تسبیح: تفاوت میان نسخه‌ها

تسبیح (نمایش مبدأ)

نسخهٔ ‏۲۴ مهٔ ۲۰۲۲، ساعت ۱۲:۳۸

۲۵ بایت حذف‌شده ، ‏۲۴ مهٔ ۲۰۲۲

بدون خلاصۀ ویرایش

A.rezapour

automoderated، ناظمان (CommentStreams)

۱۵٬۲۴۳

ویرایش

@@ خط ۵: / خط ۵: @@
 {{پاسخ}}تسبیح خداوند به معنای منزه دانستن خداوند از هرگونه صفات سلبی و عیب و نقص، و از پرکاربردترین مفاهیم در قرآن است. خداوند در قرآن بارها بندگانش را به تسبیح خود فرامی‌خواند. بر اساس آیات قرآن همه موجودات عالم مشغول تسبیح خداوند هستند. تسبیح خداوند معانی متعددی میان مفسران دارد. ذکر اذکار خاص و نام‌های خداوند، نماز، حمد و ستایش خداوند به صورت زبانی و قلبی و مهم تر از همه، تنزیه خداوند از هر عیب و نقصی و باور و ایمان قلبی به آن، از مفاهیم تسبیح شمرده می‌شود.
-== معنای لغوی تسبیح ==
+== معنا و مفهوم تسبیح ==
 تسبیح در اصل از ماده «سبح» به معنی حرکت سریع در آب و هوا است. به همین منظور در مورد خداوند نیز به معنی حرکت سریع، در مسیر عبادت پروردگار است.<ref>راغب اصفهانی، المفردات، بی جا، دفتر نشر الکتاب، چاپ دوم، ۱۴۰۴ هـ، ص۲۲۱.</ref> حقیقت تسبیح، نفی هرگونه عیب و نقص و گواهی موجودات جهان به پاکی و یکتایی خداوند است.
-== تسبیح همه موجودات عالم ==
+خداوند در قرآن خود را منزه می‌شمرد.<ref>آیه ۹۳ سوره اسراء</ref> حضور صفات ‌تنزیهی همراه با تسبیح ‌الاهی در عبارات قرآنی، نشان ‌از مفهوم سلبی در تسبیح ‌دارد: تسبیح از شرک، تسبیح از اینکه فرزندی بگیرد، تسبیح از اینکه به وعده‌اش عمل نکند.<ref>دانشنامه بزرگ اسلامی، مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی، ج۱۵، ص۵۹۱۵</ref>
-آیات مختلف [[قرآن]]، از تسبیح و حمد موجودات عالم سخن گفته‌ است. بر اساس آیات قرآن، تمامی موجودات عالم<ref>آیه ۴۴ سوره اسراء</ref> و آسمان‌های هفتگانه مشغول تسبیح خداوند هستند.<ref>آیه ۴۴ سوره اسراء</ref> و کسانی که نزد خداوند هستند<ref>آیه ۲۰۶ سوره اعراف</ref>( فرشتگان و مقربان) و هرچه در آسمان و زمین وجود دارد<ref>آیه ۴۱ سوره نور</ref> مشغول سجده و عبادت هستند. در قرآن از تسبیح فرشتگان<ref>آیه ۳۰ سوره بقره</ref> کوه‌ها و پرندگان<ref>آیه ۷۹ سوره انبیاء</ref> و رعد<ref>آیه ۱۳ سوره رعد</ref> سخن گفته شده است.
+تسبیح خداوند، به معنای حمد و سپاس او و همواره یاد او بودن است. در قرآن تسبیح خداوند عبادت شمرده شده است<ref>آیه ۲۰۶ سوره اعراف</ref> تسبیح در قرآن همراه با ذکر <ref>آیه ۴۲ سوره احزاب</ref> و حمد آمده است.<ref>آیه ۱۳۰ سوره طه و ۳۹ سوره ق و آیه ۴۸ سوره طور</ref>  از ابن عباس روایت آمده است که مقصود از تسبيح در ساعات شب، نماز شب است‏.<ref>مجمع البيان فی تفسير القرآن، طبرسی، ج۷، ص: ۵۸
