تعجب از خوشحالی با علم به مرگ: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۶: خط ۶:
{{پاسخ}}
{{پاسخ}}
==متن روایت==
==متن روایت==
روایت مورد نظر در کتاب ارشادالقلوب نقل شده است که: {{متن عربی|وَ فِی تَوْرَاه مُوسَی(ع) عَجِبْتُ لِمَنْ أَیْقَنَ بِالْمَوْتِ کیْفَ یَفْرَحُ وَ لِمَنْ أَیْقَنَ بِالْحِسَابِ کیْفَ یُذْنِبُ وَ لِمَنْ أَیْقَنَ بِالْقَدَرِ کیْفَ یَحْزَنُ وَ لِمَنْ أَیْقَنَ بِالنَّارِ کیْفَ یَضْحَک وَ لِمَنْ رَأَی تَقَلُّبَ الدُّنْیَا بِأَهْلِهَا کیْفَ یَطْمَئِنُّ إِلَیْهَا وَ لِمَنْ أَیْقَنَ بِالْجَزَاءِ کیْفَ لَا یَعْمَلُ وَ لَا عَقْلَ کالدِّینِ وَ لَا وَرَعَ کالْکفِّ وَ لَا حَسَبَ کحُسْنِ الْخُلُق}}<ref>دیلمی، حسن، إرشاد القلوب إلی الصواب، قم، شریف رضی، چاپ اول، ۱۴۱۲ق، ج۱، ص۷۴.</ref>
روایت به نقل از کتاب ارشاد القلوب: {{متن عربی|وَ فِی تَوْرَاه مُوسَی(ع) عَجِبْتُ لِمَنْ أَیْقَنَ بِالْمَوْتِ کیْفَ یَفْرَحُ وَ لِمَنْ أَیْقَنَ بِالْحِسَابِ کیْفَ یُذْنِبُ وَ لِمَنْ أَیْقَنَ بِالْقَدَرِ کیْفَ یَحْزَنُ وَ لِمَنْ أَیْقَنَ بِالنَّارِ کیْفَ یَضْحَک وَ لِمَنْ رَأَی تَقَلُّبَ الدُّنْیَا بِأَهْلِهَا کیْفَ یَطْمَئِنُّ إِلَیْهَا وَ لِمَنْ أَیْقَنَ بِالْجَزَاءِ کیْفَ لَا یَعْمَلُ وَ لَا عَقْلَ کالدِّینِ وَ لَا وَرَعَ کالْکفِّ وَ لَا حَسَبَ کحُسْنِ الْخُلُق}}<ref>دیلمی، حسن، إرشاد القلوب إلی الصواب، قم، شریف رضی، چاپ اول، ۱۴۱۲ق، ج۱، ص۷۴.</ref>  


