automoderated، ناظمان (CommentStreams)
۱۵٬۱۴۷
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
A.rezapour (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۵: | خط ۵: | ||
{{پاسخ}} | {{پاسخ}} | ||
'''تدوین کتابهای حدیثی اهلسنت''' طی دورههای متعدد تاریخی و با رویکردهای متفاوت و روشهای مختلف انجام شده است. برخی محققان دورههای | '''تدوین کتابهای حدیثی اهلسنت''' طی دورههای متعدد تاریخی و با رویکردهای متفاوت و روشهای مختلف انجام شده است. برخی محققان دورههای دهگانهای را برای تاریخ تدوین کتابهای حدیثی [[اهلسنت]] برشمردهاند. بجز دورهٔ اول که دورهٔ [[منع کتابت حدیث]] بوده، از میان این ده دوره، دورهٔ سوم اساسیترین دورهٔ تدوین کتابهای حدیثی اهلسنت است. در این دوره مهمترین جوامع روایی اهلسنت، چون [[صحاح ستّه]] که معتبرترین منابع روایی اهلسنت هستند، تدوین شد. | ||
پس از این دوره، تدوین کتابهای روایی با رویکردهایی چون تکمیل، تنظیم، تبیین و تنقیح منابع روایی پی گرفته شد. در کنار تدوین [[جوامع حدیثی]] آثاری در رابطه با دانشهای حدیثی هم تألیف شد. این تألیفها نیز در دورههای زمانی مختلف دارای کیفیت و کمیّت متفاوت بودند. | پس از این دوره، تدوین کتابهای روایی با رویکردهایی چون تکمیل، تنظیم، تبیین و تنقیح منابع روایی پی گرفته شد. در کنار تدوین [[جوامع حدیثی]] آثاری در رابطه با دانشهای حدیثی هم تألیف شد. این تألیفها نیز در دورههای زمانی مختلف دارای کیفیت و کمیّت متفاوت بودند. | ||
خط ۱۹: | خط ۱۹: | ||
'''نخستین نگاشتههای حدیثی اهل سنت''' | '''نخستین نگاشتههای حدیثی اهل سنت''' | ||
بعد از فرمان آزادی تدوین و کتابت حدیث، در طول سدهٔ دوم هجری عالمانی به تدوین و نگارش حدیث پرداختند. نگارشهای حدیثی این دوران مقدمات تدوین جوامع روایی اهلسنت در دورهٔ بعد را فراهم کردند. از جمله تدوینکنندگان این مجموعههای اولیه میتوان به زکریاء بن ابیزائده، عبدالملک بن جریج و [[سفیان ثوری]] اشاره کرد. از این | بعد از فرمان آزادی تدوین و کتابت حدیث، در طول سدهٔ دوم هجری عالمانی به تدوین و نگارش حدیث پرداختند. نگارشهای حدیثی این دوران مقدمات تدوین جوامع روایی اهلسنت در دورهٔ بعد را فراهم کردند. از جمله تدوینکنندگان این مجموعههای اولیه میتوان به زکریاء بن ابیزائده، عبدالملک بن جریج و [[سفیان ثوری]] اشاره کرد. از این مجموعهها، به دلیل عدم کیفیت و جامعیت لازم و انحلال مطالب آنها در منابع بعدی روایی، اثری باقی نمانده است. اطلاعات موجود از این مجموعهها از خلال برخی گزارشهای تاریخی یا منابع حدیثی سدهٔ سوم به دست آمده است.<ref>علی نصیری، حدیثشناسی، انتشارات سنابل، ج ۱، ص ۱۲۷-۱۲۹.</ref> | ||
== مهمترین دوره: دورهٔ تدوین صحاح ستّه == | == مهمترین دوره: دورهٔ تدوین صحاح ستّه == | ||
مهمترین و مؤثرترین دوره در میان ادوار تاریخ حدیث اهلسنت دورهٔ سوم برشمرده شده است که طی آن مجموعههای اصلی حدیثی اهلسنت چون | مهمترین و مؤثرترین دوره در میان ادوار تاریخ حدیث اهلسنت دورهٔ سوم برشمرده شده است که طی آن مجموعههای اصلی حدیثی اهلسنت چون [[مُوطّأ]] از [[مالک بن انس]]، مسند [[احمد بن حنبل]] و صحاح ستّه به نگارش درآمدند. آثار این دوره در تمام ادوارِ پس از خود تأثیر گذاشتند و به نوعی مبنای تمام آثار فراهمآمده در حدیث اهلسنت تا دورهٔ معاصر شدند.<ref>علی نصیری، حدیثشناسی، انتشارات سنابل، ج ۱، ص ۱۲۹.</ref> | ||
