جامع الاخبار (کتاب): تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۲: خط ۲:
[[پرونده:جامع الاخبار منسوب به شعیری.jpg|بندانگشتی|جامع الاخبار منسوب به شعیری|301x301پیکسل]]
[[پرونده:جامع الاخبار منسوب به شعیری.jpg|بندانگشتی|جامع الاخبار منسوب به شعیری|301x301پیکسل]]
== مؤلف ==
== مؤلف ==
درباره مؤلف این کتاب بین محققان اختلافاتی وجود دارد. برخی نویسنده این اثر را [[شیخ صدوق]] (متوفای اواخر قرن چهارم) یا [[امین الاسلام طبرسی]] (متوفای نیمه قرن ششم) دانسته‌اند. این نظر را [[علامه مجلسی]]<ref>محمدباقر المجلسی، بحار الأنوار الجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار، بیروت، داراحیاء التراث العربی، ج ۱، ص ۱۳-۱۴.</ref> و [[محدث نوری]]<ref>حسین بن محمدتقی النوری، خاتمة مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل، قم، مؤسسة آل‌البیت، ج ۱، ص ۳۴۹-۳۵۳.</ref> رد کرده‌اند. دلیل این امر یادکرد مؤلف از محدثان و مؤلفان قرن ششم و هفتم هجری است. [[آقابزرگ تهرانی]]، کتاب‌شناس بزرگ معاصر، پس از بررسی نظرات مختلف درباره مؤلف این اثر به این نتیجه می‌رسد که صاحب این اثر اهل بیهق بوده و در اواخر قرن ششم می‌زیسته است. از آنجا که در متن این کتاب از مؤلف با عنوان محمد بن محمد یادشده است، آقابزرگ از یازده تن از رجال شیعه آن دوره با عنوان محمد بن محمد یاد می‌کند، اما از میان این احتمالات کسی را انتخاب نمی‌کند.<ref>الشیخ آقابزرك الطهرانی، الذریعة الی تصانیف الشیعه، بیروت، دارالأضواء، ج ۵، ص ۳۳-۳۶.</ref>   
درباره مؤلف این کتاب جامع الاخبار بین محققان اختلافاتی وجود دارد. برخی نویسنده این اثر را [[شیخ صدوق]] (متوفای اواخر قرن چهارم) یا [[امین الاسلام طبرسی]] (متوفای نیمه قرن ششم) دانسته‌اند. این نظر را [[علامه مجلسی]]<ref>محمدباقر المجلسی، بحار الأنوار الجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار، بیروت، داراحیاء التراث العربی، ج ۱، ص ۱۳-۱۴.</ref> و [[محدث نوری]]<ref>حسین بن محمدتقی النوری، خاتمة مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل، قم، مؤسسة آل‌البیت، ج ۱، ص ۳۴۹-۳۵۳.</ref> رد کرده‌اند. دلیل این امر یادکرد مؤلف از محدثان و مؤلفان قرن ششم و هفتم هجری است. [[آقابزرگ تهرانی]]، کتاب‌شناس بزرگ معاصر، پس از بررسی نظرات مختلف درباره مؤلف این اثر به این نتیجه می‌رسد که صاحب این اثر اهل بیهق بوده و در اواخر قرن ششم می‌زیسته است. از آنجا که در متن این کتاب از مؤلف با عنوان محمد بن محمد یادشده است، آقابزرگ از یازده تن از رجال شیعه آن دوره با عنوان محمد بن محمد یاد می‌کند، اما از میان این احتمالات کسی را انتخاب نمی‌کند.<ref>الشیخ آقابزرك الطهرانی، الذریعة الی تصانیف الشیعه، بیروت، دارالأضواء، ج ۵، ص ۳۳-۳۶.</ref>   


