۱۱٬۸۷۷
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
(۹ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد) | |||
خط ۵: | خط ۵: | ||
{{پاسخ}} | {{پاسخ}} | ||
'''تدوین کتابهای حدیثی اهلسنت''' طی دورههای متعدد تاریخی و با رویکردهای متفاوت و روشهای مختلف انجام شده است. | '''تدوین کتابهای حدیثی اهلسنت''' را به دورههای دهگانه تقسیم کردهاند و جز در دورهٔ اول، که تدوین حدیث ممنوع بود، در دورههای دیگر محدثان اهلسنت برای جمعآوری، نگارش و تنقیح روایات در قالب مجموعههای محدود یا مفصل تلاش کردند. | ||
تدوین کتابهای حدیثی اهلسنت، طی دورههای متعدد تاریخی و با رویکردهای متفاوت و روشهای مختلف انجام شده است. دورهٔ اول کتابت حدیث ممنوع بوده است. در میان دورههای دیگر، دورهٔ سوم اساسیترین دورهٔ تدوین کتابهای حدیثی اهلسنت است. در این دوره مهمترین جوامع روایی اهلسنت، چون [[اسامی صحاح سته|صحاح سته]] که معتبرترین منابع روایی اهلسنت هستند، تدوین شد. | |||
پس از این دوره، تدوین کتابهای روایی با رویکردهایی چون تکمیل، تنظیم، تبیین و تنقیح منابع روایی پی گرفته شد. در کنار تدوین [[جوامع حدیثی]] آثاری در رابطه با دانشهای حدیثی هم تألیف شد. این تألیفها نیز در دورههای زمانی مختلف دارای کیفیت و کمیّت متفاوت بودند. | پس از این دوره، تدوین کتابهای روایی با رویکردهایی چون تکمیل، تنظیم، تبیین و تنقیح منابع روایی پی گرفته شد. در کنار تدوین [[جوامع حدیثی]] آثاری در رابطه با دانشهای حدیثی هم تألیف شد. این تألیفها نیز در دورههای زمانی مختلف دارای کیفیت و کمیّت متفاوت بودند. | ||
خط ۲۰: | خط ۲۲: | ||
بعد از فرمان آزادی تدوین و کتابت حدیث، در طول سدهٔ دوم هجری عالمانی به تدوین و نگارش حدیث پرداختند. نگارشهای حدیثی این دوران مقدمات تدوین جوامع روایی اهلسنت در دورهٔ بعد را فراهم کردند. از جمله تدوینکنندگان این مجموعههای اولیه میتوان به زکریاء بن ابیزائده، عبدالملک بن جریج و [[سفیان ثوری]] اشاره کرد. از این مجموعهها، به دلیل عدم کیفیت و جامعیت لازم و انحلال مطالب آنها در منابع بعدی روایی، اثری باقی نمانده است. اطلاعات موجود از این مجموعهها از خلال برخی گزارشهای تاریخی یا منابع حدیثی سدهٔ سوم به دست آمده است.<ref>علی نصیری، حدیثشناسی، انتشارات سنابل، ج ۱، ص ۱۲۷-۱۲۹.</ref> | بعد از فرمان آزادی تدوین و کتابت حدیث، در طول سدهٔ دوم هجری عالمانی به تدوین و نگارش حدیث پرداختند. نگارشهای حدیثی این دوران مقدمات تدوین جوامع روایی اهلسنت در دورهٔ بعد را فراهم کردند. از جمله تدوینکنندگان این مجموعههای اولیه میتوان به زکریاء بن ابیزائده، عبدالملک بن جریج و [[سفیان ثوری]] اشاره کرد. از این مجموعهها، به دلیل عدم کیفیت و جامعیت لازم و انحلال مطالب آنها در منابع بعدی روایی، اثری باقی نمانده است. اطلاعات موجود از این مجموعهها از خلال برخی گزارشهای تاریخی یا منابع حدیثی سدهٔ سوم به دست آمده است.<ref>علی نصیری، حدیثشناسی، انتشارات سنابل، ج ۱، ص ۱۲۷-۱۲۹.</ref> | ||
== مهمترین دوره: دورهٔ تدوین صحاح | == مهمترین دوره: دورهٔ تدوین صحاح سته == | ||