[[پرونده:تصویر کتاب الموطأ احمد بن حنبل، از کتابهای تألیفشده در دورهٔ سوم.jpg|بندانگشتی|تصویر کتاب الموطأ احمد بن حنبل، از کتابهای تألیفشده در دورهٔ سوم|301x301پیکسل]] | [[پرونده:تصویر کتاب الموطأ احمد بن حنبل، از کتابهای تألیفشده در دورهٔ سوم.jpg|بندانگشتی|تصویر کتاب الموطأ احمد بن حنبل، از کتابهای تألیفشده در دورهٔ سوم|301x301پیکسل]] | ||
در این | محدثان اهلسنت، مجموع احادیث و معارف دینی را در هشت موضوع ([[عقاید]]، [[احکام]]، سِیَر، آداب، [[تفسیر]]، فِتَن ، [[اشراط السّاعة]] و مناقب) دستهبندی میکردند. از نظر آنان، جامع حدیث مجموعهای بود که در بر دارندهٔ همهٔ این موضوعات باشد.<ref>نورالدین عتر، منهج النقد فی علوم الحدیث، دمشق، دارالفکر، ص ۱۹۸-۱۹۹.</ref> | ||
در دوره سوم که مهمترین دوره تدوین حدیث است، دو سبک در نگارش جوامع روایی اهلسنت پیدا شد: سبک مسندنویسی، که نمونه شاخص آن مسند احمد بن حنبل بود، و سبک مدوننویسی، که زمینهساز تألیف آثاری از نوع سنن و صحیح از سوی کسانی چون بخاری، مسلم، دارمی، ابن ماجه، ابوداوود، ترمذی و نسایی بود.<ref>احمد پاکتچی، «حدیث»، دایرة المعارف بزرگ اسلامی، تهران، مرکز دایرة المعارف بزرگ اسلامی، ج ۲۰، ص ۴۵۶.</ref> | |||
در همین دوره است که معتبرترین منابع روایی نزد اهل سنت مشهور به صحاح ستّه تدوین و ارائه شدند. این جوامع ششگانه عبارتاند از: | در همین دوره است که معتبرترین منابع روایی نزد اهل سنت مشهور به صحاح ستّه تدوین و ارائه شدند. این جوامع ششگانه عبارتاند از: | ||
* الجامع الصحیح المسند المختصر من امور رسول اللّه و سننه و ایامه، تألیف ابوعبداللّه [[محمد بن اسماعیل بخاری]] (متوفای ۲۵۶ق)؛ | * الجامع الصحیح المسند المختصر من امور رسول اللّه و سننه و ایامه، مشهور به [[صحیح بخاری]]، تألیف ابوعبداللّه [[محمد بن اسماعیل بخاری]] (متوفای ۲۵۶ق)؛ | ||
* المسند الصحیح، تألیف [[مسلم بن حجّاج نیشابوری|ابوالحسین مسلم بن حجّاج نیشابوری]] (متوفای ۲۶۱ق)، که الجامع الصحیح نیز خوانده شده است؛ | * المسند الصحیح، مشهور به [[صحیح مسلم]] تألیف [[مسلم بن حجّاج نیشابوری|ابوالحسین مسلم بن حجّاج نیشابوری]] (متوفای ۲۶۱ق)، که الجامع الصحیح نیز خوانده شده است؛ | ||
* الجامع الصحیح، تألیف [[ابوعیسی ترمذی]] (متوفای ۲۷۹ق)، که به سبب اشتمال بر احادیث فقهی و غیرفقهی به جامع شهرت یافته است؛ | * الجامع الصحیح، مشهور به [[سنن تِرمذی]] تألیف [[ابوعیسی ترمذی]] (متوفای ۲۷۹ق)، که به سبب اشتمال بر احادیث فقهی و غیرفقهی به جامع شهرت یافته است؛ | ||
* السنن، تألیف [[ابوعبداللّه محمد بن یزید بن عبداللّه بن ماجه قزوینی]] (متوفای ۲۷۳ یا ۲۷۵ق)؛ | * السنن، مشهور به [[سنن ابن ماجه]] تألیف [[ابوعبداللّه محمد بن یزید بن عبداللّه بن ماجه قزوینی]] (متوفای ۲۷۳ یا ۲۷۵ق)؛ | ||
* السنن، تألیف [[ | * السنن، مشهور به [[سنن ابی داود]] تألیف [[ابو داود سلیمان بن اشعث سجستانی]] (متوفای ۲۷۵ق)؛ | ||
* السنن الصغری یا السنن المجتبی، تألیف [[ابوعبدالرحمان احمد بن شعیب نسایی]] (متوفای ۳۰۳ق).<ref>مجید معارف، «جامع حدیث»، دانشنامهٔ جهان اسلام، تهران، بنیاد دایرة المعارف اسلامی، ج۱، ص ۴۳۸۱. </ref> | * السنن الصغری یا السنن المجتبی، مشهور به [[سنن نسایی]] تألیف [[ابوعبدالرحمان احمد بن شعیب نسایی]] (متوفای ۳۰۳ق).<ref>مجید معارف، «جامع حدیث»، دانشنامهٔ جهان اسلام، تهران، بنیاد دایرة المعارف اسلامی، ج۱، ص ۴۳۸۱. </ref> | ||
== از رکود تا شکوفایی دوبارهٔ دانشهای حدیثی == | == از رکود تا شکوفایی دوبارهٔ دانشهای حدیثی == |