ایران کشور امام زمان(ع): تفاوت میان نسخه‌ها

جز
ابرابزار
(صفحه‌ای تازه حاوی «{{شروع متن}} {{سوال}} چرا ايران را كشور امام زمان(عج) مي نامند وآيا پس از ظهور ايش...» ایجاد کرد)
 
جز (ابرابزار)
خط ۱: خط ۱:
{{شروع متن}}
{{شروع متن}}
{{سوال}}
{{سوال}}
چرا ايران را كشور امام زمان(عج) مي نامند وآيا پس از ظهور ايشان تمامي جهانيان مسلمان مي شوند؟
چرا ایران را کشور امام زمان(عج) می‌نامند وآیا پس از ظهور ایشان تمامی جهانیان مسلمان می‌شوند؟
{{پایان سوال}}
{{پایان سوال}}
{{پاسخ}}
{{پاسخ}}
طبق جهان بيني اسلامي تمام جهان و سراسر هستي مِلْك طلْق خداست و تصرف در آن بدون اذن او روا نيست. انسان بدون اجازه خدا حتي حق تصرف در خويشتن را ندارد، تا چه رسد به تصرف در ديگران؛ با چنين اعتقادي، تنها كساني حق حكومت دارند كه از سوي خداوند منصوب باشند.  
طبق جهان بینی اسلامی تمام جهان و سراسر هستی مِلْک طلْق خداست و تصرف در آن بدون اذن او روا نیست. انسان بدون اجازه خدا حتی حق تصرف در خویشتن را ندارد، تا چه رسد به تصرف در دیگران؛ با چنین اعتقادی، تنها کسانی حق حکومت دارند که از سوی خداوند منصوب باشند.


اين افراد انبياي الهي و ائمه(ع) هستند كه مستقيماً با اذن خدا بر مردم ولايت دارند و در زمان غيبت، نائبان امام زمان(ع) با شرايطي خاص و به طور غيرمستقيم از سوي خداوند براي ولايت برگزيده مي شوند. بنابراين، در نظام سياسي اسلام حكومت از آنِ خدا و منصوبين مستقيم و غيرمستقيم اوست.»<ref>مصباح يزدي، محمدتقي، پرسش ها و پاسخ ها، تهيه و تدوين، مؤسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني، چاپ باقري، ، ج۴-۱، ص۴۹-۴۸.</ref>  
این افراد انبیای الهی و ائمه(ع) هستند که مستقیماً با اذن خدا بر مردم ولایت دارند و در زمان غیبت، نائبان امام زمان(ع) با شرایطی خاص و به‌طور غیرمستقیم از سوی خداوند برای ولایت برگزیده می‌شوند؛ بنابراین، در نظام سیاسی اسلام حکومت از آنِ خدا و منصوبین مستقیم و غیرمستقیم اوست.»<ref>مصباح یزدی، محمدتقی، پرسش‌ها و پاسخ‌ها، تهیه و تدوین، مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی، چاپ باقری، ج۴–۱، ص۴۹–۴۸.</ref>


و چون اكثريت مردم ايران شيعه اثني عشري مي باشند و دل در گرو محبت حضرت مهدي(ع) دارند و نيز جمهوري اسلامي ايران به رهبري نايب امام زمان(عج) به پيروزي رسيد و اكنون نيز نايب عام آن حضرت رهبري آنرا بر عهده دارند و جد و جهدهاي فراواني صورت مي گيرد تا انقلاب اسلامي به آرمان هاي حضرت مهدي(ع) نزديك تر شود، كشور ايران را كشور امام زمان مي نامند.  
و چون اکثریت مردم ایران شیعه اثنی عشری می‌باشند و دل در گرو محبت حضرت مهدی(ع) دارند و نیز جمهوری اسلامی ایران به رهبری نایب امام زمان(عج) به پیروزی رسید و اکنون نیز نایب عام آن حضرت رهبری آنرا بر عهده دارند و جد و جهدهای فراوانی صورت می‌گیرد تا انقلاب اسلامی به آرمان‌های حضرت مهدی(ع) نزدیک تر شود، کشور ایران را کشور امام زمان می‌نامند.


