|
|
| (۲۳ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۶ کاربر نشان داده نشد) |
| خط ۱: |
خط ۱: |
| {{شروع متن}} | | {{شروع متن}} |
| {{سوال}} | | {{سوال}} |
| آيا در قيامت و برزخ نيز بداء رخ مي دهد؟
| | آیا در قیامت و برزخ نیز بداء رخ می‌دهد؟ |
| {{پایان سوال}} | | {{پایان سوال}} |
| {{پاسخ}} | | {{پاسخ}} |
| بداء در لغت به معناي ظهور پس از خفا و پنهان بودن است و هرگاه در مورد انسان به کار رود به اين معناست که چيزي بر انسان پوشيده و پنهان بوده و سپس معلوم و آشکار گشته است. | | براساس آموزه‌های اسلامی، خداوند به همه چیز علم دارد. بنابر این، بداء به معنای ظهور پس از پنهان‌بودن که لازمه آن، [[جهل]] است، در خداوند معنا ندارد. بداء در مورد خداوند به این معنا است که آنچه خداوند از قبل می‌دانسته ولی برای انسان‌ها معلوم نبوده، آن‌را اظهار و آشکار می‌سازد.<ref>غرویان، محسن و غلامی، میرباقری، آموزش عقائد، قم، نشر دارالعلم، چاپ دوم، ۱۳۷۵ش، ج۱، ص۱۷۲.</ref> بداء برای انسان در هر سه مرحله [[دنیا]]، [[برزخ]] و [[قیامت]] حاصل می‌شود؛ زیرا انسان براساس علم خود، نتیجه‌ای را گمان می‌برد ولی آن نتیجه واقع نمی‌شود. |
|
| |
|
| روشن است که چنين معنايي مستلزم جهل و تبدل رأي است، از اين رو اطلاق اين معنا در مورد خداوند محال است، زيرا خداوند با علم ازلي و تخلف ناپذير خود همه چيز را مي داند و در اراده الهي تبدّل و تغيير راه ندارد. در احاديث ائمه طاهرين(ع) ، بر نادرستي بدا به اين معنا در حق خداوند تصريح و تأکيد شده است.
| | '''بداء در اصل برزخ و قیامت''' |
| چنان که امام صادق(ع) فرموده است: از کسي که عقيده دارد براي خداوند چيزي را که ديروز نمي دانسته آشکار شده تبرّي بجوييد. بنابراين بداء در مورد خداوند در حقيقت ابداء و اظهار است! يعني آنچه را خداوند از قبل مي دانسته ولي براي انسان معلوم نبوده، آن را اظهار و آشکار مي سازد و بداء ناميدن آن به اعتبار مقام فعل الهي است اگر چه در ذات الهي جهل و تغيير راه ندارد. براي روشن شدن بداء در مورد خداوند بايد بدانيم که اولا علم گاهي به عنوان صفت ذات در مورد خداوند به کار مي رود و گاهي به عنوان صفت فعل. اگر ذات خداوند را بدون ملاحظه موجود ديگر لحاظ کنيم، مي توانيم صفت علم را بر او حمل کنيم. بنابراين خدا عالم است چه وجود ديگري باشد يا نباشد.<ref>غرويان، محسن و غلامي، ميرباقري، آموزش عقائد، قم، نشر دارالعلم، چاپ دوم، ۱۳۷۵ش، ج۱، ص۱۷۲.</ref> در مقابل علم فعلي آگاهي خداوند به پديده ها و آفريدگان خويش است. علم فعلي يک مفهوم انتزاعي است و از مقايسه بين فعل خداوند با او انتزاع مي شود. بر اين اساس وقتي قرآن کريم مي فرمايند: «هم اينک خداوند از ضعف و ناتواني شما آگاه شد»<ref>انفال / ۶۶.</ref> از علم به عنوان صفت فعل ياد مي کند و منظور اين است که ضعف شما هم اکنون ظاهر گشت و خداوند نيز به شما و ضعف شما عالم و آگاه است. تا هنگامي که ناتواني آنان آشکار نگشته بود، آگاهي خداوند از آن ضعف ناتواني به صورت يک واقعيت تحقق يافته در ظرف زماني مشخص معنا و مفهوم نداشت.<ref>آموزش عقائد، همان، ص۱۹۰.</ref>
