بلد الامین: تفاوت میان نسخه‌ها

۴۸ بایت اضافه‌شده ،  ‏۷ اکتبر ۲۰۲۳
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
 
(۵ نسخهٔ میانیِ ایجادشده توسط همین کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
{{در دست ویرایش|کاربر=A.rezapour}}
{{شروع متن}}
{{سوال}}
کتاب «بلد الامین» از کیست و چه محتوایی دارد؟
{{پایان سوال}}
{{پاسخ}}
{{جعبه اطلاعات کتاب
{{جعبه اطلاعات کتاب
  | عنوان                  =البلد الامین و الدرع الحصین
  | عنوان                  =البلد الامین و الدرع الحصین
خط ۳۴: خط ۳۸:
  | نسخه الکترونیکی  =
  | نسخه الکترونیکی  =
}}
}}
{{شروع متن}}
{{درگاه|حوزه و روحانیت}}
{{سوال}}
'''بلد الامین''' کتابی است از [[ابراهیم بن علی کفعمی]]، که دربردارنده ادعیه و اذکار و اعمال مستحبی و زیارات مخصوص است. این کتاب از آثار مشهور کفعمی عالم و محدث پرکار قرن نهم است. نام اصلی کتاب، البلد الأمین و الدِرع الحَصین است. این کتاب، شامل دعاها، تعویذها، حِرزها، زیارات، آداب و سنن شرعی است. مصادر کتاب بلدالامین، شامل برخی کتاب‌های شناخته شده، مانند [[کتب اربعه]]، کتاب‌های [[شیخ صدوق]] و [[سیّد بن طاووس]] و برخی کتاب‌های ناشناخته که بدون نام نویسنده آمده و برخی کتاب‌های اهل‌سنت است.
کتاب «بلد الامین» از کیست و چه محتوایی دارد؟
{{کتاب‌های دعا و زیارت}}
{{پایان سوال}}
{{پاسخ}}
'''بلد الامین''' کتابی است از [[ابراهیم بن علی کفعمی]]، که دربردارنده ادعیه و اذکار و اعمال مستحبی و زیارات مخصوص است. این کتاب از آثار مشهور کفعمی عالم و محدث پرکار قرن نهم است. نام اصلی کتاب، البلد الأمین و الدِرع الحَصین است. این کتاب، شامل دعاها، تعویذها، حِرزها، زیارات، آداب و سنن شرعی است. مصادر کتاب بلدالامین، شامل برخی کتاب‌های شناخته شده، مانند کتب اربعه، کتاب‌های شیخ صدوق و سیّد بن طاووس و برخی کتاب‌های ناشناخته که بدون نام نویسنده آمده و برخی کتاب‌های اهل‌سنت است.
== نویسنده ==
== نویسنده ==
تقی الدین ابراهیم بن علی کفعمی، عالم ذو فنون و محدّث پُرکار و ادیب ماهر قرن نهم هجری است. رجال‌پژوهان و کتابشناسان، او را به فضل و دانش و زهد و وَرَع و جامعیت و کمال ستوده‌اند. او در نیمه نخست قرن نهم هجری در کَفَرعیما به دنیا آمد و دانش‌های اسلامی را نزد مشایخ عصر خود آموخت.<ref>خدایاری، علی نقی؛ پور اکبر، الیاس، تاریخ حدیث شیعه در سده‌های هشتم تا یازدهم هجری، قم، مؤسسه علمی فرهنگی دار الحدیث، ۱۳۹۰، ص۴۳ و ۴۴.</ref> کفعمی محدث پرتألیف دعانگار<ref>طباطبایی، محمد کاظم، تاریخ حدیث شیعه، قم، مؤسسه علمی فرهنگی دارالحدیث، ۱۳۹۰، ص۱۶۷.</ref> از اكابر علماى اماميّه و اعيان محدّثين شيعه كه كثير التتبّع بوده و در علوم ادبيّه و انواع علوم متفرقه توانمند بوده است.<ref>مدرس تبریزی، محمدعلی، ریحانة الادب فی تراجم المعروفین بالکنیه او اللقب، تهران، کتابفروشی خیام، ۱۳۶۹ش، ج۵، ص۶۷.</ref>
تقی الدین ابراهیم بن علی کفعمی، عالم ذو فنون و محدّث پُرکار و ادیب ماهر قرن نهم هجری است. رجال‌پژوهان و کتابشناسان، او را به فضل و دانش و زهد و وَرَع و جامعیت و کمال ستوده‌اند. او در نیمه نخست قرن نهم هجری در کَفَرعیما به دنیا آمد و دانش‌های اسلامی را نزد مشایخ عصر خود آموخت.<ref>خدایاری، علی نقی؛ پور اکبر، الیاس، تاریخ حدیث شیعه در سده‌های هشتم تا یازدهم هجری، قم، مؤسسه علمی فرهنگی دار الحدیث، ۱۳۹۰، ص۴۳ و ۴۴.</ref> کفعمی محدث پرتألیف دعانگار<ref>طباطبایی، محمد کاظم، تاریخ حدیث شیعه، قم، مؤسسه علمی فرهنگی دارالحدیث، ۱۳۹۰، ص۱۶۷.</ref> از اکابر علمای امامیّه و اعیان محدّثین شیعه که کثیر التتبّع بوده و در علوم ادبیّه و انواع علوم متفرقه توانمند بوده است.<ref>مدرس تبریزی، محمدعلی، ریحانة الادب فی تراجم المعروفین بالکنیه او اللقب، تهران، کتابفروشی خیام، ۱۳۶۹ش، ج۵، ص۶۷.</ref>