امّا اين كه آيا پس از ظهور ايشان تمامي جهانيان مسلمان مي شوند؟ يا نه؟ در اين رابطه، ذكر اين نكته ضروري است كه از آيات قرآن و احاديث استفاده مي شود كه مستضعفين جهان سرانجام در يك انقلاب همگاني كه مهدي موعود(عج) رهبري آنرا بر عهده دارد بر مستكبرين پيروز مي گردند، رژيم هاي طاغوتي را براي هميشه سرنگون مي سازند و قدرت و اداره جهان را در دست مي گيرند. خداوند در قرآن مي فرمايد: {{قرآن|وَنُرِيدُ أَنْ نَمُنَّ عَلَى الَّذِينَ اسْتُضْعِفُوا فِي الأرْضِ وَنَجْعَلَهُمْ أَئِمَّه وَنَجْعَلَهُمُ الْوَارِثِينَ}} ( می خواستیم كه بر مستضعفين جهان منت نهاده و آنان را پيشوا و وارث زمين قرار دهيم و در زمين به آنها قدرت و تمكن بخشيم.)<ref>قصص/۵۰.</ref>...
امّا این که آیا پس از ظهور ایشان تمامی جهانیان مسلمان می‌شوند؟ یا نه؟ در این رابطه، ذکر این نکته ضروری است که از آیات قرآن و احادیث استفاده می‌شود که مستضعفین جهان سرانجام در یک انقلاب همگانی که مهدی موعود(عج) رهبری آنرا بر عهده دارد بر مستکبرین پیروز می‌گردند، رژیم‌های طاغوتی را برای همیشه سرنگون می‌سازند و قدرت و اداره جهان را در دست می‌گیرند. خداوند در قرآن می‌فرماید: {{قرآن|وَنُرِیدُ أَنْ نَمُنَّ عَلَی الَّذِینَ اسْتُضْعِفُوا فِی الأرْضِ وَنَجْعَلَهُمْ أَئِمَّه وَنَجْعَلَهُمُ الْوَارِثِینَ}} (می‌خواستیم که بر مستضعفین جهان منت نهاده و آنان را پیشوا و وارث زمین قرار دهیم و در زمین به آنها قدرت و تمکن بخشیم).<ref>قصص/۵۰.</ref>


و مي فرمايد: {{قرآن|وَعَدَ اللَّهُ الَّذِينَ آمَنُوا مِنْكُمْ وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ لَيَسْتَخْلِفَنَّهُمْ فِي الأرْضِ كَمَا اسْتَخْلَفَ الَّذِينَ مِنْ قَبْلِهِمْ وَلَيُمَكِّنَنَّ لَهُمْ دِينَهُمُ الَّذِي ارْتَضَى لَهُمْ وَلَيُبَدِّلَنَّهُمْ مِنْ بَعْدِ خَوْفِهِمْ أَمْنًا يَعْبُدُونَنِي لا يُشْرِكُونَ بِي شَيْئًا وَمَنْ كَفَرَ بَعْدَ ذَلِكَ فَأُولَئِكَ هُمُ الْفَاسِقُونَ}}خدا به كساني كه ايمان آورده و عمل صالح انجام داده اند وعده داده كه آن ها را در زمين خليفه گرداند چنان كه پيشينيان شان را جانشین کرد و نويد داده كه ديني را که براي شان برگزيده قدرت و نيرو بدهد و خوف آنها را به امن و آرامش تبديل كند تا او را پرستش كنند و برايش شريك قرار ندهد.»<ref>سوره نور/۵۵.</ref>  
و می‌فرماید: {{قرآن|وَعَدَ اللَّهُ الَّذِینَ آمَنُوا مِنْکُمْ وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ لَیَسْتَخْلِفَنَّهُمْ فِی الأرْضِ کَمَا اسْتَخْلَفَ الَّذِینَ مِنْ قَبْلِهِمْ وَلَیُمَکِّنَنَّ لَهُمْ دِینَهُمُ الَّذِی ارْتَضَی لَهُمْ وَلَیُبَدِّلَنَّهُمْ مِنْ بَعْدِ خَوْفِهِمْ أَمْنًا یَعْبُدُونَنِی لا یُشْرِکُونَ بِی شَیْئًا وَمَنْ کَفَرَ بَعْدَ ذَلِکَ فَأُولَئِکَ هُمُ الْفَاسِقُونَ}}خدا به کسانی که ایمان آورده و عمل صالح انجام داده‌اند وعده داده که آن‌ها را در زمین خلیفه گرداند چنان‌که پیشینیان شان را جانشین کرد و نوید داده که دینی را که برای شان برگزیده قدرت و نیرو بدهد و خوف آنها را به امن و آرامش تبدیل کند تا او را پرستش کنند و برایش شریک قرار ندهد.»<ref>سوره نور/۵۵.</ref>


