automoderated، ناظمان (CommentStreams)
۱۵٬۲۴۳
ویرایش
A.rezapour (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
(۲ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط یک کاربر دیگر نشان داده نشد) | |||
خط ۲۰: | خط ۲۰: | ||
== امر به تسبیح خداوند در قرآن == | == امر به تسبیح خداوند در قرآن == | ||
هفت سوره از قرآن، با تسبیح خداوند شروع شده و به [[مسبحات]] مشهور هستند. در قرآن به مومنان<ref>سوره احزاب، آیه۴۲.</ref> و در موارد متعددی به [[پیامبر(ص)]]<ref>سوره طه، آیه ۱۳۰. سوره ق، | هفت سوره از قرآن، با تسبیح خداوند شروع شده و به [[مسبحات]] مشهور هستند. در قرآن به مومنان<ref>سوره احزاب، آیه۴۲.</ref> و در موارد متعددی به [[پیامبر(ص)]]<ref>سوره طه، آیه ۱۳۰. سوره ق، آیه ۳۹ و ۴۰؛ سوره طور، آیه ۴۸ و ۴۹؛ سوره انسان، آیه ۲۶؛ سوره واقعه، آیه ۹۶؛ سوره اعلی، آیه ۱؛ سوره حجر، آیه ۹۸.</ref> سفارش به تسبیح خداوند شده است. | ||
قرآن، زمانهای مختلفی برای انجام تسبیح توصیه کرده است: | قرآن، زمانهای مختلفی برای انجام تسبیح توصیه کرده است: | ||
خط ۲۶: | خط ۲۶: | ||
* {{قرآن|وَسَبِّحُوهُ بُكْرَةً وَأَصِيلًا|ترجمه=و هر بامداد و شبانگاه تسبيحش گوييد.|سوره=احزاب|آیه=۴۲}} | * {{قرآن|وَسَبِّحُوهُ بُكْرَةً وَأَصِيلًا|ترجمه=و هر بامداد و شبانگاه تسبيحش گوييد.|سوره=احزاب|آیه=۴۲}} | ||
* {{قرآن|وَسَبِّحْ بِحَمْدِ رَبِّكَ قَبْلَ طُلُوعِ الشَّمْسِ وَقَبْلَ الْغُرُوبِ|ترجمه=در ستايش پروردگارت پيش از برآمدن آفتاب و پيش از غروب آن تسبيح گوى.|سوره=ق|آیه=۳۹}} | * {{قرآن|وَسَبِّحْ بِحَمْدِ رَبِّكَ قَبْلَ طُلُوعِ الشَّمْسِ وَقَبْلَ الْغُرُوبِ|ترجمه=در ستايش پروردگارت پيش از برآمدن آفتاب و پيش از غروب آن تسبيح گوى.|سوره=ق|آیه=۳۹}} | ||
* زمانی که به زکریا نوید تولد یحیی داده شد، امر به تسبیح خداوند کرد: {{قرآن|وَ سَبِّحْ بِالْعَشِيِّ وَ الْإِبْكارِ|ترجمه= و به هنگام صبح و شام، او را تسبيح بگو|سوره=آل عمران| | * زمانی که به زکریا نوید تولد یحیی داده شد، امر به تسبیح خداوند کرد: {{قرآن|وَ سَبِّحْ بِالْعَشِيِّ وَ الْإِبْكارِ|ترجمه=و به هنگام صبح و شام، او را تسبيح بگو|سوره=آل عمران|آیه=۴۱|}} | ||
== فضیلت تسبیح == | == فضیلت تسبیح == | ||
خط ۳۴: | خط ۳۴: | ||
== تسبیح همه موجودات عالم == | == تسبیح همه موجودات عالم == | ||
براساس آیات قرآن، تمامی موجودات عالم، | براساس آیات قرآن، تمامی موجودات عالم، زمین و آسمانهای هفتگانه،<ref>سوره اسراء، آیه۴۴.</ref> کسانی که نزد خداوند هستند،<ref>سوره اعراف، آیه۲۰۶.</ref> و هر شخصی که در آسمان و زمین وجود دارد،<ref>سوره نور، آیه۴۱.</ref> مشغول تسبیح خداوند هستند. در قرآن از تسبیح فرشتگان،<ref>سوره فصلت، آیه۳۸. سوره بقره، آیه ۳۰.</ref> کوهها و پرندگان،<ref>سوره انبیاء، آیه۷۹.</ref> و تسبیح رعد <ref>سوره رعد، آیه ۱۳.</ref> سخن گفته شده است. | ||
