ایمان و اراده انسان: تفاوت میان نسخه‌ها

آیا با وجود سفارش به ایمان به خدا و دستورات الهی در آیات قرآن، اراده انسانی جایگاهی در پذیرش دارد؟

از [[آیات آیه|آیات]] متعددی اختیاری بودن [[ایمان]] به خوبی برمی‌آید. تصویری که [[قرآن]] از ایمان ارائه می‌دهد، به گونه‌ای است که ایمان آوردن و [[کفر]] ورزیدن را کاملاً به [[اراده]] و [[اختیار]] انسان گره می‌زند. در برخی آیات خداوند [[انسان]] را به ایمان یا فزونی آن فرا خوانده است، و می‌دانیم که دعوتْ به امر غیر اختیاری تعلق نمی‌گیرد. {{قرآن|وَ إِذا قِیلَ لَهُمْ آمِنُوا کَما آمَنَ النَّاسُ| سوره = بقره| آیه = ۱۳| ترجمه= و چون به ایشان گفته می‌شود که بگروید هم‌چنان‌که گرویدند مردمان.}} و یا در سوره نساء آیه ۱۳۶ که می‌فرماید: {{قرآن|یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا آمِنُوا| ترجمه = ای کسانی که به (زبان) ایمان آورده‌اید به حقیقت و از (دل) هم ایمان آورید …}}

قرآن دسته‌ای از گمراهان را کسانی می‌داند که ایمان را به کفر تبدیل کرده‌اند و آن‌ها را در این عمل توبیخ و سرزنش می‌کند. {{قرآن|وَ مَنْ یَتَبَدَّلِ الْکُفْرَ بِالْإِیمانِ فَقَدْ ضَلَّ سَواءَ السَّبِیلِ|سوره = بقره|ایه = ۱۰۸|ترجمه = هر که ایمان را مبدل به کفر گرداند، بی‌شک راه راست را گم کرده و راه ضلالت پیموده است.}}

* هم‌چنین از این آیه، توبیخ و سرزنش استفاده می‌شود و می‌دانیم که ذمّ و نکوهش، نشان دهنده اختیاری بودن امر مذموم است.

خداوند در سوره بقره به‌طور مطلق در امر دین و ایمان و کفر، نفی اکراه فرموده است: {{قرآن|لا إِکْراهَ فِی الدِّینِ قَدْ تَبَیَّنَ الرُّشْدُ مِنَ الْغَیِّ فَمَنْ یَکْفُرْ بِالطَّاغُوتِ وَ یُؤْمِنْ بِاللَّهِ…|سوره = بقره|آیه = ۲۵۶| ترجمه = کار دین به اجبار نیست، راه هدایت و ضلالت بر همه کس روشن گردید؛ پس هر کس که از راه کفر و سرکشی، به راه ایمان و پرستش خدا گراید …». اگر در دین و ایمان، اکراه و اجباری نیست و اگر رشد و غیّ آشکار شده است، پس در ایمان هیچ‌گونه الزامی ـ چه از بیرون و چه از درون ـ وجود ندارد.

غیر از این موارد، خداوند در پاره‌ای مواضع به صراحت از اختیاری بودن ایمان سخن می‌گوید؛ برای نمونه آن‌جا که فرمود: وَ قُلِ الْحَقُّ مِنْ رَبِّکُمْ فَمَنْ شاءَ فَلْیُؤْمِنْ وَ مَنْ شاءَ فَلْیَکْفُرْ؛<ref>کهف، ۲۹.</ref> «و بگو دین حق همان است که از جانب پروردگار شما آمد؛ پس هر که می‌خواهد ایمان آرد و هر که می‌خواهد کافر شود».

از جمله نتایجی که از ارادی و اختیاری بودن عمل ایمانی به دست می‌آید این‌که آغاز ایمان، معرفت است؛ زیرا هر عمل ارادی در انسان با دانش و معرفت آغاز می‌شود. هرگونه گزینش و انتخابی در انسان رخ دهد شروعی جز دانش ندارد تا چه رسد به انتخاب ایمان که امری سرنوشت‌ساز و حیاتی است.

|شاخه فرعی۱ = کلام اسلامی

|شاخه فرعی۲ =

|شاخه فرعی۳ =

  | شناسه =

  | تیترها =

  | ویرایش =

  | لینک‌دهی =

  | اولویت =

  | کیفیت =