در احاديث چنين آمده است كه مراد از آيه شریفه حضرت مهدي و اصحاب و يارانش مي باشند و به وسيله آنهاست كه اسلام در تمام جهان گسترش مي يابد.»<ref>اميني، ابراهيم، دادگستر جهان، انتشارات شفق، چاپ قدس، چاپ ۲۵، ص۲۳۹-۲۳۸.</ref> رسول خدا(ص) مي فرمايد: مهدي از فرزندان من است و به دست او خداوند شرق و غرب زمين را مي گشايد.»<ref>مجلسي، محمدباقر، بحارالانوار، بيروت، مؤسسه الوفاء، ج۵۲، ص۳۷۸.</ref>  
در احادیث چنین آمده است که مراد از آیه شریفه حضرت مهدی و اصحاب و یارانش می‌باشند و به وسیله آنهاست که اسلام در تمام جهان گسترش می‌یابد.»<ref>امینی، ابراهیم، دادگستر جهان، انتشارات شفق، چاپ قدس، چاپ ۲۵، ص۲۳۹–۲۳۸.</ref> رسول خدا(ص) می‌فرماید: مهدی از فرزندان من است و به دست او خداوند شرق و غرب زمین را می‌گشاید.»<ref>مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، بیروت، مؤسسه الوفاء، ج۵۲، ص۳۷۸.</ref>