'''معنای تسبیح موجودات عالم''' | '''معنای تسبیح موجودات عالم''' | ||
مفسران در معنای تسبیح همه موجودات عالم، اختلاف دارند. برخی میگویند همه اشیا و موجودات عالم، ذیشعور هستند و به راستی ذکر و تسبیح میگویند. | مفسران در معنای تسبیح همه موجودات عالم، اختلاف دارند. برخی میگویند همه اشیا و موجودات عالم، ذیشعور هستند و به راستی ذکر و تسبیح میگویند. این نظریه فیلسوف اسلامی صدر المتالهین است که میگوید همه موجودات به اندازه رتبه خودشان، سهمی از شعور و علم را دارند.<ref>سبحانى، جعفر، منشور جاويد، قم، موسسه امام صادق، چاپ اول، ۱۳۸۳ش، ج۱، ص۱۰۴</ref> | ||
در مقابل عدهای این تسبیح را تکوینی میدانند و برای همه موجودات شعور قائل نیستند.<ref>معارف قرآن، مصباح یزدی، محمد تقی، ج۱، ص۲۶۲</ref> اینان معتقدند تسبیح همان خضوع تكوينى هر موجودى در برابر اراده الهى است و سراسر هستى در برابر اراده و مشيت خداوند، خاضع بوده و در پذيرش وجود و پيروى از قوانينى كه خداوند براى آنها تعيين نموده، تسليم مىباشند. تسبیح در اینجا، فعلی تکوینی، فطری و واکنش هستی در مقابل جلال الهی است.<ref>دانشنامه بزرگ اسلامی، مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی، ج۱۵، ص۵۹۱۵</ref> | در مقابل عدهای این تسبیح را تکوینی میدانند و برای همه موجودات شعور قائل نیستند.<ref>معارف قرآن، مصباح یزدی، محمد تقی، ج۱، ص۲۶۲</ref> اینان معتقدند تسبیح همان خضوع تكوينى هر موجودى در برابر اراده الهى است و سراسر هستى در برابر اراده و مشيت خداوند، خاضع بوده و در پذيرش وجود و پيروى از قوانينى كه خداوند براى آنها تعيين نموده، تسليم مىباشند. تسبیح در اینجا، فعلی تکوینی، فطری و واکنش هستی در مقابل جلال الهی است.<ref>دانشنامه بزرگ اسلامی، مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی، ج۱۵، ص۵۹۱۵</ref> | ||
خط ۴۵: | خط ۴۵: | ||
== تسبیح در ادب فارسی == | == تسبیح در ادب فارسی == | ||
کلمه تسبیح در ادبیات و ادبیات عرفانی هم به معنای سبحه که به معنای ذکر گرفتن میباشد و هم به معنای به پاکی یاد کردن خدا که حاکی از شعور و نیایش همه موجودات است آمده است. بسیاری از شاعران تسبیح موجودات عالم را نه تکوینی که ظاهر میدانند. مولوی میگوید: | کلمه تسبیح در ادبیات و ادبیات عرفانی هم به معنای سبحه که به معنای ذکر گرفتن میباشد و هم به معنای به پاکی یاد کردن خدا که حاکی از شعور و نیایش همه موجودات است آمده است. بسیاری از شاعران تسبیح موجودات عالم را نه تکوینی که ظاهر میدانند. مولوی میگوید: | ||
