالات مطرح شده توسط آقابزرگ تهرانی [[محمد بن محمد الشعیری|محمد بن محمد الشَعیری]] است.<ref>الشیخ آقابزرك الطهرانی، الذریعة الی تصانیف الشیعه، بیروت، دارالأضواء، ج ۵، ص ۳۵</ref> برخی محققان به‌با اتک‍ا به درج نام مؤلف کتاب توسط کاتب با عنوان شعیری در پشت برگه شماره ۶۸ یکی از نسخه‌های سه‌گانه موجود در کتابخانه ملی ایران محتمل دانسته‌اند که نام نویسنده این کتاب محمد بن محمد شعیری باشد.<ref>خان‌بابا مشار، فهرست کتب چاپی عربی، بی‌جا، بی‌نا، ص ۲۳۹.</ref>  
یکی از احتمالات مطرح شده توسط آقابزرگ تهرانی [[محمد بن محمد الشعیری|محمد بن محمد الشَعیری]] است.<ref>الشیخ آقابزرك الطهرانی، الذریعة الی تصانیف الشیعه، بیروت، دارالأضواء، ج ۵، ص ۳۵</ref> برخی محققان نشانه‌ای را ذکر کرده‌اند که نویسنده کتاب محمد بن محمد شعیری است. در پشت برگه شماره ۶۸ یکی از نسخه‌های سه‌گانه موجود در کتابخانه ملی ایران، نام مؤلف کتاب شعیری ذکر شده است.<ref>خان‌بابا مشار، فهرست کتب چاپی عربی، بی‌جا، بی‌نا، ص ۲۳۹.</ref>  


== محتوا ==
== محتوا ==
در کتاب جامع الاخبار طی ۱۴۰ فصل درباره ۱۴۰ موضوع از معارف اسلامی و شیعی بحث شده است. محتوای کتاب به شش بخش قابل تقسیم است: بخش اول، فضیلت شناخت خداوند متعال و مطالبی راجع به توحید و عدل. بخش دوم، بیان فضیلت [[رسول اکرم(ص)]] و [[اهل‌بیت(ع)]]. بخش سوم، درباره ذکر، استغفار و انواع نمازها. بخش چهارم: بیان صفات مؤمن که در این رابطه بسیاری از مسائل اخلاقی، اجتماعی، خانوادگی و آداب و مستحبات زندگی را بیان کرده است. بخش پنجم: درباره مرگ، معاد، روح، بهشت، و قیامت. همچنین در خلال فصول، مباحث گوناگون و پراکنده کلامی و جغرافیای تاریخی آورده شده است. مانند مباحثی درباره [[مرجئه]] و [[قدریه]] و آن سوی [[کوه قاف]] و اطلاعاتی درباره برخی مکان‌های جغرافیایی. نیز، در بخش پایانی کتاب در فصلی با عنوان نوادر روایات پراکنده با موضوعات مختلف نقل شده است.<ref>محمود مدنی بجستانی، فرهنگ کتب حدیثی شیعه، تهران، شرکت چاپ و نشر بین الملل انتشارات امیرکبیر، ج ۲، ص ۶۹۳.</ref>
در کتاب جامع الاخبار طی ۱۴۰ فصل درباره ۱۴۰ موضوع از معارف اسلامی و شیعی بحث شده است. برخی محققان محتوای کتاب را به شش بخش تقسیم کرده‌اند:  


نویسنده در دیباچه کتاب غرض خود از نگارش را شوق فراوان به فراهم آوردن اثری درباره زهد و موعظه بر اساس روایات [[اهل‌بیت(ع)]] بر می‌شمرد. روایاتی مستند که متکی به احتجاج‌های قرآنی و مؤید به استدلال‌های عقلانی باشد. نویسنده آرزوی نگارش چنین اثری را از بیست‌سالگی داشته است. آرزویی که پس از پنجاه‌سالگی محقق می‌شود. او دلیل اصلی نگارش کتاب پس از گذشت این سالیان را آگاهی خود به اهمیت [[نهی از منکر]] و سودمندی پند و موعظه در شریعت بر می‌شمرد.<ref>محمد بن محمد الشعیری، جامع الأخبار، نجف، المطبعة الحیدریة، ص ۲-۳. </ref>
* فضیلت شناخت خداوند متعال و مطالبی راجع به توحید و عدل.
* بیان فضیلت [[رسول اکرم(ص)]] و [[اهل‌بیت(ع)]].
* درباره ذکر، استغفار و انواع نمازها.
* بیان صفات مؤمن که در این رابطه بسیاری از مسائل اخلاقی، اجتماعی، خانوادگی و آداب و مستحبات زندگی را بیان کرده است.
* درباره مرگ، معاد، روح، بهشت، و قیامت.
* در بخش پایانی کتاب در فصلی با عنوان نوادر روایات پراکنده با موضوعات مختلف نقل شده است.<ref>محمود مدنی بجستانی، فرهنگ کتب حدیثی شیعه، تهران، شرکت چاپ و نشر بین الملل انتشارات امیرکبیر، ج ۲، ص ۶۹۳.</ref>
 
در میانه برخی فصل‌ها، مباحث گوناگون و پراکنده کلامی، جغرافیایی و تاریخی آورده شده است. بحث‌هایی درباره [[مرجئه]]، [[قدریه]]، آن سوی [[کوه قاف]] و ... آمده است. نویسنده در دیباچه کتاب غرض خود از نگارش را شوق فراوان به فراهم آوردن اثری درباره زهد و موعظه براساس روایات اهل‌بیت(ع) بر می‌شمرد. روایاتی مستند که متکی به احتجاج‌های قرآنی و تأیید شده با استدلال‌های عقلانی باشد. نویسنده آرزوی نگارش چنین اثری را از بیست‌سالگی داشته است. آرزویی که پس از پنجاه‌سالگی محقق می‌شود. او دلیل اصلی نگارش کتاب پس از گذشت این سالیان را آگاهی خود به اهمیت [[نهی از منکر]] و سودمندی پند و موعظه در شریعت بر می‌شمرد.<ref>محمد بن محمد الشعیری، جامع الأخبار، نجف، المطبعة الحیدریة، ص ۲-۳. </ref>
== ارزش و جایگاه ==
== ارزش و جایگاه ==
در کتاب جامع الاخبار گاه سند روایات به طور کامل آمده و گاهی به صورت «روی باسناد صحیح» یا «رویت باسنادی» یا «روی عن فلان» آمده است. در برخی از روایات این کتاب سند [[شیخ صدوق]] یا [[برقی]] ذکر شده است. ولی در اکثر موراد روایات این کتاب به صورت مقطوعه و با عنوان «قال فلان» یا «عن فلان» نقل شده است.<ref>محمود مدنی بجستانی، فرهنگ کتب حدیثی شیعه، تهران، شرکت چاپ و نشر بین الملل انتشارات امیرکبیر، ج ۲، ص ۶۹۴.</ref>
در کتاب جامع الاخبار گاه سند روایات به طور کامل آمده و گاهی به صورت «روی باسناد صحیح» یا «رویت باسنادی» یا «روی عن فلان» آمده است. در برخی از روایات این کتاب سند [[شیخ صدوق]] یا [[برقی]] ذکر شده است. ولی در اکثر موراد روایات این کتاب به صورت مقطوعه و با عنوان «قال فلان» یا «عن فلان» نقل شده است.<ref>محمود مدنی بجستانی، فرهنگ کتب حدیثی شیعه، تهران، شرکت چاپ و نشر بین الملل انتشارات امیرکبیر، ج ۲، ص ۶۹۴.</ref>
۱۱٬۸۷۷

ویرایش