با توجه به اين نكته كه روزي مي رسد كه بندگان صالح خدا وارث زمين مي شوند و گستردگي قيام آن ها به گستره عالَم است اكنون به اين نكته مي پردازيم كه آيا علاوه بر تسلط بر جهان، همه جهانيان هم مسلمان مي شوند؟ ظاهر بعضي آيات اين است كه كساني كه ادعاي يهوديت و نصرانيت دارند تا قيامت باقي خواهند ماند. خداوند متعال در سوره مائده مي فرمايد: {{قرآن|وَمِنَ الَّذِينَ قَالُوا إِنَّا نَصَارَى أَخَذْنَا مِيثَاقَهُمْ فَنَسُوا حَظًّا مِمَّا ذُكِّرُوا بِهِ فَأَغْرَيْنَا بَيْنَهُمُ الْعَدَاوَه وَالْبَغْضَاءَ إِلَى يَوْمِ الْقِيَامَه وَسَوْفَ يُنَبِّئُهُمُ اللَّهُ بِمَا كَانُوا يَصْنَعُونَ}} ما از كساني كه ادعاي نصرانيت داشتند پيمان گرفتيم. پس قسمتي از پندهاي ما را فراموش كردند، ما هم دشمني و كينه را تا قيامت در بينشان انداختيم.<ref>مائده/۱۴.</ref> در سوره آل عمران مي فرماید: {{قرآن|إِذْ قَالَ اللَّهُ يَا عِيسَى إِنِّي مُتَوَفِّيكَ وَرَافِعُكَ إِلَيَّ وَمُطَهِّرُكَ مِنَ الَّذِينَ كَفَرُوا وَجَاعِلُ الَّذِينَ اتَّبَعُوكَ فَوْقَ الَّذِينَ كَفَرُوا إِلَى يَوْمِ الْقِيَامَه ثُمَّ إِلَيَّ مَرْجِعُكُمْ فَأَحْكُمُ بَيْنَكُمْ فِيمَا كُنْتُمْ فِيهِ تَخْتَلِفُونَ}} خدا به عيسي فرمود: من تو را گرفته به سوي خويش برآرم... و پيروانت را تا قيامت مسلط بر كفار گردانم.»<ref>آل عمران/۵۵.</ref>  
با توجه به این نکته که روزی می‌رسد که بندگان صالح خدا وارث زمین می‌شوند و گستردگی قیام آن‌ها به گستره عالَم است اکنون به این نکته می‌پردازیم که آیا علاوه بر تسلط بر جهان، همه جهانیان هم مسلمان می‌شوند؟ ظاهر بعضی آیات این است که کسانی که ادعای یهودیت و نصرانیت دارند تا قیامت باقی خواهند ماند. خداوند متعال در سوره مائده می‌فرماید: {{قرآن|وَمِنَ الَّذِینَ قَالُوا إِنَّا نَصَارَی أَخَذْنَا مِیثَاقَهُمْ فَنَسُوا حَظًّا مِمَّا ذُکِّرُوا بِهِ فَأَغْرَیْنَا بَیْنَهُمُ الْعَدَاوَه وَالْبَغْضَاءَ إِلَی یَوْمِ الْقِیَامَه وَسَوْفَ یُنَبِّئُهُمُ اللَّهُ بِمَا کَانُوا یَصْنَعُونَ}} ما از کسانی که ادعای نصرانیت داشتند پیمان گرفتیم. پس قسمتی از پندهای ما را فراموش کردند، ما هم دشمنی و کینه را تا قیامت در بینشان انداختیم.<ref>مائده/۱۴.</ref> در سوره آل عمران می‌فرماید: {{قرآن|إِذْ قَالَ اللَّهُ یَا عِیسَی إِنِّی مُتَوَفِّیکَ وَرَافِعُکَ إِلَیَّ وَمُطَهِّرُکَ مِنَ الَّذِینَ کَفَرُوا وَجَاعِلُ الَّذِینَ اتَّبَعُوکَ فَوْقَ الَّذِینَ کَفَرُوا إِلَی یَوْمِ الْقِیَامَه ثُمَّ إِلَیَّ مَرْجِعُکُمْ فَأَحْکُمُ بَیْنَکُمْ فِیمَا کُنْتُمْ فِیهِ تَخْتَلِفُونَ}} خدا به عیسی فرمود: من تو را گرفته به سوی خویش برآرم… و پیروانت را تا قیامت مسلط بر کفار گردانم.»<ref>آل عمران/۵۵.</ref>


