تفاوت حکم دیه در آیه ۹۲ سوره نساء: تفاوت میان نسخه‌ها

(پاورقی آیات)
خط ۱۴: خط ۱۴:


== گونه‌شناسی قتل در نظام حقوقی اسلام ==
== گونه‌شناسی قتل در نظام حقوقی اسلام ==
از منظر نظام حقوقی اسلام، به‌طور کلی قتل بر دو گونه است: قتل عمد و قتل خطایی.
از منظر نظام حقوقی اسلام، به‌طور کلی قتل بر دو گونه است: قتل عمد و قتل خطایی. <ref name=":0">ديلمى سلاّر، حمزة بن عبد العزيز، المراسم العلوية و الأحكام النبوية، قم، منشورات الحرمين، چاپ اول، ۱۴۰۴ق، ص۲۳۵.</ref>
* '''قتل عمد''': در جایی است که قاتل با قصد قبلی و استفاده از ابزاری کشنده، به مقتول هجوم برده و او را بکشد.<ref>کتاب‌های فقهی مبسوط، ابواب حدود، باب القصاص.</ref> حکم اسلام در موارد قتل عمد، یکی از سه صورت است: قصاص قاتل؛<ref name=":0">سوره مائده، آیه ۴۵.</ref> بخشش قاتل بدون گرفتن دیه؛<ref name=":0"/> بخشش از سوی خانواده مقتول با گرفتن دیه.<ref>سوره بقره، آیه۱۷۸.</ref>
 