+</ref> مفسران مصادیق و معانی زیادی برای تسبیح ذکر کرده‌اند از جمله نمازهای پنچ‌گانه، مطلق نماز، و مطلق تسبيح و حمد كه يا با يادآورى و تحميد قلبى باشد و يا با زبان، گفتن سبحان اللَّه و الحمد للَّه صورت گيرد و يا اعم از ذكر قلبى و زبانى باشد. برخی هم می گویند محصور در اذکار خاص است.<ref>تفسير نمونه، مکارم شیرازی، ج۱۳، ص: ۳۳۸
+</ref> بر این اساس تسبیح از یک باور قلبی نشأت می‌گیرد که خداوند را تنزیه می‌کند از هر عیب و نقص و ظلمی. از این جهت است که در آیه ۱۳۰ سوره طه پس از سفارش تسبیح به پیامبر، می‌گوید باشد که به مقام رضا برسی: {{قرآن|لَعَلَّكَ تَرْضَىٰ|ترجمه=باشد كه خشنود گردى.}} چون این تنزیه و تسبیح خداوند، نشان‌دهنده تسلیم در برابر خداوند است و انسان به رضای قضا و قدر نائل می‌شود.<ref>الميزان في تفسير القرآن، طباطبایی، ج۱۴، ص: ۲۳۶</ref>
-تسبیح در اینجا، فعلی تکوینی، فطری و واکنش هستی در مقابل جلال الاهی است.<ref>دانشنامه بزرگ اسلامی، مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی، ج۱۵، ص۵۹۱۵</ref>
+مفسران تسبيح‌گوى حقيقى را كسى می دانند كه باور كرده كه خداوند متعال در ذات و صفات و افعال، هيچ گونه كاستى‌اى ندارد و عظمت اين معنا را درك نموده است. بنا بر اين، كسى كه حتى در دل، بر مقدّرات الهى اعتراض دارد، نمى‌تواند در گفتن ذكر تسبيح، صادق باشد.<ref>نهج الذكر (ع-ف)، محمدی ری‌شهری، محمد، ج۱، ص۴۳۷</ref>
 == امر به تسبیح خداوند در قرآن ==
 در قرآن هفت سوره به تسبیح خداوند شروع شده است که به [[مسبحات]] مشهور است.در قرآن بارها به پیامبر(ص) سفارش شده است خداوند را تسبیح گوید.<ref>آیه ۱۳۰ سوره طه و آیه ۳۹ و ۴۰ سوره ق، آیه ۴۸ و ۴۹ سوره طور. آیه ۲۶ سوره انسان، آیه ۹۶ سوره واقعه، آیه ۱ سوره اعلی، آیه ۹۸ سوره حجر</ref> بخصوص پیش از غروب و طلوع آفتاب و قسمتی از شب و روز: {{قرآن|وَسَبِّحْ بِحَمْدِ رَبِّكَ|ترجمه=به ستايش پروردگارت تسبيح گوى|سوره=ق|آیه=۳۹}} دستور به تسبیح خداوند خطاب به مؤمنان هم آمده است.<ref>آیه ۴۲ سوره احزاب</ref> و نیز زمانی که به زکریا نوید تولد یحیی را داد امر به تسبیح خداوند کرد.<ref>آیه ۴۱ آل عمران، آیه ۱۱ سوره مریم</ref>
-== معنای تسبیح خداوند ==
-خداوند خود را منزه می‌داند.<ref>آیه ۹۳ سوره اسراء</ref> حضور صفات ‌تنزیهی همراه با تسبیح ‌الاهی در عبارات قرآنی، نشان ‌از مفهوم سلبی در تسبیح ‌دارد: تسبیح از شرک، تسبیح از اینکه فرزندی بگیرد، تسبیح از اینکه به وعده‌اش عمل نکند.<ref>دانشنامه بزرگ اسلامی، مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی، ج۱۵، ص۵۹۱۵</ref>