این روایت مرسل است لذا از نظر علم رجال نمی‌توان آن را معتبر دانست؛ ولی روایتی در اصول کافی به همان مضمون و محتوا آمده است که از نظر سندی معتبر و قابل اعتماد می‌باشد و آن روایت این است: {{متن عربی|الْحُسَیْنُ بْنُ مُحَمَّدٍ عَنْ مُعَلَّی بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ عَلِیِّ بْنِ أَسْبَاطٍ قَالَ سَمِعْتُ أَبَا الْحَسَنِ الرِّضَا علیه السلام یَقُولُ کانَ فِی الْکنْزِ الَّذِی قَالَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ وَ کانَ تَحْتَهُ کنْزٌ لَهُما کانَ فِیهِ بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ عَجِبْتُ لِمَنْ أَیْقَنَ بِالْمَوْتِ کیْفَ یَفْرَحُ وَ عَجِبْتُ لِمَنْ أَیْقَنَ بِالْقَدَرِ کیْفَ یَحْزَنُ وَ عَجِبْتُ لِمَنْ رَأَی الدُّنْیَا وَ تَقَلُّبَهَا بِأَهْلِهَا کیْفَ یَرْکنُ إِلَیْهَا وَ یَنْبَغِی لِمَنْ عَقَلَ عَنِ اللَّهِ أَنْ لَا یَتَّهِمَ اللَّهَ فِی قَضَائِهِ وَ لَا یَسْتَبْطِئَهُ فِی رِزْقِهِ فَقُلْتُ جُعِلْتُ فِدَاک أُرِیدُ أَنْ أَکتُبَهُ قَالَ فَضَرَبَ وَ اللَّهِ یَدَهُ إِلَی الدَّوَاه لِیَضَعَهَا بَیْنَ یَدَیَّ فَتَنَاوَلْتُ یَدَهُ فَقَبَّلْتُهَا وَ أَخَذْتُ الدَّوَاه فَکتَبْتُه}}<ref>کلینی، محمد بن یعقوب، کافی، تهران، اسلامیه، چاپ دوم، ۱۳۶۲ش، ج۲، ص۵۹.</ref>
روایت به نقل از کتاب اصول کافی: {{متن عربی|الْحُسَیْنُ بْنُ مُحَمَّدٍ عَنْ مُعَلَّی بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ عَلِیِّ بْنِ أَسْبَاطٍ قَالَ سَمِعْتُ أَبَا الْحَسَنِ الرِّضَا علیه السلام یَقُولُ کانَ فِی الْکنْزِ الَّذِی قَالَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ وَ کانَ تَحْتَهُ کنْزٌ لَهُما کانَ فِیهِ بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ عَجِبْتُ لِمَنْ أَیْقَنَ بِالْمَوْتِ کیْفَ یَفْرَحُ وَ عَجِبْتُ لِمَنْ أَیْقَنَ بِالْقَدَرِ کیْفَ یَحْزَنُ وَ عَجِبْتُ لِمَنْ رَأَی الدُّنْیَا وَ تَقَلُّبَهَا بِأَهْلِهَا کیْفَ یَرْکنُ إِلَیْهَا وَ یَنْبَغِی لِمَنْ عَقَلَ عَنِ اللَّهِ أَنْ لَا یَتَّهِمَ اللَّهَ فِی قَضَائِهِ وَ لَا یَسْتَبْطِئَهُ فِی رِزْقِهِ فَقُلْتُ جُعِلْتُ فِدَاک أُرِیدُ أَنْ أَکتُبَهُ قَالَ فَضَرَبَ وَ اللَّهِ یَدَهُ إِلَی الدَّوَاه لِیَضَعَهَا بَیْنَ یَدَیَّ فَتَنَاوَلْتُ یَدَهُ فَقَبَّلْتُهَا وَ أَخَذْتُ الدَّوَاه فَکتَبْتُه}}<ref>کلینی، محمد بن یعقوب، کافی، تهران، اسلامیه، چاپ دوم، ۱۳۶۲ش، ج۲، ص۵۹.</ref> از نظر سندی معتبر و قابل اعتماد می‌باشد.


==بررسی سندی==
==بررسی سندی==
اولاً: سند روایت صحیح می‌باشد زیرا تمامی راویان واقع در سند، امامی عادل می‌باشند.<ref>خوئی، سید ابوالقاسم، معجم رجال الحدیث، بیروت، بی جا، چاپ سوم، ۱۴۰۳ق، ج۶، ص۷۴؛ ج۱۱، ص۲۶۰؛ ج۱۸، ص۲۵۸.</ref>
'''سند روایت کتاب ارشاد القلوب''':


ثانیاً: سند آن اتصال دارد و مسند است چرا که سلسله راویان به نحوی است که می‌توانند از همدیگر روایت داشته باشند.<ref>همان.</ref>
* این روایت مرسل است لذا از نظر علم رجال نمی‌توان آن را معتبر دانست؛
 
'''سند روایت کتاب اصول کافی''':
 