{{شعر|از میان مشت هر پاره سنگ|در شهادت گفتن آمد بی درنگ}} سعدی در فضیلت تسبیح می گوید:{{شعر|گفتم این شرط آدمیت نیست| مرغ تسبیح گوی من خاموش}} اکثر شاعران عرفانی معتقد هستند تسبیح موجودات به زبان قال و قابل رویت است اما این شهود با علم حضور و چشم دل حاصل میشود.<ref>آرام محمدرضا، شعور و تسبيح کيهاني در نگاه قرآني و ادبی، بهارستان سخن (ادبيات فارسي)، بهار و تابستان ۱۳۹۰، دوره ۷، شماره ۱۷، از صفحه ۱۹۷ تا صفحه ۲۱۸.</ref> | |||
مولانا معتقد است برای این که بتوان تسبیح موجودات را درک کرد باید به عالم جان رفت.<ref>پور جوادی، نصرالله، زبان حال در عرفان و ادب پارسی، تهران، نشر نو، ۱۳۹۲، ص۲۸۷.</ref> | مولانا معتقد است برای این که بتوان تسبیح موجودات را درک کرد باید به عالم جان رفت.<ref>پور جوادی، نصرالله، زبان حال در عرفان و ادب پارسی، تهران، نشر نو، ۱۳۹۲، ص۲۸۷.</ref> | ||
خط ۵۷: | خط ۵۸: | ||
<ref>سعدی، دیوان اشعار، ملحقات و مفردات</ref>}} | <ref>سعدی، دیوان اشعار، ملحقات و مفردات</ref>}} | ||
{{شعر|کوه و دریا و درختان همه در تسبیحاند|نه همه مستمعی فهم کنند این اسرار<ref>[https://ganjoor.net/saadi/mavaez/ghasides/sh25 قصیدهٔ شمارهٔ ۲۵ - در وصف بهار.]</ref>}} | {{شعر|کوه و دریا و درختان همه در تسبیحاند|نه همه مستمعی فهم کنند این اسرار<ref>[https://ganjoor.net/saadi/mavaez/ghasides/sh25 قصیدهٔ شمارهٔ ۲۵ - در وصف بهار.]</ref>}} | ||
یکی از شاعرانی که تسبیح در آثار او زیاد دیده میشود [[عطار]] است. بیشتر مناجاتهای آثار او با تسبیح خداوند آغاز میشود که همراه با ذکر صفات خداوند است. عطار درباره تسبیح موجودات عالم ابیاتی زیادی دارد و اعتقاد دارد همه عالم به زبان تسبیحگوی خداوند هستند: | یکی از شاعرانی که تسبیح در آثار او زیاد دیده میشود [[عطار]] است. بیشتر مناجاتهای آثار او با تسبیح خداوند آغاز میشود که همراه با ذکر صفات خداوند است. عطار درباره تسبیح موجودات عالم ابیاتی زیادی دارد و اعتقاد دارد همه عالم به زبان تسبیحگوی خداوند هستند: {{شعر|ثنا و حمد تو گویند مرغان| به هرگونه میان باغ و بستان<ref>طغيانی اسحاق، خيبری سكينه، جلوه تسبیح در اشعار عطار، همایش گردهمايی انجمن ترويج زبان و ادب فارسی ايران، </ref>}} | ||
برخی عرفا از جمله روزبهان بقلی اعتقاد دارند همه موجودات واقعا و به زبان قال تسبیح خداوند میگویند اما همه کس نمیتواند آن را بشنود. و دیگرانی مانند ابوالقاسم قشیری و غزالی و شیخ محمود شبستری اذعان دارند موجودات غیر زنده از حیث دلالت خداوند را تسبیح میگویند.<ref>مجتبی صفرعلیزاده، ذکر خاموشان، ادیان و عرفان سال ششم بهار ۱۳۸۹، شماره ۲۳.</ref> | |||
== منابع == | == منابع == |