۶٬۸۱۴
ویرایش
(ابرابزار) |
|||
خط ۱۶: | خط ۱۶: | ||
کتاب بحثی درباره مرجعیت و روحانیت در زمان انتشار مورد توجه و اقبال فراوان قرار گرفت و انتقاداتی را نیز به همراه داشت.<ref>مطهری، و دیگران، بحثی درباره مرجعیت و روحانیت، پیشگفتار محمدمهدی جعفری، ص۳۵.</ref> این کتاب را نوعی خودانتقادی از سوی روحانیان قلمداد شده که به دنبال اصلاح سازمان مرجعیت و روحانیت و هماهنگکردن آن با اقتضائات زمانه بودند؛ خود انتقادی که نشان از رشد این سازمان قلمداد شده است.<ref>مطهری، مرتضی و دیگران، بحثی درباره مرجعیت و روحانیت، تهران، انتشارات صدرا، ۱۳۹۷ش، یادداشت ناشر چاپ دوم، ص۲۱–۲۴.</ref> گفته شده که کتاب بحثی درباره مرجعیت و روحانیت مورد توجه مستشرقان و ایرانشناسان غربی قرار گرفته و از سوی آنان بهعنوان قدمی برای اصلاحگری تلقی شده است. این کتاب از طرف انجمن کتاب بهعنوان کتاب برگزیده سال ۱۳۴۱ش انتخاب شده است.<ref>مطهری، و دیگران، بحثی درباره مرجعیت و روحانیت، یادداشت ناشر چاپ دوم، ص۲۱–۲۴.</ref> | کتاب بحثی درباره مرجعیت و روحانیت در زمان انتشار مورد توجه و اقبال فراوان قرار گرفت و انتقاداتی را نیز به همراه داشت.<ref>مطهری، و دیگران، بحثی درباره مرجعیت و روحانیت، پیشگفتار محمدمهدی جعفری، ص۳۵.</ref> این کتاب را نوعی خودانتقادی از سوی روحانیان قلمداد شده که به دنبال اصلاح سازمان مرجعیت و روحانیت و هماهنگکردن آن با اقتضائات زمانه بودند؛ خود انتقادی که نشان از رشد این سازمان قلمداد شده است.<ref>مطهری، مرتضی و دیگران، بحثی درباره مرجعیت و روحانیت، تهران، انتشارات صدرا، ۱۳۹۷ش، یادداشت ناشر چاپ دوم، ص۲۱–۲۴.</ref> گفته شده که کتاب بحثی درباره مرجعیت و روحانیت مورد توجه مستشرقان و ایرانشناسان غربی قرار گرفته و از سوی آنان بهعنوان قدمی برای اصلاحگری تلقی شده است. این کتاب از طرف انجمن کتاب بهعنوان کتاب برگزیده سال ۱۳۴۱ش انتخاب شده است.<ref>مطهری، و دیگران، بحثی درباره مرجعیت و روحانیت، یادداشت ناشر چاپ دوم، ص۲۱–۲۴.</ref> | ||
برخی معتقدند که هرچند در کتاب بحثی درباره مرجعیت و روحانیت نظریه جدى در مورد حکومت دینى ارائه نشده، بهلحاظ مباحث مطرحشده این کتاب مقدمهاى عمیق و اساسى براى تحولخواهى در ساحت مرجعیت و روحانیت است.<ref>درخشه، «بحثی درباره مرجعیت و روحانیت»، ص۳۰۹.</ref> به همین دلیل، این مجموعه مقالات را مهمترین اثر سیاسى و اجتماعى روحانیت شیعه پس از کتاب میرزاى نائینى تا اوایل دهه چهل شمسی و یا در ردیف چند اثر مهم و اساسى در ادبیات دینى-سیاسى بین مشروطیت و انقلاب اسلامى به شمار آوردهاند که دورنمایى نوین را براى نقش دین در عصر جدید ترسیم مىکند.<ref>درخشه، «بحثی درباره مرجعیت و روحانیت»، ص۳۰۹.</ref> | |||