مهمترین و مؤثرترین دوره در میان ادوار تاریخ حدیث اهلسنت دورهٔ سوم برشمرده شده است که طی آن مجموعههای اصلی حدیثی اهلسنت چون [[مُوطّأ]] از [[مالک بن انس]]، مسند [[احمد بن حنبل]] و صحاح ستّه به نگارش درآمدند. آثار این دوره در تمام ادوارِ پس از خود تأثیر گذاشتند و به نوعی مبنای تمام آثار فراهمآمده در حدیث اهلسنت تا دورهٔ معاصر شدند.<ref>علی نصیری، حدیثشناسی، انتشارات سنابل، ج ۱، ص ۱۲۹.</ref> | مهمترین و مؤثرترین دوره در میان ادوار تاریخ حدیث اهلسنت دورهٔ سوم برشمرده شده است که طی آن مجموعههای اصلی حدیثی اهلسنت چون [[مُوطّأ]] از [[مالک بن انس]]، مسند [[احمد بن حنبل]] و صحاح ستّه به نگارش درآمدند. آثار این دوره در تمام ادوارِ پس از خود تأثیر گذاشتند و به نوعی مبنای تمام آثار فراهمآمده در حدیث اهلسنت تا دورهٔ معاصر شدند.<ref>علی نصیری، حدیثشناسی، انتشارات سنابل، ج ۱، ص ۱۲۹.</ref> | ||
[[پرونده:تصویر کتاب الموطأ احمد بن حنبل، از کتابهای تألیفشده در دورهٔ سوم.jpg|بندانگشتی|تصویر کتاب الموطأ احمد بن حنبل، از کتابهای تألیفشده در دورهٔ سوم|241x241px]] | [[پرونده:تصویر کتاب الموطأ احمد بن حنبل، از کتابهای تألیفشده در دورهٔ سوم.jpg|بندانگشتی|تصویر کتاب الموطأ احمد بن حنبل، از کتابهای تألیفشده در دورهٔ سوم|241x241px]] | ||
خط ۵۷: | خط ۵۹: | ||
====دورهٔ شکوفایی دانشهای حدیثی و عصر رکود پس از آن==== | ====دورهٔ شکوفایی دانشهای حدیثی و عصر رکود پس از آن==== | ||
[[پرونده:کتاب پژوهشی پیرامون جوامع حدیثی اهلسنت- احمد پاکتچی.jpg|بندانگشتی|کتاب «پژوهشی پیرامون جوامع حدیثی اهلسنت» نوشتهٔ احمد پاکتچی|250x250px]] | |||
از پس تألیف منابع اصلی روایی اهل سنت نیاز به دانشهای حدیثی، از قبیل مصطلحات حدیث و رجال حدیث و [[فقه الحدیث]]، موجب شد تا این دانشها، به صورت رسمی در میانهٔ قرون دهم تا سیزدهم قمری، تحت نظامی منسجم به تکامل برسند. هرچند این دانشها پیش از نگارش منابع اصلی حدیثی اهلسنت به طور پراکنده و محدود بنا بر نیاز وجود داشت. از جمله منابع پدیدآمده در این دوره میتوان به تذکرة الحفاظ [[شمسالدین محمد ذهبی]]<ref>دربارهٔ او و آثارش ن.ک: شمسالدین الذهبی، سیر اعلام النبلاء، مقدمة التحقیق، بشّار عوّاد معروف، بیروت، ج ۱، ص ۱۲-۹۰. </ref> (متوفای ۷۴۸ق)، الکفایة فی معرفة الروایة [[خطیب بغدادی]]<ref>دربارهٔ او و آثارش ن.ک: محمد بن علی الخطیب البغدادی، تاریخ بغداد، مقدمة المحقق، تحقیق مصطفی عبدالقادر عطا، بیروت، دارالکتب العلمیة، ج ۱، ص ۴-۲۱.</ref> و [[النهایة فی غریب الحدیث و الاثر]] مجدالدین ابناثیر جزری<ref>دربارهٔ او و اثرش ن.ک: مجدالدین ابن الاثیر، النهایة فی غریب الحدیث و الاثر، مقدمة التحقیق، تحقیق طاهر احمد الزاوی و محمود محمد الطناحی، قم، اسماعیلیان، ج ۱، ص ۹-۲۰. </ref> (متوفای ۶۰۴ق) اشاره کرد. | از پس تألیف منابع اصلی روایی اهل سنت نیاز به دانشهای حدیثی، از قبیل مصطلحات حدیث و رجال حدیث و [[فقه الحدیث]]، موجب شد تا این دانشها، به صورت رسمی در میانهٔ قرون دهم تا سیزدهم قمری، تحت نظامی منسجم به تکامل برسند. هرچند این دانشها پیش از نگارش منابع اصلی حدیثی اهلسنت به طور پراکنده و محدود بنا بر نیاز وجود داشت. از جمله منابع پدیدآمده در این دوره میتوان به تذکرة الحفاظ [[شمسالدین محمد ذهبی]]<ref>دربارهٔ او و آثارش ن.