اولوا الالباب در قرآن: تفاوت میان نسخه‌ها

خط ۱۱: خط ۱۱:
خداوند در آیه ۱۹ [[سوره رعد]] می فرماید تنها خردمندان هستند که پند میپذیرند. و در آیات بعد، ویژگی‌های آنان را بیان می کند:
خداوند در آیه ۱۹ [[سوره رعد]] می فرماید تنها خردمندان هستند که پند میپذیرند. و در آیات بعد، ویژگی‌های آنان را بیان می کند:


وفاداران به عهد با خدا:
'''وفاداران به عهد با خدا''':


{{قرآن|الَّذِينَ يُوفُونَ بِعَهْدِ اللَّـهِ وَلَا يَنقُضُونَ الْمِيثَاقَ|آیه=۲۰}}
{{قرآن|الَّذِينَ يُوفُونَ بِعَهْدِ اللَّـهِ وَلَا يَنقُضُونَ الْمِيثَاقَ|سوره=رعد|آیه=۲۰}}  


پیوستن به فرمان خدا
شك نيست كه عهد اللَّه (عهد الهى) معنى وسيعى دارد: هم شامل عهدهاى فطرى و پيمانهايى كه خدا به مقتضاى فطرت از انسان گرفته می‌شود (همانند فطرت توحيد و عشق به حق و عدالت) و هم پيمانهاى عقلى يعنى آنچه را كه انسان با نيروى تفكر و انديشه و عقل از حقايق عالم هستى و مبدء و معاد درك می‌كند، هم پيمانهاى شرعى يعنى آنچه را كه پيامبر (ص) از مؤمنان در رابطه با اطاعت فرمانهاى خداوند و ترك معصيت و گناه پيمان گرفته همه را شامل می‌گردد. و طبيعى است كه وفا به پيمانهايى كه انسان با ديگر انسانها می‌بندد، نيز در اين مجموعه وارد است، چرا كه خدا فرمان داده كه اين پيمانها نيز محترم شمرده شود، بلكه هم در پيمانهاى تشريعى داخل است و هم در پيمانهاى عقلى.‏<ref>ناصر مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، جلد ۱۰، صفحه ۱۸۴</ref>


ترس از خدا و بیم از روز حساب
'''پیوستن به فرمان خدا:'''


شکیبایی برای خشنودی خدا
{{قرآن|وَالَّذِينَ يَصِلُونَ مَا أَمَرَ‌ اللَّـهُ بِهِ أَن يُوصَلَ|سوره=رعد|آیه=۲۱}}


برپا داشتن نماز
در اینکه فرمان خداوند چه چیزی است اقوال مختلفی گفته شده است. برخی هر امر تشریعی را جزء آن می دانند. [[علامه طباطبایی]] آن متوجه صله‌رحم دانسته است.«آيه مورد بحث از آنجايى كه مطلق است دلالت می‌كند بر هر صله‌‏اى كه خدا به آن امر فرموده كه از معروفترين مصاديق آن صله رحم است‏.»<ref>تفسیر المیزان، جلد ۱۱، صفحه ۴۶۸</ref>


انفاق
'''ترس از خدا و بیم از روز حساب:'''


زداینده بدی با خوبی
{{قرآن|وَيَخْشَوْنَ رَ‌بَّهُمْ وَيَخَافُونَ سُوءَ الْحِسَابِ|سوره=رعد|آیه=۲۱}}


پاداششان بهشت
فرق ميان" خشيت" و" خوف" اين است كه خشيت به معناى تاثر قلب از اقبال و روى آوردن شر و يا نظير آن است، و خوف به معناى تاثر عملى انسان است به اينكه از ترس در مقام اقدام برآمده و وسائل گريز از شر و محذور را هم فراهم سازد، هر چند كه در دل متاثر نگشته، دچار هراس نشده باشد.<ref>تفسیر المیزان، جلد ۱۱، صفحه ۴۶۹</ref>


'''شکیبایی برای خشنودی خدا:'''