| |
|
| |
|
| | بداء در اصل برزخ و قیامت، وجود نخواهد داشت؛ زیرا برزخ، فاصله مرگ تا قیامت است و اکنون وجود دارد. قیامت نیز از وعده‌های حتمی الهی است و [[عقل]] و [[شرع]] بر ضرورت آن تأکید دارند. بنابر این بداء در اصل قیامت و برزخ که یکی واقع شده (برزخ) و دیگری حتمی است (قیامت)، وجود نخواهد داشت. |
|
| |
|
| و امّا در جواب اين سئوال که در قيامت و برزخ نيز بدا رخ مي دهد يا نه بايد بگوئيم که در اصل برزخ و قيامت هرگز بداء صورت نخواهد گرفت زيرا برزخ، فاصله‌ي مرگ است تا قيامت، بنابر اين هم اكنون برزخ وجود دارد و انسانهايي كه از دنيا رفته‌اند در برزخ به سر مي‌برند از اين رو بداء در اصل آن معني ندارد و قيامت نيز از وعده‌هاي حتمي الهي است و عقل و شرع بر ضرورت بوجود آمدن آن تاكيد دارند چنانچه در آيات متعدد بر بوجود آمدن آن تاكيد شده است و بداء در مواردي كه از وعده هاي حتمي‌الهي است هرگز صورت نميگيرد. اما اگر جزئيات و برخي از خصوصيات برزخ و قيامت مراد باشد، بايد بگوييم نسبت به انسان که علم و آگاهي محدود دارد و با توجه به تعريف بداء در مورد انسان براي او در هر سه مرحله يعني دنيا و برزخ و قيامت ممکن است بداء حاصل شود. چون طبق علم خود به تقديرات که اندک است ممکن است نتيجه اي را محاسبه کند ولي آن نتيجه واقع نشود.
| | '''بداء در جزئیات برزخ و قیامت''' |
|
| |
|
| امّا در مورد خداوند با توجه به اينکه در علم فعلي خداوند بداء حاصل مي شود و علم فعلي با در نظر گرفتن پديده ها نسبت به خداوند به دست مي آيد و با توجه به اينکه ظرف تغيير و دگرگوني تقديرات اين جهان است بايد گفت در برزخ و قيامت در علم فعلي خداوند نيز بداء حاصل نمي شود.
| | بداء در خداوند تنها در [[علم فعلی]] او حاصل می‌شود و علم فعلی پیرامون تغییرات در این جهان است. برزخ و قیامت ورای این جهان هستند، در نتیجه در جزئیات برزخ و قیامت نیز بداء حاصل نمی‌شود. |
| {{پایان پاسخ}}
| |
| {{مطالعه بیشتر}}
| |
| ==معرفی منابع جهت مطالعه بیشتر:==
| |
| | |
| ۱ـ کتاب مجموعه آثار شهيد مطهري، نشر صدرا، قم، چاپ يازدهم، تير ۸۱، ج۱.
| |
| {{پایان مطالعه بیشتر}}
| |
|
| |
|
| ==منابع== | | ==منابع== |
| <references />
| | {{پانویس}} |
| {{شاخه | | {{شاخه |
| | شاخه اصلی = کلام | | | شاخه اصلی = کلام |
| |شاخه فرعی۱ = عدل الهی | | | شاخه فرعی۱ = عدل الهی |
| |شاخه فرعی۲ = بداء | | | شاخه فرعی۲ = بداء |
| |شاخه فرعی۳ = | | | شاخه فرعی۳ = |
| }} | | }} |
| {{تکمیل مقاله | | {{تکمیل مقاله |
| | شناسه = | | | شناسه =- |
| | تیترها = | | | تیترها =شد |
| | ویرایش = | | | ویرایش =شد |
| | لینک‌دهی = | | | لینک‌دهی = شد |
| | ناوبری = | | | ناوبری = |
| | نمایه = | | | نمایه =شد |
| | تغییر مسیر = | | | تغییر مسیر =شد |
| | ارجاعات = | | | ارجاعات = |
| | بازبینی = | | | بازبینی نویسنده = شد |
| | تکمیل = | | | بازبینی =شد |
| | اولویت = | | | تکمیل = |
| | کیفیت = | | | اولویت =ج |
| | | کیفیت =ج |
| }} | | }} |
| {{پایان متن}} | | {{پایان متن}} |
| | |
| | [[رده:برزخ و قیامت]] |