۱۱٬۸۸۰
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۲: | خط ۲: | ||
{{سوال}} | {{سوال}} | ||
تسبیح خداوند و حقیقت آن چیست؟{{پایان سوال}} | تسبیح خداوند و حقیقت آن چیست؟{{پایان سوال}} | ||
{{پاسخ}}'''تسبیح خداوند''' به معنای دور بودن او از هرگونه عیب و نقص است. خداوند در آیات | {{پاسخ}}'''تسبیح خداوند''' به معنای دور بودن او از هرگونه عیب و نقص است. [[خداوند]] در آیات متعددی، بندگانش را به تسبیح خود فرا می‌خواند. مفسران، مصادیق مختلفی برای تسبیح خداوند، ذکر کرده‌اند: ذکرهای خاص و نام‌های خداوند، نماز، حمد و ستایش خداوند به صورت زبانی و قلبی و همچنین باور و ایمان قلبی. | ||
براساس آیات قرآن، همه موجودات عالم مشغول تسبیح خداوند هستند. مفسران در معنای تسبیح همه موجودات عالم، اختلاف دارند؛ برخی عالمان مسلمان، از جمله [[ملاصدرا]] فیلسوف بزرگ اسلامی، معتقدند همه اشیا و موجودات عالم، به اندازه رتبه خودشان، سهمی از شعور و علم داشته و به ذکر و تسبیح مشغول هستند. در مقابل عده‌ای این تسبیح را تکوینی دانسته و برای همه موجودات، شعور قائل نیستند. | براساس آیات قرآن، همه موجودات عالم مشغول تسبیح خداوند هستند. مفسران در معنای تسبیح همه موجودات عالم، اختلاف دارند؛ برخی عالمان مسلمان، از جمله [[ملاصدرا]] فیلسوف بزرگ اسلامی، معتقدند همه اشیا و موجودات عالم، به اندازه رتبه خودشان، سهمی از شعور و علم داشته و به ذکر و تسبیح مشغول هستند. در مقابل عده‌ای این تسبیح را تکوینی دانسته و برای همه موجودات، شعور قائل نیستند. | ||
== معنا و مفهوم تسبیح == | == معنا و مفهوم تسبیح == | ||
تسبيح، پاک دانستن خداوند، از همه كاستى‌ها و ناشايستگى‌ها است.<ref>نهج الذكر، محمدی ری‌شهری، محمد، ج۱، ص۴۳۹</ref> برخی استفاده‌های قرآنی، نشان از معنای سلبی تسبیح دارد؛ تسبیح از شرک، تسبیح از اینکه فرزندی | تسبيح، پاک دانستن خداوند، از همه كاستى‌ها و ناشايستگى‌ها است.<ref>نهج الذكر، محمدی ری‌شهری، محمد، ج۱، ص۴۳۹</ref> برخی استفاده‌های قرآنی، نشان از معنای سلبی تسبیح دارد؛ تسبیح از شرک، تسبیح از اینکه فرزندی بگیرد و تسبیح از اینکه به وعده‌اش عمل نکند.<ref>دانشنامه بزرگ اسلامی، مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی، ج۱۵، ص۵۹۱۵</ref> در قرآن، تسبیح خداوند، عبادت شمرده شده<ref>آیه ۲۰۶ سوره اعراف</ref> و همراه با ذکر <ref>آیه ۴۲ سوره احزاب</ref> و حمد<ref>آیه ۱۳۰ سوره طه و ۳۹ سوره ق و آیه ۴۸ سوره طور</ref> آمده است. | ||
در تفاوت حمد و ستایش با تسبیح گفته‌اند که حمد و ثنا، ستايش خدا در برابر صفات كمالى و ثبوتى او است، اما تسبيح، پيراسته ساختن او از معايب | در تفاوت [[حمد]] و ستایش با تسبیح گفته‌اند که حمد و ثنا، ستايش خدا در برابر صفات كمالى و ثبوتى او است، اما تسبيح، پيراسته ساختن او از معايب بوده و توصيف خدا با هر صفات سلبى، تسبيح و تنزيه وى است.<ref>منشور جاويد، سبحانى، شیخ جعفر، ج۱، ص۹۷</ref> | ||
مفسران، مصادیق و معانی زیادی برای تسبیح ذکر کرده‌اند: نمازهای پنچ‌گانه، مطلق [[نماز در ادیان الهی|نماز]]، و مطلق حمد كه با يادآورى و حمد قلبى باشد و يا گفتن ذکر [[سبحان الله]] و [[الحمدللَّه]] و ... . برخی نیز تسبیح را تنها در اذکار خاص معنا کرده‌اند.<ref>تفسير نمونه، مکارم شیرازی، ج۱۳، ص: ۳۳۸ | |||
</ref> | </ref> | ||
مفسران تسبيح‌گوى حقيقى را كسى می‌دانند كه باور كرده خداوند در ذات، صفات و افعال، هيچ گونه كاستى ندارد و عظمت اين معنا را درک نموده است. بنابر اين، كسى كه حتى در دل، بر مقدّرات | مفسران تسبيح‌گوى حقيقى را كسى می‌دانند كه باور كرده خداوند در ذات، صفات و افعال، هيچ گونه كاستى ندارد و عظمت اين معنا را درک نموده است. بنابر اين، كسى كه حتى در دل، بر مقدّرات الهى، اعتراض دارد، نمى‌تواند در گفتن ذكر تسبيح، صادق باشد.<ref>نهج الذكر، محمدی ری‌شهری، محمد، ج۱، ص۴۳۷</ref> | ||
== امر به تسبیح خداوند در قرآن == | == امر به تسبیح خداوند در قرآن == | ||
| خط ۲۳: | خط ۲۳: | ||
* {{قرآن|وَسَبِّحُوهُ بُكْرَةً وَأَصِيلًا|ترجمه=و هر بامداد و شبانگاه تسبيحش گوييد.|سوره=احزاب|آیه=۴۲}} | * {{قرآن|وَسَبِّحُوهُ بُكْرَةً وَأَصِيلًا|ترجمه=و هر بامداد و شبانگاه تسبيحش گوييد.|سوره=احزاب|آیه=۴۲}} | ||
* {{قرآن|وَسَبِّحْ بِحَمْدِ رَبِّكَ قَبْلَ طُلُوعِ الشَّمْسِ وَقَبْلَ الْغُرُوبِ|ترجمه=در ستايش پروردگارت پيش از برآمدن آفتاب و پيش از غروب آن تسبيح گوى.|سوره=ق|آیه=۳۹}} | * {{قرآن|وَسَبِّحْ بِحَمْدِ رَبِّكَ قَبْلَ طُلُوعِ الشَّمْسِ وَقَبْلَ الْغُرُوبِ|ترجمه=در ستايش پروردگارت پيش از برآمدن آفتاب و پيش از غروب آن تسبيح گوى.|سوره=ق|آیه=۳۹}} | ||
* زمانی که به زکریا نوید تولد یحیی | * زمانی که به زکریا نوید تولد یحیی داده شد، امر به تسبیح خداوند کرد.<ref>سوره آل عمران، آیه ۴۱.</ref> | ||
== فضیلت تسبیح == | == فضیلت تسبیح == | ||