توحید از نظر اسلام (کتاب): تفاوت میان نسخه‌ها

توحید از نظر اسلام (کتاب) (نمایش مبدأ)

نسخهٔ ‏۲۰ فوریهٔ ۲۰۲۴، ساعت ۱۰:۲۲

۴۲۸ بایت حذف‌شده ، ۲۰ فوریه

بدون خلاصۀ ویرایش

Rezapour

automoderated، دیوان‌سالاران، مدیران رابط کاربری، moderator، مدیران

۱۱٬۸۷۷

ویرایش

@@ خط ۴۱: / خط ۴۱: @@
 }}
 == کلیات  ==
-توحید از نظر اسلام تألیف سید محمود طالقانی که در سال ۱۳۵۸ شمسی چاپ گردید.
+کتاب توحید از نظر اسلام تألیف سید محمود طالقانی در سال ۱۳۵۸ شمسی چاپ گردید. این کتاب به همراه برخی کتاب‌های دیگر بازتاب اندیشه‌های توحیدی طالقانی است. دیدگاه طالقانی درباره توحید با عدم پذیرش اربابی و سلطه‌گری انسان‌های دیگر پیوند دارد. طالقانی در پروژه فکری خود بر مقوله رهایی‌بخشی و ایجاد همبستگی و پیوستگی توحید در میان انسان‌ها تاکید می‌کند. در دیدگاه طالقانی توحید معادل آزادی از بندها و استبداد معادل شرک و در بند کشیدن آدمیان بود.<ref>«[https://3danet.ir/socio-political-monotheism4/ طالقانی و رهایی‌بخشی توحید اجتماعی-سیاسی]»، صدانت،  تاریخ بازدید: ۱ اسفند ۱۴۰۲ش.</ref>
-دیدگاه طالقانی درباره توحید اجتماعی-سیاسی در کلیت و در عدم پذیرش اربابی و سلطه‌گری انسان‌های دیگر مشابه دیدگاه شریعتی و بازرگان است، اما در بعد دیگر چنانچه بازرگان به عدم پذیرش سلطه دینی و شریعتی بر رویکرد رفع تبعیض توحید انگشت نهادند، طالقانی نیز در پروژه فکری خود بر مقوله رهایی‌بخشی و ایجاد همبستگی و پیوستگی توحید در میان انسان‌ها تاکید می‌کند. آیت‌الله طالقانی نیز مانند دکتر شریعتی توحید را زیربنای دیانت و دعوت پیامبران و پایداری آنان برای تغییر جهت افکار و اعمال مردمان را در جهت بسط توحید می‌دانست<ref>«[https://3danet.ir/socio-political-monotheism4/ طالقانی و رهایی‌بخشی توحید اجتماعی-سیاسی]»، صدانت، تاریخ بازدید: ۱ اسفند ۱۴۰۲ش.</ref>
+فصل‌های ابتدایی این کتاب بیشتر به بحث‌های مقدمه‌ای باز می‌گردد. کتاب با فصلی تحت عنوان «تربیت از نظر قرآن» آغاز می‌شود. نویسنده معتقد است احتیاج انسان را با محیط بیرون مرتبط می‌سازد و محیط، عواطف و میل‌ها را بیدار می‌نماید. در نتیجه انسان به رنگ محیط و منطبق با آن در می‌آید. محیط بیرونی هر یک از قوه‌های درونی انسان را تقویت نماید، همان قوه بزرگ و نیرومند می‌گردد. وی نتیجه می‌گیرد که تربیت همان ایجاد محیط است.<ref>طالقانی، توحید از نظر اسلام، ۱۳۵۸ش، ص۶- ۷.</ref>
-در دیدگاه طالقانی توحید معادل آزادی از بندها و استبداد معادل شرک و در بند کشیدن آدمیان بود.<ref>«[https://3danet.ir/socio-political-monotheism4/ طالقانی و رهایی‌بخشی توحید اجتماعی-سیاسی]»، صدانت،  تاریخ بازدید: ۱ اسفند ۱۴۰۲ش.</ref>
+عنوان فصل دوم «طبیعت غریزه فطرت» است. نویسنده این سه موضوع طبیعت، غریزه و فطرت را عامل فساد و در عین حال عامل نظم و تکامل می‌داند.<ref>طالقانی، توحید از نظر اسلام، ۱۳۵۸ش، ص۱۱.</ref> از نگاه طالقانی فطرت نخستین ظهور عقل است<ref>طالقانی، توحید از نظر اسلام، ۱۳۵۸ش، ص۱۲.</ref> و اصل و مبدأ همه معلومات و ادراکات است.<ref>طالقانی، توحید از نظر اسلام، ۱۳۵۸ش، ص۱۳.</ref> و پیامبران مبعوث شده‌اند تا انسان را به «بهشت ادراکات لطیف فطرت» متوجه سازند.<ref>طالقانی، توحید از نظر اسلام، ۱۳۵۸ش، ص۱۳.</ref> به همین جهت اولین قدمی که موجود زنده برای آزادی از حکومت خواص طبیعت و قوای نباتی و غرائز حیوانی بر می‌دارد این است که خود را به عقل استعدادی و فطری برساند.<ref>طالقانی، توحید از نظر اسلام، ۱۳۵۸ش، ص۱۲.</ref>
