برتری انسان‌ بر دیگر موجودات در آیه ۷۰ سوره اسراء: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
(ابرابزار)
 
 
(۳ نسخهٔ میانیِ ایجادشده توسط همین کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
{{در دست ویرایش|کاربر=A.rezapour }}
{{شروع متن}}
{{شروع متن}}
{{سوال}}
{{سوال}}
آیهٔ «ما انسان‌ها را به بسیاری از موجودات، برتری دادیم» (اسراء/ ۷۰) را توضیح دهید؟
تفسیر آیهٔ «ما انسان‌ها را به بسیاری از موجودات، برتری دادیم» (اسراء/ ۷۰) چیست؟{{پایان سوال}}انسان بر بسیاری از موجودات برتری یافته است. آیه ۷۰ [[سوره اسراء]] به این موضوع تصریح دارد. مفسران این برتری را در نعمت‌هایی می دانند که دیگر موجودات از آن بی‌بهره هستند و تنها انسان مجموع آن را برخوردار است. مجموع اوصافی از عقل، اراده، اختیار، نطق، آزادی و...
{{پایان سوال}}
{{پاسخ}}
برای روشن شدن جواب به نکاتی اشاره می‌شود:


۱. آیه: {{قرآن|لقد کرمنا بنی آدم و حملناهم فی البر و البحر و رزقناهم من الطیبات و فضلناهم علی کثیر ممن خلقنا تفضیلا}}<ref>اسراء/ ۷۰.</ref> ما فرزندان آدم را گرامی داشتیم و آنها را در خشکی و در دریا (بر مرکب‌ها) حمل کردیم و از انواع روزی‌های پاکیزه به آنها روزی دادیم و بر بسیاری از مخلوقات خود برتری بخشیدم.
== متن آیه ==
{{قرآن بزرگ|وَلَقَدْ كَرَّمْنَا بَنِي آدَمَ وَحَمَلْنَاهُمْ فِي الْبَرِّ وَالْبَحْرِ وَرَزَقْنَاهُمْ مِنَ الطَّيِّبَاتِ وَفَضَّلْنَاهُمْ عَلَىٰ كَثِيرٍ مِمَّنْ خَلَقْنَا تَفْضِيلًا
| سوره = اسراء
| آیه = ۷۰
| ترجمه = و به راستى ما فرزندان آدم را گرامى داشتيم، و آنان را در خشكى و دريا [بر مركبها] برنشانديم، و از چيزهاى پاكيزه به ايشان روزى داديم، و آنها را بر بسيارى از آفريده‌هاى خود برترى آشكار داديم.
}}


انسان امانت‌دار الهی است.<ref>احزاب/ ۷۲.</ref> در حرکت مداوم به سوی الله<ref>اشقاق/ ۶.</ref> آفریده شده و در بهترین صورت<ref>تین/ ۴.</ref> به انسان چیزی آموختیم که خود نمی‌تواند به آن برسد.<ref>علق/ ۵.</ref> و بیان به او آموختیم.<ref>الرحمان/ ۳.</ref> خلیفه خدا در زمین<ref>بقره/ ۳۰.</ref> و مسجود ملائکه ودارای علم به اسماء است.<ref>بقره/ ۳۱.</ref> علی  فرمود: خداوند موجودات عالم را به سه‌گونه آفرید: فرشتگان و حیوانات و انسان، فرشتگان دارای عقل بدون شهوت و غضب هستند. حیوانات مجموعه‌ای از شهوت و غضبند و عقل ندارند، اما انسان مجموعه‌ای است از عقل و شهوت، اگر عقل او بر شهوتش غالب شود، از فرشتگان برتر است و اگر شهوتش بر عقلش چیره گردد از حیوانات پست‌تر است.<ref>محمد بن الحسن الحر العاملی، وسائل الشیعه، بیروت، دار احیاء التراث العربی، چاپ چهارم، ۱۳۹۱، ج۱۱، ص۱۶۴.</ref>
== تفسیر برتری دادن انسان بر دیگر موجودات ==
برتری انسان به خاطر اعطای قوه عقل و نطق و استعدادهای مختلف و آزادی و اراده است. انسان امتیازات فراوانی بر مخلوقات دیگر دارد و روح انسان علاوه بر امتیاز جسمی مجموعه‌ای است از استعدادهای عالی و توانایی بسیار برای پیمودن مسیر تکامل به‌طور نامحدود.<ref>مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، پیشن، ج۱۲، ص۲۰۱، به نقل از انسان موجود ناشناخته، کارل، ص۷۴–۷۳.</ref> انسان تنها موجودی که از نیروهای مختلف، مادی و معنوی، جسمانی و روحانی تشکیل شده و در لابلای تضادها می‌تواند پرورش پیدا کند و استعداد تکامل و پیشروی نامحدود دارد. همه انسان‌ها بالقوه از فرشتگان برترند؛ یعنی، همگی این زمینه و شایستگی را دارند حال اگر از آن استفاده نکند و سقوط نمایند مربوط به خودشان است.