خداوند در آيه اول مي فرمايد: «دشمني و كينه توزي را تا قيامت در بين نصاري خواهم انداخت و در آيه دوم وعده داده كه: نصاري تا قيامت برتر از كفار باشند. مقتضاي اين دو آيه اين است كه كيش نصاري تا قيامت و در عصر دولت مهدي نيز برجا خواهد ماند<ref>اميني، ابراهيم، دادگستر جهان، ص۳۰۵.</ref>.از بعضي از احاديث نيز همين استفاده مي شود مثلاً ابوبصير مي گويد: به امام صادق(ع) عرض كردم: صاحب الامر با اهل ذمه ـ يهود و نصاري ـ چه مي كند؟ فرمود: مانند پيغمبر اكرم با آنان مصالحه مي كند آن ها هم با كمال ذلت جزيه مي دهند.<ref>مجلسي، محمدباقر، بحارالانوار، ج۵۲، ص۳۸۱-۳۷۶.</ref>  
خداوند در آیه اول می‌فرماید: «دشمنی و کینه‌توزی را تا قیامت در بین نصاری خواهم انداخت و در آیه دوم وعده داده که: نصاری تا قیامت برتر از کفار باشند. مقتضای این دو آیه این است که کیش نصاری تا قیامت و در عصر دولت مهدی نیز برجا خواهد ماند.<ref>امینی، ابراهیم، دادگستر جهان، ص۳۰۵.</ref> از بعضی از احادیث نیز همین استفاده می‌شود مثلاً ابوبصیر می‌گوید: به امام صادق(ع) عرض کردم: صاحب‌الامر با اهل ذمه ـ یهود و نصاری ـ چه می‌کند؟ فرمود: مانند پیغمبر اکرم با آنان مصالحه می‌کند آن‌ها هم با کمال ذلت جزیه می‌دهند.<ref>مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، ج۵۲، ص۳۸۱–۳۷۶.</ref>


در مقابل اين آيات و روايات، احاديثي وجود دارد كه دلالت مي كنند در عصر دولت مهدي(ع) غير از مسلمان احدي روي زمين باقي نمي ماند آن حضرت دين اسلام را بر يهود و نصاري عرضه مي دارد هر كس پذيرفت از كشته شدن نجات مي يابد و هر كس امتناع ورزيد به قتل مي رسد.  
در مقابل این آیات و روایات، احادیثی وجود دارد که دلالت می‌کنند در عصر دولت مهدی(ع) غیر از مسلمان احدی روی زمین باقی نمی‌ماند آن حضرت دین اسلام را بر یهود و نصاری عرضه می‌دارد هر کس پذیرفت از کشته شدن نجات می‌یابد و هر کس امتناع ورزید به قتل می‌رسد.


اكنون كه روايات دو دسته شدند بر دانشمندان پوشيده نيست كه احاديث موافق قرآن بر احاديث مخالف مقدم اند و آن ها را از اعتبار ساقط مي سازند. بنابراين يهود و نصاري در عصر دولت مهدي باقي خواهند ماند ولي از عقيده تثليث و شرك دست بر مي دارند و خداپرست مي شوند و تحت الحمايه حكومت اسلامي به زندگي خويش ادامه مي دهند در عين حال، دولت هاي باطل سقوط مي كنند و قدرت جهان در دست مسلمانان صالح واقع مي شود و دين اسلام دين جهاني و بر تمام اديان غالب مي گردد و بانگ توحيد از همه جا بلند مي شود.<ref>دادگستر جهان، ص۳۰۶.</ref>
اکنون که روایات دو دسته شدند بر دانشمندان پوشیده نیست که احادیث موافق قرآن بر احادیث مخالف مقدم اند و آن‌ها را از اعتبار ساقط می‌سازند؛ بنابراین یهود و نصاری در عصر دولت مهدی باقی خواهند ماند ولی از عقیده تثلیث و شرک دست برمی‌دارند و خداپرست می‌شوند و تحت الحمایه حکومت اسلامی به زندگی خویش ادامه می‌دهند در عین حال، دولت‌های باطل سقوط می‌کنند و قدرت جهان در دست مسلمانان صالح واقع می‌شود و دین اسلام دین جهانی و بر تمام ادیان غالب می‌گردد و بانگ توحید از همه جا بلند می‌شود.<ref>دادگستر جهان، ص۳۰۶.</ref>


امام صادق(ع) فرمود: هنگامي كه قائم ما قيام كرد هيچ نقطه اي از زمين نيست جز اينكه آواي: «اشهد ان لا اله الا الله و ان محمداً رسول الله در آنجا بلند مي شود.»<ref>بحارالانوار، ج۵۲، ص۳۴۰.</ref>  
امام صادق(ع) فرمود: هنگامی که قائم ما قیام کرد هیچ نقطه ای از زمین نیست جز اینکه آوای: «اشهد ان لا اله الا الله و ان محمداً رسول الله در آنجا بلند می‌شود.»<ref>بحارالانوار، ج۵۲، ص۳۴۰.</ref>