-کتاب با فصلی تحت عنوان «تربیت از نظر قرآن» آغاز می‌شود. نویسنده معتقد است احتیاج انسان را با محیط بیرون مرتبط میسازد و محیط عواطف و میل‌ها را بیدار می‌نماید. در نتیجه انسان به رنگ محیط و منطبق با آن در می‌آید. محیط بیرونی هر یک از قوه‌های درونی انسان را تقویت نماید، همان بزرگ و نیرومند می‌گردد. پس تربیت همان ایجاد محیط است البته برای بیپاری شهوات حیوانی ایجاد محیط لازم نیست و همان احتیاج در حد ضرورت انگیزنده است.<ref>طالقانی، توحید از نظر اسلام، ۱۳۵۸ش، ص۶- ۷.</ref>
-فصل دوم با عنوان «طبیعت غریزه فطرت» است. نویسنده این سه موضوع را عامل کون و فساد و در عین حال عامل نظم و تکامل می‌داند.<ref>طالقانی، توحید از نظر اسلام، ۱۳۵۸ش، ص۱۱.</ref>
-اولین قدمی که موجود زنده برای آزادی از حکومت خواص طبیعت و قوای نباتی و غرائز حیوانی بر می‌دارد این است که خود را به عقل استعدادی و فطری برساند.<ref>طالقانی، توحید از نظر اسلام، ۱۳۵۸ش، ص۱۲.</ref>
-فطرت نخستین ظهور عقل است<ref>طالقانی، توحید از نظر اسلام، ۱۳۵۸ش، ص۱۲.</ref> و اصل و مبدأ همه معلومات و ادراکات است.<ref>طالقانی، توحید از نظر اسلام، ۱۳۵۸ش، ص۱۳.</ref> و پیامبران مبعوث شده‌اند تا انسان را به «بهشت ادراکات لطیف فطرت» متوجه سازند.<ref>طالقانی، توحید از نظر اسلام، ۱۳۵۸ش، ص۱۳.</ref>
-فصل سوم عنوان «پدیده دین آیه فطرت» را دارد.<ref>طالقانی، توحید از نظر اسلام، ۱۳۵۸ش، ص۱۵.</ref>
-دانش‌های محدود غرور انگیز مانند چراغی است بدست ره‌نوردی در بیابان تاریک که محیط محدود را روشن میسازد ولی حجابِ محیط دورتر است و همان چراغ موجب گمراهی و سقط در پرتگاه خواهد شد. ولی چشم عادی مانند فطرت است که همه فضای بیابان و موجودات را دور و نزدیک را یکسان مینگرد و هرچه جلوتر می‌رود قدرت تشخیص قوی‌تر میگردد.<ref>طالقانی، توحید از نظر اسلام، ۱۳۵۸ش، ص۱۸.</ref>
-فصل چهارم کتاب به «مسئولیت انسان نسبت به خود» نام نهاده شده است.<ref>طالقانی، توحید از نظر اسلام، ۱۳۵۸ش، ص۲۱.</ref>
+فصل سوم «پدیده دین آیه فطرت» نام دارد.<ref>طالقانی، توحید از نظر اسلام، ۱۳۵۸ش، ص۱۵.</ref> به اعتقاد طالقانی دین برای بیدار گشتن فطرت است. وی در تشبیهی چنین می‌اورد که «دانش‌هایِ محدودِ غرور انگیز مانند چراغی است بدست ره‌نوردی در بیابانِ تاریک که محیط محدود را روشن میسازد ولی حجابِ محیط دورتر است و همان چراغ موجب گمراهی و سقط در پرتگاه خواهد شد. ولی چشم عادی مانند فطرت است که همه فضای بیابان و موجودات را دور و نزدیک را یکسان مینگرد و هرچه جلوتر می‌رود قدرت تشخیص قوی‌تر میگردد».<ref>طالقانی، توحید از نظر اسلام، ۱۳۵۸ش، ص۱۸.</ref> فصل چهارم کتاب به «مسئولیت انسان نسبت به خود» نام نهاده شده است.<ref>طالقانی، توحید از نظر اسلام، ۱۳۵۸ش، ص۲۱.</ref>
 == تبیینی ضد ظلم از توحید ==
 نویسنده از صفحه ۲۵ به توحید از نظر اسلام می‌پردازد و کلام خود را با آیه ۶۴ آل‌عمران آغاز می‌کند که دعوتی به توحید است.<ref>طالقانی، توحید از نظر اسلام، ۱۳۵۸ش، ص۲۶.</ref>