برزخ: تفاوت میان نسخه‌ها

برزخ چیست؟

'''برزخ''' را عالمی دانسته‌اند که با مرگ انسان، آغاز می‌شود و تا روز قیامت ادامه دارد. عالم برزخ تفاوت‌هایی با [[قیامت]] دارد از جمله اینکه در برزخ [[بدن مثالی]] و در قیامت [[معاد جسمانی]] وجود دارد. همچنین شفاعت ائمه، تنها در قیامت دانسته شده و در برزخ، شفاعت اهل‌بیت وجود ندارد.

در روایات با تعبیر قبر از عالم برزخ یاد شده است؛ [[امام علی(ع) جمع کننده قرآن|امام علی(ع)]]، برزخ را همان قبر دانسته و معتقد است اهل گمراهی، زندگی تلخی در آنجا داشته و در [[عذاب]] هستند. محققان معتقدند، از آنجا که فاصله محسوس میان دنیا و آخرت، قبر ظاهری است، ائمه(ع) برای فهماندن عالم برزخ از واژه قبر استفاده کرده‌اند.

محققان توصیفات برزخ در روایات را بسیار شبیه به توصیفات [[عالم مثال]] دانسته و معتقدند این دو، اشاره به یک حقیقت خارجی دارند. براساس روایات شیعه، در برزخ، دیدار و ملاقات ارواح با یکدیگر  و با اهل دنیا، ممکن دانسته شده است.

{{همچنین ببینید|تفاوت برزخ با عالم مثال|تفاوت برزخ و قیامت|برزخ متصل و برزخ منفصل}}

عالم برزخ را از آغاز [[مرگ]] تا [[قیامت|روز قیامت]] دانسته‌اند.<ref>الفروع من الکافی، ج۳، ص۲۴۲، ح ۳.</ref> [[قرآن]] نیز برای جهان میان دنیا و آخرت، از تعبیر برزخ استفاده کرده است:

{{قرآن|ترجمه=تا زمانی که مرگ یکی از آنان فرارسد، می‌گوید: «پروردگار من! مرا بازگردانید! * شاید در آنچه ترک کردم (و کوتاهی نمودم) عمل صالحی انجام دهم!» چنین نیست! این سخنی است که او به زبان می‌گوید. پشت سر آنان '''برزخی''' است تا روزی که برانگیخته شوند!|سوره=مومنون|آیه=۹۹–۱۰۰}} قرآن در موارد دیگری نیز به برزخ اشاره کرده است.<ref>سوره بقره، آیه۱۵۴؛ سوره مریم، آیه ۶۲؛ سوره مؤمن، آیه۱۱.</ref>

محققان توصیفات برزخ در روایات را بسیار شبیه به توصیفات [[عالم مثال]] دانسته و معتقدند این دو، اشاره به یک حقیقت خارجی دارد. [[امام صادق(ع)]] در پاسخ شخصی که خیال می‌کرد، روح پس از مرگ در قالب پرنده‌ای منتقل می‌شود، کرامت مؤمن را بالاتر از آن دانست که در قالب پرنده‌ای قرار داده شود. امام، ارواح مؤمنان را در بدن‌هایی مانند بدن‌های دنیایی آنها دانست.<ref>الفروع من الکافی، ج۳، ص۲۴۴، ح ۱.</ref>

تفاوت‌هایی بین دو عالم برزخ و [[قیامت]] ذکر شده که وجود [[بدن مثالی]] در برزخ<ref>سعیدی مهر، محمد، آموزش کلام اسلامی، ۱۳۸۱، ج۲، ص۲۴۰.</ref> و [[معاد جسمانی]] در قیامت<ref>سبحانی، جعفر، منشور جاوید، مؤسسه سیدالشهدا، چ۱، ۱۳۶۹، ج۹، ص۱۴۰.</ref> از جمله تفاوت‌ها است. همچنین روایات [[ائمه(ع)]] این نکته را روشن می‌کند که [[شفاعت]] در عالم برزخ شامل حال افراد گنه‌کار و گرفتار نمی‌شود و تنها به روز قیامت اختصاص است. [[امام صادق(ع)]] ابراز داشته‌اند که شیعیان، با شفاعت [[پیامبر(ص)]] و امامان معصوم(ع) در قیامت، همه اهل [[بهشت]] خواهند بود، اما از اوضاع شیعیان در برزخ، ابراز ناراحتی کردند.<ref>کلینی، الکافی، تهران، دارالکتب الاسلامیه، ۱۳۶۵، ج۳، ص۲۴۲.</ref>

بیشتر آیاتی که از قبر سخن گفته و به [[پرسش در قبر از بدن مادی یا مثالی|مراحل قبر]] پرداخته‌اند را به دنیایی فراتر از قبر ظاهری معنا کرده‌اند.<ref>المفردات، ص۳۹۰.</ref> در روایات نیز از عالم برزخ به قبر تعبیر شده است.<ref>حسن‌زاده، عیون مسائل نفس، ج۲، ص۳۶۵.</ref> [[امام علی(ع) جمع کننده قرآن|امام علی(ع)]]، برزخ را همان قبر دانسته و معتقد است اهل گمراهی، زندگی تلخی در آنجا داشته و در [[عذاب]] هستند.<ref>بحارالانوار، ج۶، ص۲۱۸.</ref> امام صادق(ع) برزخ را از زمان مرگ تا آخرت معرفی کرده<ref>الفروع من الکافی، ج۳، ص۲۴۲، ح ۳; و بحارالانوار ج۶، ص۲۶۷.</ref> که نشان از یکی بودن قبر و برزخ است. محققان معتقدند، از آنجا که فاصله محسوس میان دنیا و آخرت، قبر ظاهری است، ائمه(ع) برای فهماندن عالم برزخ از واژه قبر استفاده کرده‌اند.

== کیفرها و پاداش‌ها در برزخ ==

در برزخ به مانند آخرت، نعمت‌ها و عذاب‌هایی وجود دارد؛ [[قرآن]] از زبان [[حبیب نجار]] که به دست قومش [[شهید]] و وارد بهشت شده، نقل می‌کند: {{قرآن|ترجمه=ای کاش قوم من می‌دانستند * که پروردگارم مرا آمرزیده و از گرامی‌داشتگان قرار داده است»|سوره=یس|آیه=۲۶–۲۷}} [[طبرسی]] از مفسران شیعه معتقد است این آیه، دلالت بر نعمت‌های برزخ دارد.<ref>مجمع البیان، ج۸، ص۶۵۹.</ref> آیات دیگری نیز وجود دارد که اشاره به نعمت‌ها و عذاب‌ها در برزخ دارد. علاوه بر این آیات، روایات نیز از عذاب‌ها و نعمت‌های برزخی سخن گفته‌اند<ref>الفروع من الکافی، ج۳، ص۲۴۴، ح ۲؛ محمد باقر مجلسی، حق الیقین، ص۴۷۷.</ref>

== ارتباط با دیگران در برزخ ==

{{همچنین ببینید|ارتباط اهل برزخ با اهل دنیا|دیدار با دوستان و اقوام در برزخ}}

روایات مختلفی در ملاقات ارواح [[ایمان|مومنان]] و [[کافر|کافران]] در برزخ با اهل دنیا نقل شده است که در [[کتاب کافی]] از مهم‌ترین منابع حدیثی شیعه، باب جداگانه‌ای به آن اختصاص داده شده است.<ref>کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۳، ص۲۳۰.</ref>  

  | شناسه =شد

  | تیترها =شد

  | ویرایش =شد

  | لینک‌دهی =شد

  | اولویت =ج

  | کیفیت =ب