آيت الله مكارم شيرازي مي نويسند: ... يكي از برنامه هاي اساسي آن مصلح و انقلابي بزرگ، توحيد صفوف در سايه توحيد مذهب است ولي نبايد ترديد به خود راه داد كه اين توحيد نه ممكن است اجباري باشد و نه اگر امكان اجباري در آن بود منطقي بود اجباري شود. مذهب با قلب و روح آدمي سر و كار دارد و مي دانيم قلب و روح از قلمرو زور و اجبار بيرون است... علاوه بر اين روش و سنت پيامبر(ص) چنان كه قرآن هم گواهي مي دهد ـ بر اجبار نبوده كه «لا اكراه في الدين» لذا همواره اسلام اهل كتاب را به عنوان يك اقليت سالم پذيرفته و از آن ها مادام كه دست به تحريكاتي نزنند حمايت كرده است.  
آیت الله مکارم شیرازی می‌نویسند: … یکی از برنامه‌های اساسی آن مصلح و انقلابی بزرگ، توحید صفوف در سایه توحید مذهب است ولی نباید تردید به خود راه داد که این توحید نه ممکن است اجباری باشد و نه اگر امکان اجباری در آن بود منطقی بود اجباری شود. مذهب با قلب و روح آدمی سر و کار دارد و می‌دانیم قلب و روح از قلمرو زور و اجبار بیرون است… علاوه بر این روش و سنت پیامبر(ص) چنان‌که قرآن هم گواهی می‌دهد ـ بر اجبار نبوده که «لا اکراه فی الدین» لذا همواره اسلام اهل کتاب را به عنوان یک اقلیت سالم پذیرفته و از آن‌ها مادام که دست به تحریکاتی نزنند حمایت کرده است.


با توجه به اين كه در دوران حكومت آن مصلح بزرگ، همه وسايل پيشرفته ارتباط جمعي در اختيار او و پيروان رشيد او است و با توجه به اين كه اسلام راستين با حذف پيرايه ها، كشش و جاذبه اي فوق العاده دارد به خوبي مي توان پيش بيني كرد كه اسلام با تبليغ منطقي و پيگير، از طرف اكثريت قاطع مردم جهان پذيرفته خواهد شد و وحدت اديان از طريق اسلام پيشرو عملي مي گردد... امام صادق(ع) مي فرمايد: ... به خدا سوگند اي مفضّل اختلاف از ميان اديان برداشته مي شود و همه به صورت يك آيين در مي آيند؛ همان گونه كه خداوند عزّوجلّ مي گويد: دين در نزد خدا تنها اسلام است...»<ref>بحارالانوار، ج۵۳، ص۴ .</ref> و به اين ترتيب آئين توحيد و اسلام در همه خانه ها در درون زندگي همه انسان ها و در تمام دل ها وارد مي شود ولي با اين همه نمي توان گفت كه اقليت هاي كوچكي از پيروان اديان آسماني ديگر مطلقاً وجود نخواهد داشت... به هر حال اگر چنين اقليتي هم وجود داشته باشد، به صورت يك اقليت سالم و با حفظ شرايط اهل ذمه مورد حمايت آن حكومت اسلامي خواهد بود.»<ref>مكارم شيرازي، ناصر، حكومت جهاني مهدي، انتشارات نسل جوان، چاپ يازدهم، چاپخانه نمونه، ص۲۸۹-۲۸۷.</ref>  
با توجه به این که در دوران حکومت آن مصلح بزرگ، همه وسایل پیشرفته ارتباط جمعی در اختیار او و پیروان رشید او است و با توجه به این که اسلام راستین با حذف پیرایه‌ها، کشش و جاذبه ای فوق‌العاده دارد به خوبی می‌توان پیش‌بینی کرد که اسلام با تبلیغ منطقی و پیگیر، از طرف اکثریت قاطع مردم جهان پذیرفته خواهد شد و وحدت ادیان از طریق اسلام پیشرو عملی می‌گردد… امام صادق(ع) می‌فرماید: به خدا سوگند ای مفضّل اختلاف از میان ادیان برداشته می‌شود و همه به صورت یک آیین در می‌آیند؛ همان گونه که خداوند عزّوجلّ می‌گوید: دین در نزد خدا تنها اسلام است…»<ref>بحارالانوار، ج۵۳، ص۴.</ref> و به این ترتیب آئین توحید و اسلام در همه خانه‌ها در درون زندگی همه انسان‌ها و در تمام دل‌ها وارد می‌شود ولی با این همه نمی‌توان گفت که اقلیت‌های کوچکی از پیروان ادیان آسمانی دیگر مطلقاً وجود نخواهد داشت… به هر حال اگر چنین اقلیتی هم وجود داشته باشد، به صورت یک اقلیت سالم و با حفظ شرایط اهل ذمه مورد حمایت آن حکومت اسلامی خواهد بود.»<ref>مکارم شیرازی، ناصر، حکومت جهانی مهدی، انتشارات نسل جوان، چاپ یازدهم، چاپخانه نمونه، ص۲۸۹–۲۸۷.</ref>