* '''قتل خطایی''': حکم قتل خطایی تنها پرداخت دیه یا بخشش است. البته کسی که از روی خطا دیگری را بکشد، علاوه بر پرداخت دیه به خانواده مقتول، باید، به عنوان کفاره، بنده مؤمنی را در راه خدا آزاد کند و اگر بنده مؤمنی را نیافت، دو ماه پی‌در پی روزه بگیرد. این حکم در سوره نساء چنین تبیین شده است: "برای هیچ مؤمنی روا نیست مؤمنی را بکشد مگر به اشتباه، و کسی که به اشتباه، مؤمنی را بکشد، باید بندهٔ مؤمنی را آزاد کند و دیه کشته را به خانواده‌اش بپردازد؛ مگر آنکه دیه را ببخشند. پس اگر کشته، مؤمن و از گروهی است که با شما دشمن‌اند، کشنده باید بندهٔ مؤمنی را آزاد کند و اگر از گروهی است که میان شما و آن‌ها پیمان دوستی و صلح برقرار است، می‌بایست دیه او را به خانواده‌اش بپردازد و بندهٔ مؤمنی را آزاد کند. پس کسی که بندهٔ مؤمنی را نیافت، باید دو ماه پی در پی روزه بدارد، تا بازگشتی از جانب خداوند باشد، و خداوند دانا و حکیم است.<ref>{{عربی|وَمَا كَانَ لِمُؤْمِنٍ أَنْ يَقْتُلَ مُؤْمِنًا إِلَّا خَطَأً ۚ وَمَنْ قَتَلَ مُؤْمِنًا خَطَأً فَتَحْرِيرُ رَقَبَةٍ مُؤْمِنَةٍ وَدِيَةٌ مُسَلَّمَةٌ إِلَىٰ أَهْلِهِ إِلَّا أَنْ يَصَّدَّقُوا ۚ فَإِنْ كَانَ مِنْ قَوْمٍ عَدُوٍّ لَكُمْ وَهُوَ مُؤْمِنٌ فَتَحْرِيرُ رَقَبَةٍ مُؤْمِنَةٍ ۖ وَإِنْ كَانَ مِنْ قَوْمٍ بَيْنَكُمْ وَبَيْنَهُمْ مِيثَاقٌ فَدِيَةٌ مُسَلَّمَةٌ إِلَىٰ أَهْلِهِ وَتَحْرِيرُ رَقَبَةٍ مُؤْمِنَةٍ ۖ فَمَنْ لَمْ يَجِدْ فَصِيَامُ شَهْرَيْنِ مُتَتَابِعَيْنِ تَوْبَةً مِنَ اللَّهِ ۗ وَكَانَ اللَّهُ عَلِيمًا حَكِيمًا|سوره=نساء|آیه=۹۷}}</ref>
* '''قتل عمد''': در جایی است که قاتل با قصد قبلی و استفاده از ابزاری کشنده، به مقتول هجوم برده و او را بکشد.<ref name=":0"/> حکم اسلام در موارد قتل عمد، یکی از سه صورت است<ref>مفيد، محمّد بن محمد، المقنعة، قم، كنگره جهانى هزاره شيخ مفيد، چاپ اول، ۱۴۱۳ق، ص۷۳۵.</ref>: قصاص قاتل؛<ref name=":1">سوره مائده، آیه ۴۵.</ref> بخشش قاتل بدون گرفتن دیه؛<ref name=":1"/> بخشش از سوی خانواده مقتول با گرفتن دیه.<ref>سوره بقره، آیه۱۷۸.</ref>
* '''قتل خطایی''': حکم قتل خطایی تنها پرداخت دیه یا بخشش است. کسی که از روی خطا دیگری را بکشد، علاوه بر پرداخت دیه به خانواده مقتول، باید، به عنوان کفاره، بنده مؤمنی را در راه خدا آزاد کند و اگر بنده مؤمنی را نیافت، دو ماه پی‌در پی روزه بگیرد: {{قرآن|وَمَا كَانَ لِمُؤْمِنٍ أَنْ يَقْتُلَ مُؤْمِنًا إِلَّا خَطَأً ۚ وَمَنْ قَتَلَ مُؤْمِنًا خَطَأً فَتَحْرِيرُ رَقَبَةٍ مُؤْمِنَةٍ وَدِيَةٌ مُسَلَّمَةٌ إِلَىٰ أَهْلِهِ إِلَّا أَنْ يَصَّدَّقُوا ۚ فَإِنْ كَانَ مِنْ قَوْمٍ عَدُوٍّ لَكُمْ وَهُوَ مُؤْمِنٌ فَتَحْرِيرُ رَقَبَةٍ مُؤْمِنَةٍ ۖ وَإِنْ كَانَ مِنْ قَوْمٍ بَيْنَكُمْ وَبَيْنَهُمْ مِيثَاقٌ فَدِيَةٌ مُسَلَّمَةٌ إِلَىٰ أَهْلِهِ وَتَحْرِيرُ رَقَبَةٍ مُؤْمِنَةٍ ۖ فَمَنْ لَمْ يَجِدْ فَصِيَامُ شَهْرَيْنِ مُتَتَابِعَيْنِ تَوْبَةً مِنَ اللَّهِ ۗ وَكَانَ اللَّهُ عَلِيمًا حَكِيمًا|jv[li=برای هیچ مؤمنی روا نیست مؤمنی را بکشد مگر به اشتباه، و کسی که به اشتباه، مؤمنی را بکشد، باید بندهٔ مؤمنی را آزاد کند و دیه کشته را به خانواده‌اش بپردازد؛ مگر آنکه دیه را ببخشند. پس اگر کشته، مؤمن و از گروهی است که با شما دشمن‌اند، کشنده باید بندهٔ مؤمنی را آزاد کند و اگر از گروهی است که میان شما و آن‌ها پیمان دوستی و صلح برقرار است، می‌بایست دیه او را به خانواده‌اش بپردازد و بندهٔ مؤمنی را آزاد کند. پس کسی که بندهٔ مؤمنی را نیافت، باید دو ماه پی در پی روزه بدارد، تا بازگشتی از جانب خداوند باشد، و خداوند دانا و حکیم است.|سوره=نساء|آیه=۹۷}}


== صورت‌های سه‌گانه قتل خطایی در آیه ۹۷ سوره نساء ==
== صورت‌های سه‌گانه قتل خطایی در آیه ۹۷ سوره نساء ==
۲٬۱۵۱

ویرایش