+== فضایل تسبیح ==
-تسبیح خداوند، به معنای حمد و سپاس او و همواره یاد او بودن است. در قرآن تسبیح خداوند عبادت شمرده شده است<ref>آیه ۲۰۶ سوره اعراف</ref> تسبیح در قرآن همراه با ذکر <ref>آیه ۴۲ سوره احزاب</ref> و حمد آمده است.<ref>آیه ۱۳۰ سوره طه و ۳۹ سوره ق و آیه ۴۸ سوره طور</ref>  از ابن عباس روایت آمده است که مقصود از تسبيح در ساعات شب، نماز شب است‏.<ref>مجمع البيان فی تفسير القرآن، طبرسی، ج۷، ص: ۵۸
+== تسبیح همه موجودات عالم ==
-</ref> مفسران مصادیق و معانی زیادی برای تسبیح ذکر کرده‌اند از جمله نمازهای پنچ‌گانه، مطلق نماز، و مطلق تسبيح و حمد كه يا با يادآورى و تحميد قلبى باشد و يا با زبان، گفتن سبحان اللَّه و الحمد للَّه صورت گيرد و يا اعم از ذكر قلبى و زبانى باشد. برخی هم می گویند محصور در اذکار خاص است.<ref>تفسير نمونه، مکارم شیرازی، ج۱۳، ص: ۳۳۸
+آیات مختلف [[قرآن]]، از تسبیح و حمد موجودات عالم سخن گفته‌ است. بر اساس آیات قرآن، تمامی موجودات عالم<ref>آیه ۴۴ سوره اسراء</ref> و آسمان‌های هفتگانه مشغول تسبیح خداوند هستند.<ref>آیه ۴۴ سوره اسراء</ref> و کسانی که نزد خداوند هستند<ref>آیه ۲۰۶ سوره اعراف</ref>( فرشتگان و مقربان) و هرچه در آسمان و زمین وجود دارد<ref>آیه ۴۱ سوره نور</ref> مشغول سجده و عبادت هستند. در قرآن از تسبیح فرشتگان<ref>آیه ۳۰ سوره بقره</ref> کوه‌ها و پرندگان<ref>آیه ۷۹ سوره انبیاء</ref> و رعد<ref>آیه ۱۳ سوره رعد</ref> سخن گفته شده است.
-</ref> بر این اساس تسبیح از یک باور قلبی نشأت می‌گیرد که خداوند را تنزیه می‌کند از هر عیب و نقص و ظلمی. از این جهت است که در آیه ۱۳۰ سوره طه پس از سفارش تسبیح به پیامبر، می‌گوید باشد که به مقام رضا برسی: {{قرآن|لَعَلَّكَ تَرْضَىٰ|ترجمه=باشد كه خشنود گردى.}} چون این تنزیه و تسبیح خداوند، نشان‌دهنده تسلیم در برابر خداوند است و انسان به رضای قضا و قدر نائل می‌شود.<ref>الميزان في تفسير القرآن، طباطبایی، ج۱۴، ص: ۲۳۶</ref>
-مفسران تسبيح‌گوى حقيقى را  كسى می دانند كه باور كرده كه خداوند متعال در ذات و صفات و افعال، هيچ گونه كاستى‌اى ندارد و عظمت اين معنا را درك نموده است. بنا بر اين، كسى كه حتى در دل، بر مقدّرات الهى اعتراض دارد، نمى‌تواند در گفتن ذكر تسبيح، صادق باشد.<ref>نهج الذكر (ع-ف)، محمدی ری‌شهری، محمد، ج۱، ص۴۳۷</ref>
+تسبیح در اینجا، فعلی تکوینی، فطری و واکنش هستی در مقابل جلال الاهی است.<ref>دانشنامه بزرگ اسلامی، مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی، ج۱۵، ص۵۹۱۵</ref>
-== فضایل تسبیح ==
 == منابع ==