خلاصه سخن: با ظهور آن حضرت گرچه شرق و غرب به دست او فتح مي شود و اكثريت قاطع جهان مسلمان مي شوند ولي دور از ذهن نيست كه اقليت هاي كوچكي از پيروان اديان آسماني ديگر وجود داشته باشد.
خلاصه سخن: با ظهور آن حضرت گرچه شرق و غرب به دست او فتح می‌شود و اکثریت قاطع جهان مسلمان می‌شوند ولی دور از ذهن نیست که اقلیت‌های کوچکی از پیروان ادیان آسمانی دیگر وجود داشته باشد.
{{پایان پاسخ}}
{{پایان پاسخ}}
{{مطالعه بیشتر}}
{{مطالعه بیشتر}}
==مطالعه بيشتر==


۱. خورشيد مغرب، محمدرضا حكيمي.
== مطالعه بیشتر ==
 
# خورشید مغرب، محمدرضا حکیمی.
۲. عصر زندگي، محمد حكيمي.
# عصر زندگی، محمد حکیمی.
 
# چشم‌اندازی به حکومت مهدی، نجم الدین طبسی.
۳. چشم اندازي به حكومت مهدي، نجم الدين طبسي.
{{پایان مطالعه بیشتر}}
{{پایان مطالعه بیشتر}}


==منابع==
== منابع ==
<references />
{{پانویس|۲}}
{{شاخه
{{شاخه
  | شاخه اصلی =  
  | شاخه اصلی =
|شاخه فرعی۱ =  
|شاخه فرعی۱ =
|شاخه فرعی۲ =  
|شاخه فرعی۲ =
|شاخه فرعی۳ =  
|شاخه فرعی۳ =
}}
}}
{{تکمیل مقاله
{{تکمیل مقاله
  | شناسه =  
  | شناسه =
  | تیترها =  
  | تیترها =
  | ویرایش =  
  | ویرایش =
  | لینک‌دهی =  
  | لینک‌دهی =
  | ناوبری =  
  | ناوبری =
  | نمایه =  
  | نمایه =
  | تغییر مسیر =  
  | تغییر مسیر =
  | ارجاعات =  
  | ارجاعات =
  | بازبینی =  
  | بازبینی =
  | تکمیل =  
  | تکمیل =
  | اولویت =  
  | اولویت =
  | کیفیت =  
  | کیفیت =
}}
}}
{{پایان متن}}
{{پایان متن}}
۷٬۲۳۰

ویرایش