اما برتری انسان به خاطر اعطای قوه عقل و نطق واستعداهای مختلف و آزادی و اراده می‌دانند، انسان امتیازات فراوانی بر مخلوقات دیگر دارد که هر یک از دیگری جالب‌تر و والاتر است و روح انسان علاوه بر امتیاز جسمی مجموعه‌ای است از استعدادهای عالی و توانایی بسیار برای پیمودن مسیر تکامل به‌طور نامحدود<ref>مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، پیشن، ج۱۲، ص۲۰۱، به نقل از انسان موجود ناشناخته، کارل، ص۷۴–۷۳.</ref> برخوردار است. انسان تنها موجودی که از نیروهای مختلف، مادی و معنوی، جسمانی و روحانی تشکیل شده و در لابلای تضادها می‌تواند پرورش پیدا کند و استعداد تکامل و پیشروی نامحدود دارد. همه انسان‌ها بالقوه از فرشتگان برترند؛ یعنی، همگی این زمینه و شایستگی را دارند حال اگر از آن استفاده نکند و سقوط نمایند مربوط به خودشان است.
[[حضرت علی(ع)]] فرمود: خداوند موجودات عالم را به سه‌گونه آفرید: فرشتگان و حیوانات و انسان، فرشتگان دارای عقل بدون شهوت و غضب هستند. حیوانات مجموعه‌ای از شهوت و غضبند و عقل ندارند، اما انسان مجموعه‌ای است از عقل و شهوت، اگر عقل او بر شهوتش غالب شود، از فرشتگان برتر است و اگر شهوتش بر عقلش چیره گردد از حیوانات پست‌تر است.<ref>محمد بن الحسن الحر العاملی، وسائل الشیعه، بیروت، دار احیاء التراث العربی، چاپ چهارم، ۱۳۹۱، ج۱۱، ص۱۶۴.</ref>


علامه طباطبائی (ره) می‌فرماید: «مراد از تکریم، اختصاص دادن چیزی است به عنایت خاص و برتری دادن اوست با امتیازی که مختص آن موجود است و در دیگران یافت نمی‌شود، پس ما انسان را گرامی داشتیم یعنی دارای کرامت نفس قرار دادیم و اما معنای اینکه انسان را برتری دادیم، معنای اضافی است؛ یعنی، عطا و عنایت بیشتری به او نمودیم، نسبت به دیگر موجودات، همان عاقل بودن، و صاحب عقل بودن اوست و اما برتری که دارد در تمام اوصاف و احوالی است که در موجودات دیگر هم وجود دارد، ولی در انسان بیشر و قوی‌تر است. این مسئله آنگاه روشن می‌شود که ما کارهای انسان را در خوردن و نوشیدن و لباس ساخت خانه‌ها و مسئلهٔ ازدواج و آنچه از نظم و دور اندیشی که در انسانها دیده وسائل پیشرفته که هر روز به کار می‌گیرد و… با کارهای دیگر موجودات از حیوانات و گیاهان و غیرش مقایسه کنیم، می‌بینیم. وجود کارهای فوق و رفتارهایی که ذکر شد در موجودات دیگر بسیار ساده و ابتدائی است آن هم بدون تغییر و تحوّل. ولی انسان در تمام کمالات خودش به اوج رسیده است و همچنان به پیش می‌تازد.»
[[علامه طباطبائی]] اعتقاد دارد برتری یافتن انسان از سایر موجودات به معنای عنایت و عطای بیشتر است که به معنای اعطای عقل است.<ref>ترجمه تفسير الميزان، ج۱۳، ص: ۲۱۵


گرامی داشتن انسان از طرف خداوند به این است که به او فقط از موجودات زمینی، عقل عنایت نموده است که می‌تواندحق را از باطل بشناسد و خیر را از شر و… و مسئلهٔ نطق و اندام موزون، وجود انگشتان و… که مفسّران گفته‌اند از باب تمثیل است که بعضی از آنها از متفرعات عقل می‌باشد، مثل قدرت بر سخن گفتن و نطق و نوشتن خط و تسلّط موجودات دیگر و بعضی از آنها از مصداق‌های برتری است نه گرامی داشتن.
</ref>


نتیجه این شد که برتری انسان بر موجودات دیگر با عقلی که تشخیص دهندهٔ حق و باطل و مواهب دیگر، مانند: انواع خوردنی‌ها و لباس‌ها، مسکن و خود نظم و ترتیب می‌باشد.
گرامی داشتن انسان از طرف خداوند به این است که به او فقط از موجودات زمینی، عقل عنایت نموده است که می‌تواندحق را از باطل بشناسد و خیر را از شر و… و مسئلهٔ نطق و اندام موزون، وجود انگشتان و… که مفسّران گفته‌اند از باب تمثیل است که بعضی از آنها از متفرعات عقل می‌باشد، مثل قدرت بر سخن گفتن و نطق و نوشتن خط و تسلّط موجودات دیگر و بعضی از آنها از مصداق‌های برتری است نه گرامی داشتن.{{پایان پاسخ}}
{{پایان پاسخ}}
{{مطالعه بیشتر}}
{{مطالعه بیشتر}}


== مطالعه بیشتر ==
== مطالعه بیشتر ==
# انسان در قرآن، استاد مرتضی مطهری (ره)، (انتشارات صدرا).
# انسان کامل، استاد مرتضی مطهری (ره)، (انتشارات صدرا).
۳. تفسیر نمونه، ترجمه المیزان، تفسیر صافی، (ترجمه)، ذیل آیه ۷۰ سوره اسراء.


۴. روح مجرّد، یادنامه سید هاشم حدّاد، سید محمد حسین حسینی تهرانی.
* انسان در قرآن، استاد مرتضی مطهری (ره)، (انتشارات صدرا).
* انسان کامل، استاد مرتضی مطهری (ره)، (انتشارات صدرا).
* تفسیر نمونه، ترجمه المیزان، تفسیر صافی، (ترجمه)، ذیل آیه ۷۰ سوره اسراء.
* روح مجرّد، یادنامه سید هاشم حدّاد، سید محمد حسین حسینی تهرانی.
{{پایان مطالعه بیشتر}}
{{پایان مطالعه بیشتر}}


۱۵٬۱۶۱

ویرایش