* سند روایت صحیح است زیرا تمامی راویان واقع در سند، امامی عادل هستند؛
 
* سند آن اتصال دارد و مسند است چرا که سلسله راویان به نحوی است که می‌توانند از همدیگر روایت داشته باشند.<ref>خوئی، سید ابوالقاسم، معجم رجال الحدیث، بیروت، بی جا، چاپ سوم، ۱۴۰۳ق، ج۶، ص۷۴؛ ج۱۱، ص۲۶۰؛ ج۱۸، ص۲۵۸.</ref>


==رابطه اعتقاد به مرگ و خوشحالی==
==رابطه اعتقاد به مرگ و خوشحالی==
در مورد قسمت دوم سئوال شما که فرمودید کسی که به مرگ اعتقاد دارد نمی‌تواند خوشحال باشد بایستی مقدمتاً منشأ خوشی و ابعاد آن را شناخت تا به حقیقت دست پیدا کرد:
در مورد قسمت دوم سوال، کسی که به مرگ اعتقاد دارد نمی‌تواند خوشحال باشد باید ابتدا منشأ خوشی و ابعاد آن شناخته شود تا به حقیقت دست پیدا کرد:


اولاً: اندوه و شادی، رغبت و نفرت و رنج و راحت آدمی دایر مدار طرز فکر آدمی در مسئله سعادت و شقاوت است.
* اندوه و شادی، رغبت و نفرت و رنج و راحت آدمی دایر مدار طرز فکر آدمی در مسئله سعادت و شقاوت است.


ثانیاً: سعادت و شقاوت و هر عنوان دیگری که این معنا را می‌رسانند، به اختلاف موردش مختلف می‌شود، خوشی و اندوه روح، امری است و خوشی و اندوه جسم، امری دیگر و همچنین خوشی و اندوه انسان، امری است و خوشی و اندوه حیوان امری دیگر. پس با آنچه که عنوان شد خوشی و غم بر اساس افراد و مصادیق خود معانی و برداشت متفاوت خواهد داشت. از طرفی در مورد خوشحالی و غم دو نگاه وجود دارد: یکی از منظر اسلام و دیگری از منظر مادی.
* سعادت و شقاوت و هر عنوان دیگری که این معنا را می‌رسانند، به اختلاف موردش مختلف می‌شود، خوشی و اندوه روح، امری است و خوشی و اندوه جسم، امری دیگر و همچنین خوشی و اندوه انسان، امری است و خوشی و اندوه حیوان امری دیگر. پس با آنچه که عنوان شد خوشی و غم بر اساس افراد و مصادیق خود معانی و برداشت متفاوت خواهد داشت. از طرفی در مورد خوشحالی و غم دو نگاه وجود دارد: یکی از منظر اسلام و دیگری از منظر مادی.


خوشحالی و غم موجودات با شعور، بستگی به شعور و اراده آنها دارد، لذا امری در نظر عده ای لذیذ و مسرت آور است ولی همان امر و کار در نظر عده ای دیگر مایه غم و اندوه است، هم چنان‌که گاهی امری برای عده ای غم‌انگیز است ولی عده ای دیگر از آن احساس ناراحتی نمی‌کنند.<ref>طباطبایی، سید محمد حسین، المیزان، ترجمه سید محمد باقر موسوی همدانی، قم، چاپ پنجم، ۱۳۷۴ش، ج۳، ص۱۶.</ref>
خوشحالی و غم موجودات با شعور، بستگی به شعور و اراده آنها دارد، لذا امری در نظر عده ای لذیذ و مسرت آور است ولی همان امر و کار در نظر عده ای دیگر مایه غم و اندوه است، هم چنان‌که گاهی امری برای عده ای غم‌انگیز است ولی عده ای دیگر از آن احساس ناراحتی نمی‌کنند.<ref>طباطبایی، سید محمد حسین، المیزان، ترجمه سید محمد باقر موسوی همدانی، قم، چاپ پنجم، ۱۳۷۴ش، ج۳، ص۱۶.</ref>
۱٬۴۰۷

ویرایش