چاپ اول و دوم کتاب بحثی درباره مرجعیت و روحانیت در دهه چهل و بههمت شرکت سهامی انتشار انجام شده است.<ref>مطهری، و دیگران، بحثی درباره مرجعیت و روحانیت، یادداشت ناشر چاپ سوم، ص۳.</ref> چاپ جدید این کتاب پس از ۵۵ سال در سال ۱۳۹۷ش و به همت انتشارات صدرا (ناشر تخصصی آثار مرتضی مطهری) انجام گرفته است.<ref>مطهری، و دیگران، بحثی درباره مرجعیت و روحانیت، یادداشت ناشر چاپ سوم، ص۳–۴.</ref> این چاپ جدید علاوه بر مقدمه ناشر حاوی پیشگفتاری به قلم سید محمدمهدی جعفری، پژوهشگر علوم دینی، است.<ref>مطهری، و دیگران، بحثی درباره مرجعیت و روحانیت، پیشگفتار محمدمهدی جعفری، ص۲۵–۳۷.</ref> | چاپ اول و دوم کتاب بحثی درباره مرجعیت و روحانیت در دهه چهل و بههمت شرکت سهامی انتشار انجام شده است.<ref>مطهری، و دیگران، بحثی درباره مرجعیت و روحانیت، یادداشت ناشر چاپ سوم، ص۳.</ref> چاپ جدید این کتاب پس از ۵۵ سال در سال ۱۳۹۷ش و به همت انتشارات صدرا (ناشر تخصصی آثار مرتضی مطهری) انجام گرفته است.<ref>مطهری، و دیگران، بحثی درباره مرجعیت و روحانیت، یادداشت ناشر چاپ سوم، ص۳–۴.</ref> این چاپ جدید علاوه بر مقدمه ناشر حاوی پیشگفتاری به قلم سید محمدمهدی جعفری، پژوهشگر علوم دینی، است.<ref>مطهری، و دیگران، بحثی درباره مرجعیت و روحانیت، پیشگفتار محمدمهدی جعفری، ص۲۵–۳۷.</ref> | ||
خط ۵۶: | خط ۵۸: | ||
=== انتظارات مردم از مراجع === | === انتظارات مردم از مراجع === | ||
مهندس مهدى بازرگان نیز مقاله اى تحت عنوان ((انتظارات مردم از مراجع)) نگاشته است.72 هرچند وى روحانى نبود و بر این اساس از منظرى متفاوت و بیرونى مشکل را بررسى کرده, اما مقاله وى به لحاظ محتوا که در برگیرنده انتظارات مردم از مراجع و روحانیت است, باید بسیار مهم تلقى گردد. بازرگان در این مقاله با پذیرش این نکته که اسلام دینى سیاسى و اجتماعى است, نتیجه مى گیرد که چنین دینى باید بتواند به پرسش هاى عصر جدید پاسخ دهد, و خود سازوکار اجتهاد در شیعه را جهت پاسخ گویى به این پرسش ها ارزیابى مى کند و از این لحاظ کارکرد مراجع و روحانیت را در عصر جدید خلاف انتظاراتى قلمداد مى کند که از آنها مى رود. | |||
دیدگاه هاى بازرگان در مورد دستگاه روحانیت یکى از مهم ترین نقدهایى است که در این مجموعه مقالات مطرح شده است. بازرگان این دستگاه را به هیچ عنوان مناسب با شرایط و مقتضیات زمان نمى داند. | |||
=== روحانیت در اسلام و در میان مسلمین === | === روحانیت در اسلام و در میان مسلمین === | ||
=== مشکل اساسی در سازمان روحانیت === | === مشکل اساسی در سازمان روحانیت === | ||
خط ۶۳: | خط ۶۹: | ||
=== تمرکز و عدم تمرکز در مرجعیت و فتوا === | === تمرکز و عدم تمرکز در مرجعیت و فتوا === | ||
=== تقلید اعلم یا شورای فتوا === | === تقلید اعلم یا شورای فتوا === | ||
سید مرتضى جزایرى در این مقاله شرط اعلمبودن مرجع را رد مىکند و شورایىبودن مرجعیت را مىپذیرد.<ref>درخشه، «بحثی درباره مرجعیت و روحانیت»، ص۳۰۸.</ref> گفته شده که جزایرى در این مقاله، مانند طالقانی، به شکل قابل توجهى گرایش به نگرشهاى دموکراتیک به مباحث اسلامی دارد.<ref>درخشه، «بحثی درباره مرجعیت و روحانیت»، ص۳۰۸.</ref> طرح شورایىبودن مرجعیت براى فهم مسائل دینى توسط این دو و اصرار آنها در توجیه فقهى این نظریه و مبتنىکردن آن بر مقوله اجماع و شهرت از جمله دیدگاههاى جدید در اندیشه این متفکران شیعه قلمداد شده است.<ref>درخشه، «بحثی درباره مرجعیت و روحانیت»، ص۳۰۸.</ref> | |||
=== مزایا و خدمات مرحوم آیةالله بروجردی === | === مزایا و خدمات مرحوم آیةالله بروجردی === | ||
== منابع == | == منابع == |
ویرایش