یکی از احتمالات مطرح شده توسط آقابزرگ تهرانی [[محمد بن محمد الشعیری]] است.<ref>الشیخ آقابزرك الطهرانی، الذریعة الی تصانیف الشیعه، بیروت، دارالأضواء، ج ۵، ص ۳۵</ref> برخی محققان با اتکا به درج نام مؤلف کتاب توسط کاتب با عنوان شعیری در پشت برگه شماره ۶۸ یکی از نسخه‌های سه‌گانه موجود در کتابخانه ملی ایران محتمل دانسته‌اند که نام نویسنده این کتاب محمد بن محمد شعیری باشد.<ref>خان‌بابا مشار، فهرست کتب چاپی عربی، بی‌جا، بی‌نا، ص ۲۳۹.</ref>  
یکی از احتمالات مطرح شده توسط آقابزرگ تهرانی [[محمد بن محمد الشعیری]] است.<ref>الشیخ آقابزرك الطهرانی، الذریعة الی تصانیف الشیعه، بیروت، دارالأضواء، ج ۵، ص ۳۵</ref> برخی محققان با اتکا به درج نام مؤلف کتاب توسط کاتب با عنوان شعیری در پشت برگه شماره ۶۸ یکی از نسخه‌های سه‌گانه موجود در کتابخانه ملی ایران محتمل دانسته‌اند که نام نویسنده این کتاب محمد بن محمد شعیری باشد.<ref>خان‌بابا مشار، فهرست کتب چاپی عربی، بی‌جا، بی‌نا، ص ۲۳۹.</ref>  
خط ۱۱: خط ۱۱:
نویسنده در دیباچه کتاب غرض خود از نگارش را شوق فراوان به فراهم آوردن اثری درباره زهد و موعظه بر اساس روایات [[اهل‌بیت(ع)]] بر می‌شمرد. روایاتی مستند که متکی به احتجاج‌های قرآنی و مؤید به استدلال‌های عقلانی باشد. نویسنده آرزوی نگارش چنین اثری را از بیست‌سالگی داشته است. آرزویی که پس از پنجاه‌سالگی محقق می‌شود. او دلیل اصلی نگارش کتاب پس از گذشت این سالیان را آگاهی خود به اهمیت [[نهی از منکر]] و سودمندی پند و موعظه در شریعت بر می‌شمرد.<ref>محمد بن محمد الشعیری، جامع الأخبار، نجف، المطبعة الحیدریة، ص ۲-۳. </ref>
نویسنده در دیباچه کتاب غرض خود از نگارش را شوق فراوان به فراهم آوردن اثری درباره زهد و موعظه بر اساس روایات [[اهل‌بیت(ع)]] بر می‌شمرد. روایاتی مستند که متکی به احتجاج‌های قرآنی و مؤید به استدلال‌های عقلانی باشد. نویسنده آرزوی نگارش چنین اثری را از بیست‌سالگی داشته است. آرزویی که پس از پنجاه‌سالگی محقق می‌شود. او دلیل اصلی نگارش کتاب پس از گذشت این سالیان را آگاهی خود به اهمیت [[نهی از منکر]] و سودمندی پند و موعظه در شریعت بر می‌شمرد.<ref>محمد بن محمد الشعیری، جامع الأخبار، نجف، المطبعة الحیدریة، ص ۲-۳. </ref>
== ارزش و جایگاه ==
== ارزش و جایگاه ==
در این کتاب گاه سند روایات به طور کامل آمده و گاهی به صورت «روی باسناد صحیح» یا «رویت باسنادی» یا «روی عن فلان» آمده است. در برخی از روایات این کتاب سند [[شیخ صدوق]] یا [[برقی]] ذکر شده است. ولی در اکثر موراد روایات این کتاب به صورت مقطوعه و با عنوان «قال فلان» یا «عن فلان» نقل شده است.<ref>محمود مدنی بجستانی، فرهنگ کتب حدیثی شیعه، تهران، شرکت چاپ و نشر بین الملل انتشارات امیرکبیر، ج ۲، ص ۶۹۴.</ref>
در کتاب جامع الاخبار گاه سند روایات به طور کامل آمده و گاهی به صورت «روی باسناد صحیح» یا «رویت باسنادی» یا «روی عن فلان» آمده است. در برخی از روایات این کتاب سند [[شیخ صدوق]] یا [[برقی]] ذکر شده است. ولی در اکثر موراد روایات این کتاب به صورت مقطوعه و با عنوان «قال فلان» یا «عن فلان» نقل شده است.<ref>محمود مدنی بجستانی، فرهنگ کتب حدیثی شیعه، تهران، شرکت چاپ و نشر بین الملل انتشارات امیرکبیر، ج ۲، ص ۶۹۴.</ref>


درباره اصل کتاب هم محققان از وجود سه کتاب مختلف با نام جامع الاخبار  و یا با نام متفاوت ولی محتوای شبیه به جامع الاخبار خبر داده‌اند. بررسی این سه نسخه متفاوت نشان می‌دهد که مباحثی که در فصول مختلف این کتاب‌ها نگاشته شده تقریباً یکسان است. اما در دو مورد تفاوت دیده می‌شود. اول، اختلاف زیادی در تنظیم و ترتیب فصول در این نسخه‌های دیده می‌شود. دوم، اختلاف در تعداد فصول وجود دارد، به طوری که برخی نسخه‌ها فصول بیشتری دارند.<ref>حبیب‌الله عظیمی، «جامع الأخبار و مؤلف آن»، وقف میراث جاودارن، سال دوم، ش ۷، ص۱۳۰.  </ref>
درباره اصل کتاب هم محققان از وجود سه کتاب مختلف با نام جامع الاخبار  و یا با نام متفاوت ولی محتوای شبیه به جامع الاخبار خبر داده‌اند. بررسی این سه نسخه متفاوت نشان می‌دهد که مباحثی که در فصول مختلف این کتاب‌ها نگاشته شده تقریباً یکسان است. اما در دو مورد تفاوت دیده می‌شود. اول، اختلاف زیادی در تنظیم و ترتیب فصول در این نسخه‌های دیده می‌شود. دوم، اختلاف در تعداد فصول وجود دارد، به طوری که برخی نسخه‌ها فصول بیشتری دارند.<ref>حبیب‌الله عظیمی، «جامع الأخبار و مؤلف آن»، وقف میراث جاودارن، سال دوم، ش ۷، ص۱۳۰.  </ref>
۶٬۸۱۴

ویرایش