== جایگاه و محتوا ==
== جایگاه و محتوا ==
نام اصلی کتاب بلد الامین، البلد الأمین و الدِرع الحَصین است. این کتاب، شامل دعاها، تعویذها، حِرزها، زیارات، آداب و سنن شرعی است. از نسخه‌های خطّی کهن آن می‌توان به نسخه موجود در مسجد جامع گوهرشاد مشهد، اشاره کرد که در قرن یازدهم نگارش یافته است. این کتاب به سال ۱۳۸۳ ق، در ۶۱۹ صفحه، به قطع رحلی و به کوشش استاد علی اکبر غفّاری، در تهران منتشر شده است.<ref>خدایاری، علی نقی؛ پور اکبر، الیاس، تاریخ حدیث شیعه در سده‌های هشتم تا یازدهم هجری، قم، مؤسسه علمی فرهنگی دار الحدیث، ۱۳۹۰، ص۷۳.</ref>
نام اصلی کتاب بلد الامین، «البلد الأمین و الدِرع الحَصین» است. این کتاب، شامل دعاها، تعویذها، حِرزها، زیارات، آداب و سنن شرعی است. از نسخه‌های خطّی کهن آن می‌توان به نسخه موجود در [[مسجد گوهرشاد]] مشهد، اشاره کرد که در قرن یازدهم نگارش یافته است. این کتاب به سال ۱۳۸۳ ق، در ۶۱۹ صفحه، به قطع رحلی و به کوشش علی اکبر غفاری، در تهران منتشر شده است.<ref>خدایاری، علی نقی؛ پور اکبر، الیاس، تاریخ حدیث شیعه در سده‌های هشتم تا یازدهم هجری، قم، مؤسسه علمی فرهنگی دار الحدیث، ۱۳۹۰، ص۷۳.</ref>


