بررسی سند دعای عرفه: تفاوت میان نسخه‌ها

'''بشر بن غالب الاسدی الکوفی'''؛ در کتاب‌های رجالی نام او آمده است. برخی در مورد او چیزی نگفته و عده‌ای او را مجهول دانسته‌اند. در [[تنقیح‌المقال]] آمده است که: شیخ (ره) او را از اصحاب امام حسین(ع) و [[امام سجاد(ع)]] دانسته و به دنبال آن آورده: ظاهر این است که بشر بن غالب الاسدی الکوفی امامی است، اما حال او مجهول است.<ref>تنقیح المقال فی علم‌الرجال، ج۱، ص۱۷۴.</ref> در اصول کافی هم از او روایت نقل شده است. برخی او را از اصحاب [[امیرالمؤمنین(ع) امام علی(ع)|امیرالمؤمنین(ع)]] و اصحاب امام حسین(ع) و امام سجاد(ع) دانسته است<ref>خویی، سیّد ابوالقاسم، معجم الرجال الحدیث، بیروت، الطبعه الثالثه، ۱۴۰۳ق، ج۳، ص۳۲۰.</ref> و در مورد وثاقت یا عدم وثاقت او ساکت مانده است.

'''بشیر بن غالب الاسدی الکوفی'''؛ در مورد شخصیت وی هم کتاب‌های رجالی به‌طور صریح و محکم سخن نگفته‌اند. در [[موسوعه رجالیه]] آمده است: بشیر مشترک است بین رجال حدیث؛ ولی هیچ‌کدام توثیق نشده‌اند. هم‌چنین آمده است: از او روایتی از امام حسین(ع) گزارش شده است که در [[کتاب کافی]] روایت را نقل کرده است. او کسی است که دعای عرفه را از امام حسین(ع) روایت کرده است.<ref>ترابی، علی‌اکبر، الموسوعه الرجالیه المیسره، قم، مؤسسه الامام الصادق(ع)، الطبعه الثالثه، ۱۴۲۴ق، ص۶۲.</ref> در جای دیگر آمده: {{متن عربی|بشیر بن غالب الاسدی الکوفی مجهولٌ.}}<ref>جواهری، محمد، المفید من معجم الرجال الحدیث، قم، محلاتی، الطبعه الاولی، ۱۴۱۷ق، ص۸۶–۸۸.</ref> عده‌ای از رجالیون در مورد وثاقت یا عدم وثاقت او سکوت کرده‌اند یا نام او را ذکر نکرده‌اند.

علامه [[محمد تقی جعفری]] در مقدمه تفسیر دعای عرفه آورده است: [[محدث قمی]] در مفاتیح آورده است: بشر و بشیر فرزندان غالب اسدی نقل کرده‌اند که: «در آخرین ساعات روز عرفه در عرفات در خدمت امام حسین(ع) بودیم که آن حضرت با جمعی از خاندان و فرزندان و [[شیعیان شیعه|شیعیان]] از چادر بیرون آمدند و با نهایت [[خضوع و خشوع]] در طرف چپ [[جبل الرحمه]] ایستاد و روی مبارک را به طرف [[کعبه]] گردانیده و دست را مقابل رو برداشتند و این دعای بلند عرفه را خواندند.» اگر چه بعضی از محدثین، یقین به سند این نیایش ندارند، ولی طبق اصل معروف: {{متن عربی|دلالته تغنی عن السند}} در این‌جا جاری است.

در مسایل فقهی و بیان حکم شرعی اثبات سند و سندشناسی بسیار مهم است. در مسایل فقهی نیز گاهی روایات مرسله و غیر معتبر مؤید روایات دیگر قرار می‌گیرند و از این حیث مورد استناد و استفاده قرار می‌گیرد. مبنای علما در این راستا مؤثر است و نسبت به هم فرق می‌کنند. آنچه در پایان قابل بیان است این است که درست است که برخی از محدثین بزرگوار و رجالیون یقین بر سند این نیایش ندارند و بر راوی آن اشکال می‌کنند، ولی دلالت آن‌طوری است که بوی عصمت می‌دهد و یک مضمون و دلالت بی‌نظیر این گونه، آن هم در قالب نیایش جز در توان [[معصوم(ع)]] و انبیاء عظام نمی‌باشد؛ وقتی دلالت یک متنی این‌قدر محکم و قوی و بلند باشد هم مورد تأیید سایر معصومین(ع) قرار می‌گیرد و هم عقل برهانی آن را به معصوم(ع) مستند می‌کند و به معصوم(ع) نسبت می‌دهد. اگر طبق [[اخبار عرض]]،<ref>وسائل الشیعه، جوان ۱۸، باب ۹، از ابواب صفات قاضی، ص۸۹.</ref> متن دعای عرفه بر [[قرآن]] شریف هم عرضه شود، یقیناً با روح قرآن هم‌خوانی دارد و هماهنگ است و مورد تأیید قرآن شریف می‌باشد. بنا بر این ولو این که طبق متنی از معصوم(ع) درباره تأیید دعای عرفه در دست نباشد و ما نیافته باشیم که دعای عرفه تأیید سایر ائمه قرار گرفته ولی طبق قاعده اخبار عرض، عقل برهانی و اصل {{متن عربی|دلالته تغنی عن السند}} این دعا هم به‌طور مستقیم و غیر مستقیم انشاء الله مورد تأیید ائمه معصومین(ع) است و ضعف سندی آن موجب خدشه در دلالت آن نمی‌گردد و می‌توان از مضامین آن بهره‌های بزرگ برد.<ref>جوادی آملی، عبدالله، خارج فقه ـ مکاسب محرمه، تاریخ ۱۰/۸/۱۳۸۰.</ref>