ک: شمسالدین الذهبی، سیر اعلام النبلاء، مقدمة التحقیق، بشّار عوّاد معروف، بیروت، ج ۱، ص ۱۲-۹۰. </ref> (متوفای ۷۴۸ق)، الکفایة فی معرفة الروایة [[خطیب بغدادی]]<ref>دربارهٔ او و آثارش ن.ک: محمد بن علی الخطیب البغدادی، تاریخ بغداد، مقدمة المحقق، تحقیق مصطفی عبدالقادر عطا، بیروت، دارالکتب العلمیة، ج ۱، ص ۴-۲۱.</ref> و [[النهایة فی غریب الحدیث و الاثر]] مجدالدین ابناثیر جزری<ref>دربارهٔ او و اثرش ن.ک: مجدالدین ابن الاثیر، النهایة فی غریب الحدیث و الاثر، مقدمة التحقیق، تحقیق طاهر احمد الزاوی و محمود محمد الطناحی، قم، اسماعیلیان، ج ۱، ص ۹-۲۰. </ref> (متوفای ۶۰۴ق) اشاره کرد.از قرن دهم تا چهاردهم قمری دورهٔ رکود دانشهای حدیثی بوده است. در این دوره، محدثان بزرگ و کتابهای مهم حدیثی ظهور نیافتند و فقط تعدادی کتاب مختصر روایی به صورت شعری نوشته شدند که دارای عمق و ابتکار نبودند.<ref>علی نصیری، حدیثشناسی، انتشارات سنابل، ج ۱، ۱۷۳.</ref> | ||
از قرن دهم تا چهاردهم قمری دورهٔ رکود دانشهای حدیثی بوده است. در این دوره، محدثان بزرگ و کتابهای مهم حدیثی ظهور نیافتند و فقط تعدادی کتاب مختصر روایی به صورت شعری نوشته شدند که دارای عمق و ابتکار نبودند.<ref>علی نصیری، حدیثشناسی، انتشارات سنابل، ج ۱، ۱۷۳.</ref> | |||
====دورهٔ شکوفایی دوبارهٔ دانشهای حدیثی==== | ====دورهٔ شکوفایی دوبارهٔ دانشهای حدیثی==== | ||
از پس دوران رکود دانشهای حدیثی، دوران شکوفایی این دانشها با رویکردی کاملاً جدید، پویا و معطوف به نقد و بررسی کلیهٔ آثار روایی بر جای مانده از گذشته ظهور یافت. در این دوره تاریخ، حوزهها و مکاتب رواییْ بررسی عمیق و نقادانه شد و در کنار آن مبانی جرح و تعدیل رجال روایات مورد بازبینی قرار گرفت. همچنین در کنار احیاء آثار پیشینیان، روایات در این دوره مورد نقد و پالایش قرار گرفتند و فرهنگها و فهرستهای روایی جدیدی تألیف شدند.<ref>علی نصیری، حدیثشناسی، انتشارات سنابل، ج ۱، ۲۷۵-۲۷۸.</ref> | از پس دوران رکود دانشهای حدیثی، دوران شکوفایی این دانشها با رویکردی کاملاً جدید، پویا و معطوف به نقد و بررسی کلیهٔ آثار روایی بر جای مانده از گذشته ظهور یافت. در این دوره تاریخ، حوزهها و مکاتب رواییْ بررسی عمیق و نقادانه شد و در کنار آن مبانی جرح و تعدیل رجال روایات مورد بازبینی قرار گرفت. همچنین در کنار احیاء آثار پیشینیان، روایات در این دوره مورد نقد و پالایش قرار گرفتند و فرهنگها و فهرستهای روایی جدیدی تألیف شدند.<ref>علی نصیری، حدیثشناسی، انتشارات سنابل، ج ۱، ۲۷۵-۲۷۸.</ref> | ||
==مطالعهٔ بیشتر== | ==مطالعهٔ بیشتر== | ||
*جوامع حدیثی اهلسنت، مجید معارف، انتشارات دانشکدهٔ علوم حدیث و سمت. | *جوامع حدیثی اهلسنت، مجید معارف، انتشارات دانشکدهٔ علوم حدیث و سمت. | ||
*پژوهشی پیرامون جوامع حدیثی اهلسنت، احمد پاکتچی، انتشارات دانشگاه امام صادق (ع). | *پژوهشی پیرامون جوامع حدیثی اهلسنت، احمد پاکتچی، انتشارات دانشگاه امام صادق(ع). | ||
==منابع== | ==منابع== | ||
خط ۸۷: | خط ۸۶: | ||
| تغییر مسیر =شد | | تغییر مسیر =شد | ||
| ارجاعات = | | ارجاعات = | ||
| بازبینی = | | بازبینی =شد | ||
| تکمیل = | | تکمیل = | ||
| اولویت =ج | | اولویت =ج |