۶٬۸۱۴
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۳۹: | خط ۳۹: | ||
|نسخه الکترونیکی= | |نسخه الکترونیکی= | ||
}} | }} | ||
'''تفسیر قمی''' منتسب به [[علی بن ابراهیم قمی]] و از [[تفسیر روایی|تفاسیر روایی]] شیعه است. به نظر می‌رسد این تفسیر منسوب به علی بن ابراهیم و نوشته شده توسط شاگرد ایشان می‌باشد. شیوه نگارش مقدمه این کتاب و نقل برخی از مطالب نادرست و روایات ضعیف از دلائل عدم انتساب این کتاب به علی بن ابراهیم می‌باشد. | '''تفسیر علی بن ابراهیم قمی''' منتسب به [[علی بن ابراهیم قمی]] و از [[تفسیر روایی|تفاسیر روایی]] شیعه است. به نظر می‌رسد این تفسیر منسوب به علی بن ابراهیم و نوشته شده توسط شاگرد ایشان می‌باشد. شیوه نگارش مقدمه این کتاب و نقل برخی از مطالب نادرست و روایات ضعیف از دلائل عدم انتساب این کتاب به علی بن ابراهیم می‌باشد. | ||
== مؤلف == | == مؤلف == | ||
| خط ۵۹: | خط ۵۹: | ||
در این تفسیر، تنها روایات گردآوری نشده است، بلکه آیات و کلمات بدون استناد روشن به روایاتْ تفسیر شده و شأن نزول آیات به‌تفصیل بیان گردیده و قصص انبیاء(ع) و وقایع زمان پیامبر و مباحث فقهی حجم گسترده‌ای از کتاب را تشکیل داده است. گاهی معانی مختلف واژه‌های مشترک در قرآن ذکر شده و از آیات دیگر و روایات و اشعار شاعران برای تفسیر یک آیه دلیل اقامه شده و گاه به نظر عامه اشاره شده است. روش تفسیر قرآن به قرآن، با دیدگاهی تأویلی، در مواضع بسیاری از این تفسیر دیده می‌شود. واژه‌های فارسی یا معرّب کنادیج (جمع کندو)، انابیر (جمع انبار)، فولاذ و مادیانة می‌تواند نشانهٔ غیر عرب بودن مؤلف کتاب باشد.<ref>شبیری، «تفسیر علی بن ابراهیم قمی»، دانشنامهٔ جهان اسلام، ج۷، ص۷۰۲.</ref> | در این تفسیر، تنها روایات گردآوری نشده است، بلکه آیات و کلمات بدون استناد روشن به روایاتْ تفسیر شده و شأن نزول آیات به‌تفصیل بیان گردیده و قصص انبیاء(ع) و وقایع زمان پیامبر و مباحث فقهی حجم گسترده‌ای از کتاب را تشکیل داده است. گاهی معانی مختلف واژه‌های مشترک در قرآن ذکر شده و از آیات دیگر و روایات و اشعار شاعران برای تفسیر یک آیه دلیل اقامه شده و گاه به نظر عامه اشاره شده است. روش تفسیر قرآن به قرآن، با دیدگاهی تأویلی، در مواضع بسیاری از این تفسیر دیده می‌شود. واژه‌های فارسی یا معرّب کنادیج (جمع کندو)، انابیر (جمع انبار)، فولاذ و مادیانة می‌تواند نشانهٔ غیر عرب بودن مؤلف کتاب باشد.<ref>شبیری، «تفسیر علی بن ابراهیم قمی»، دانشنامهٔ جهان اسلام، ج۷، ص۷۰۲.</ref> | ||
با اینکه صحت انتساب این تفسیر به علی بن ابراهیم قمی مورد تردید قرار گرفته و روایات تفسیری آن از جهت سندی و محتوایی با نقدهای گوناگون مواجه شده، بسیاری از مفسران شیعه در تفاسیر خود، کم و بیش، به روایات این کتاب تکیه کرده‌اند.<ref>شریفی، حسن و سید محمدحسین مبلغ، «تفسیر قمی در ترازوی نقد»، پژوهش‌های قرآنی، ش۵ و ۶، بهار و تابستان ۱۳۷۵ش، ص۳۳۷.</ref> | |||
== محتوا == | == محتوا == | ||
| خط ۷۸: | خط ۸۰: | ||
* شیوه نگارش کتاب از جهت جداسازى روایت‌هاى معصوم و مطالب تفسیرى على بن ابراهیم و مطالب خود نویسنده نارساست؛ | * شیوه نگارش کتاب از جهت جداسازى روایت‌هاى معصوم و مطالب تفسیرى على بن ابراهیم و مطالب خود نویسنده نارساست؛ | ||
* در بسیارى موارد، مقصود آیه را با جملهٔ توضیحى بسیار کوتاه از مفسر تفسیر شده و به روایات و دیگر مطالب تفسیرى گذشته توجه نشده است؛ | * در بسیارى موارد، مقصود آیه را با جملهٔ توضیحى بسیار کوتاه از مفسر تفسیر شده و به روایات و دیگر مطالب تفسیرى گذشته توجه نشده است؛ | ||
* درمواردى، براى تفسیر آیه تنها به یادکرد مطالب تفسیرى از على بن ابراهیم بسنده شده و دیگر نه روایتى را نقل شده و نه مؤلف به تفسیر آیه مى‌پردازد.<ref> | * درمواردى، براى تفسیر آیه تنها به یادکرد مطالب تفسیرى از على بن ابراهیم بسنده شده و دیگر نه روایتى را نقل شده و نه مؤلف به تفسیر آیه مى‌پردازد.<ref>شریفی و مبلغ، «تفسیر قمی در ترازوی نقد»، پژوهش‌های قرآنی، ص۳۴۷-۳۴۸.</ref> | ||
== نقدها == | == نقدها == | ||