کفعمی، که از دعاپژوهان بنام این دوره است، این کتاب را پیش از جنة الأمان (معروف به مصباح الکفعمی) و به سال ۸۶۸ ق، نوشته است. این کتاب، از جنة الأمان بزرگ‌تر بوده و افزون بر ادعیه و احراز و اذکار موجود در آن، شامل الصحیفة السجّادیة و شرح آن و رساله محاسبة النفس و شرح الأسماء الحسنی و برخی ادعیه دیگر است. این کتاب، دارای حواشی‌ای از خودِ کفعمی است. البته آنچه در چاپ یاد شده البلد الأمین موجود است، ظاهراً تمام حواشی نیست.<ref>خدایاری، علی نقی؛ پور اکبر، الیاس، تاریخ حدیث شیعه در سده‌های هشتم تا یازدهم هجری، قم، مؤسسه علمی فرهنگی دار الحدیث، ۱۳۹۰، ص۷۳.</ref>
کفعمی، که از دعاپژوهان بنام این دوره است، این کتاب را پیش از [[مصباح کفعمی]] و به سال ۸۶۸ ق، نوشته است. این کتاب، از جنة الأمان بزرگ‌تر بوده و افزون بر ادعیه و احراز و اذکار موجود در آن، شامل [[صحیفه السجادیه]] و شرح آن و رساله محاسبة النفس و شرح الأسماء الحسنی و برخی ادعیه دیگر است. این کتاب، دارای حواشی‌ای از خودِ کفعمی است. البته آنچه در چاپ یاد شده البلد الأمین موجود است، ظاهراً تمام حواشی نیست.<ref>خدایاری، علی نقی؛ پور اکبر، الیاس، تاریخ حدیث شیعه در سده‌های هشتم تا یازدهم هجری، قم، مؤسسه علمی فرهنگی دار الحدیث، ۱۳۹۰، ص۷۳.</ref>


ترتیب مطالب کتاب به این صورت است که پس از ذکر احکام تخلّی و آداب میّت، دعاهای مربوط به اوقات شبانه‌روز و دعاها و تعقیبات نمازهای واجب و مستحبّ روزانه آمده و سپس، اعمال و ادعیه یکایک ایّام هفته، آنگاه، اعمال و ادعیه هریک از ماه‌های قمری و مناسبت‌های مذهبی را به ترتیب، از ماه رجب شروع کرده و تا محرّم، ادامه می‌دهد. در اعمال ماه محرّم، وارد باب زیارات معصومان(ع) شده است. پس از ذکر زیارات، دعاها و مناجات‌هایی مانند [[دعای مشلول]]، مجیر، توسّل و [[جوشن کبیر]] آمده که به اوقات معیّنی اختصاص ندارند.<ref>خدایاری، علی نقی؛ پور اکبر، الیاس، تاریخ حدیث شیعه در سده‌های هشتم تا یازدهم هجری، قم، مؤسسه علمی فرهنگی دار الحدیث، ۱۳۹۰، ص۷۳.</ref>
ترتیب مطالب کتاب به این صورت است که پس از ذکر احکام تخلّی و آداب میّت، دعاهای مربوط به اوقات شبانه‌روز و دعاها و تعقیبات نمازهای واجب و مستحبّ روزانه آمده و سپس، اعمال و ادعیه یکایک ایّام هفته، آنگاه، اعمال و ادعیه هریک از ماه‌های قمری و مناسبت‌های مذهبی را به ترتیب، از ماه رجب شروع کرده و تا محرّم، ادامه می‌دهد. در اعمال ماه محرّم، وارد باب زیارات معصومان(ع) شده است. پس از ذکر زیارات، دعاها و مناجات‌هایی مانند [[دعای مشلول]]، مجیر، توسّل و [[جوشن کبیر]] آمده که به اوقات معیّنی اختصاص ندارند.<ref>خدایاری، علی نقی؛ پور اکبر، الیاس، تاریخ حدیث شیعه در سده‌های هشتم تا یازدهم هجری، قم، مؤسسه علمی فرهنگی دار الحدیث، ۱۳۹۰، ص۷۳.</ref>


بسیاری از دعاها تنها منبع کهن آنها آثار کفعمی هستند مانند دعای جوشن کبیر.<ref>فرهنگ مهروش، «جوشن کبیر»، دائرة المعارف بزرگ اسلامی، مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی، ج۱۸، ذیل مدخل.</ref>
بسیاری از دعاها مانند دعای جوشن کبیر، تنها منبع کهن آنها آثار کفعمی هستند.<ref>فرهنگ مهروش، «جوشن کبیر»، دائرة المعارف بزرگ اسلامی، مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی، ج۱۸، ذیل مدخل.</ref>


== مصادر کتاب ==
== مصادر کتاب ==
مصادر کتاب بلدالامین، شامل برخی کتاب‌های شناخته شده، مانند کتب اربعه، کتاب‌های شیخ صدوق و سیّد بن طاووس و برخی کتاب‌های ناشناخته که بدون نام نویسنده (مانند: شذور العقود، کیمیاء الإشراق، الأدعیة المستجابات) آمده و برخی کتاب‌های اهل سنّت (مانند المعجم طبرانی، جزء ابن المنذری، حلیة الأولیاء، الترغیب و الترهیب و کتاب الدعاء ابن ابی الدنیا) است. درباره اسناد مطالب باید گفت که کفعمی، در متن، به منابع و اسانید احادیث و ادعیه‌ای که نقل کرده، اشاره‌ای نمی‌کند و فقط به ذکر نام معصوم- در صورتی که دعا یا روایت از معصوم باشد- بسنده می‌کند. او در مقدّمه، کتاب خود را حاوی تعویذها، دعاها، و زیارت‌هایی منقول از پیشوایان معصوم دانسته که مطالب آن از کتاب‌های مورد اعتماد، برگرفته شده است.<ref>خدایاری، علی نقی؛ پور اکبر، الیاس، تاریخ حدیث شیعه در سده‌های هشتم تا یازدهم هجری، قم، مؤسسه علمی فرهنگی دار الحدیث، ۱۳۹۰، ص۷۳.</ref>{{پایان پاسخ}}
مصادر کتاب بلدالامین، شامل برخی کتاب‌های شناخته شده، مانند کتب اربعه، کتاب‌های شیخ صدوق و سیّد بن طاووس و برخی کتاب‌های ناشناخته که بدون نام نویسنده (مانند: شذور العقود، کیمیاء الإشراق، الأدعیة المستجابات) آمده و برخی کتاب‌های اهل سنّت (مانند [[المعجم طبرانی]]، جزء ابن المنذری، [[حلیة الأولیاء]]، الترغیب و الترهیب و کتاب الدعاء ابن ابی الدنیا) است. درباره اسناد مطالب باید گفت که کفعمی، در متن، به منابع و اسانید احادیث و ادعیه‌ای که نقل کرده، اشاره‌ای نمی‌کند و فقط به ذکر نام معصوم- در صورتی که دعا یا روایت از معصوم باشد- بسنده می‌کند. او در مقدّمه، کتاب خود را حاوی تعویذها، دعاها، و زیارت‌هایی منقول از پیشوایان معصوم دانسته که مطالب آن از کتاب‌های مورد اعتماد، برگرفته شده است.<ref>خدایاری، علی نقی؛ پور اکبر، الیاس، تاریخ حدیث شیعه در سده‌های هشتم تا یازدهم هجری، قم، مؤسسه علمی فرهنگی دار الحدیث، ۱۳۹۰، ص۷۳.</ref>{{پایان پاسخ}}


== منابع ==
== منابع ==
خط ۶۰: خط ۶۱:
  | شاخه اصلی =حدیث
  | شاخه اصلی =حدیث
  | شاخه فرعی۱ =دعا
  | شاخه فرعی۱ =دعا
  | شاخه فرعی۲ =
  | شاخه فرعی۲ =کتاب‌های دعا
  | شاخه فرعی۳ =
  | شاخه فرعی۳ =
}}
}}
{{تکمیل مقاله
{{تکمیل مقاله
  | شناسه =
  | شناسه =شد
  | تیترها =
  | تیترها =شد
  | ویرایش =
  | ویرایش =شد
  | لینک‌دهی =
  | لینک‌دهی =شد
  | ناوبری =
  | ناوبری =
  | نمایه =
  | نمایه =
  | تغییر مسیر =
  | تغییر مسیر =شد
  | ارجاعات =
  | ارجاعات =
  | بازبینی =
  | بازبینی =
  | تکمیل =
  | تکمیل =
  | اولویت =
  | اولویت =ج
  | کیفیت =
  | کیفیت =ج
}}
}}
{{پایان متن}}
{{پایان متن}}
۱۵٬۱۴۷

ویرایش