{{قرآن|وَالَّذِينَ صَبَرُ‌وا ابْتِغَاءَ وَجْهِ رَ‌بِّهِمْ|سوره=رعد|آیه=۲۲}}
خردمندان در مقابل مصیبت و معصیت صبور هستند. و نیز برای اطاعت خداوند: «آنان كه بر اجراى فرمانهاى الهى صبر پيشه كنند و زحمت تكاليف را بر خود هموار سازند و در برابر ناگواريها كه بر نفوس و اموالشان وارد می‌شود مقاوم باشند و از ارتكاب گناهان خوددارى كنند.»<ref>ترجمه تقسیر جوامع الجامع، جلد۳، صفحه ۲۷۴</ref> و این صبر برای رضایت و خشنودی خداست: «در اين امور و مراحل هدفشان، خواست رضاى خدا باشد نه، اغراض دنيوى‏»<ref>ترجمه تقسیر جوامع الجامع، جلد۳، صفحه ۲۷۴</ref>
'''برپا داشتن نماز:'''
{{قرآن|وَأَقَامُوا الصَّلَاةَ|سوره=رعد|آیه=۲۲}}
انفاق:
{{قرآن|وَأَنفَقُوا مِمَّا رَ‌زَقْنَاهُمْ سِرًّ‌ا وَعَلَانِيَةً|سوره=رعد|آیه=۲۲}}
زداینده بدی با خوبی:
{{قرآن|وَيَدْرَ‌ءُونَ بِالْحَسَنَةِ السَّيِّئَةَ|سوره=رعد|آیه=۲۲}}
پاداششان بهشت:
{{قرآن|أُولَـٰئِكَ لَهُمْ عُقْبَى الدَّارِ‌ ﴿٢٢﴾ جَنَّاتُ عَدْنٍ|سوره=رعد|آیه=۲۲،۲۳}}


در آیه ۱۸ [[سوره زمر]] درباره خردمندان می‌گوید همه سخنان را می‌شنوند و بهترین را انتخاب می‌کنند. و اینان کسانی هستند که خدا هدایتشان کرده است:{{قرآن|الَّذِينَ يَسْتَمِعُونَ الْقَوْلَ فَيَتَّبِعُونَ أَحْسَنَهُ ۚ أُولَـٰئِكَ الَّذِينَ هَدَاهُمُ اللَّـهُ ۖ وَأُولَـٰئِكَ هُمْ أُولُو الْأَلْبَابِ}}
در آیه ۱۸ [[سوره زمر]] درباره خردمندان می‌گوید همه سخنان را می‌شنوند و بهترین را انتخاب می‌کنند. و اینان کسانی هستند که خدا هدایتشان کرده است:{{قرآن|الَّذِينَ يَسْتَمِعُونَ الْقَوْلَ فَيَتَّبِعُونَ أَحْسَنَهُ ۚ أُولَـٰئِكَ الَّذِينَ هَدَاهُمُ اللَّـهُ ۖ وَأُولَـٰئِكَ هُمْ أُولُو الْأَلْبَابِ}}


=== پندپذیری خردمندان ===
=== پندپذیری خردمندان ===
از ویژگی‌های اولوالالباب که در قرآن تکرار شده است، پندپذیری و عبرت‌گیری آنان است. در سوره زمر آمده است که تنها خردمندان هستند که پند می‌پذیرند:{{قرآن|إِنَّمَا يَتَذَكَّرُ‌ أُولُو الْأَلْبَابِ|ترجمه=تنها خردمندانند كه پند پذيرند.|سوره=زمر|آیه=۹}} در آیه ۲۱ این سوره دگرگونی‌های طبیعیت از قبیل باران و چشمه‌های آب در زمین و کشت و زرع و سپس خشکی و زردی آن را نشانه‌هایی می‌داند که برای خردمندان پند و ذکر است. در آیه ۲۹ [[سوره صاد]] می‌فرماید ما این قرآن را بر تو نازل کردیم تا در آیات بیاندیشند و خردمندان هستند که پند می‌پذیرند. در این آیه خردمندان کسانی هستند که درباره آیات تدبر می‌کنند. در آیه ۵۲ [[سوره ابراهیم]] گفته شده که این قرآن ابلاغ شده است تا مردم انذار یابند و بدانند که خداوند معبودی یگانه است و برای اینکه خردمندان پند بگیرند.
از ویژگی‌های اولوالالباب که در قرآن تکرار شده است، پندپذیری و عبرت‌گیری آنان است. «پند کسی پذیرد که خرد دارد.»<ref>تفسیر کشف الاسرار و عده الابرار، جلد ۵، صفحه۱۸۸</ref> در سوره زمر آمده است که تنها خردمندان هستند که پند می‌پذیرند:{{قرآن|إِنَّمَا يَتَذَكَّرُ‌ أُولُو الْأَلْبَابِ|ترجمه=تنها خردمندانند كه پند پذيرند.|سوره=زمر|آیه=۹}} در آیه ۲۱ این سوره دگرگونی‌های طبیعیت از قبیل باران و چشمه‌های آب در زمین و کشت و زرع و سپس خشکی و زردی آن را نشانه‌هایی می‌داند که برای خردمندان پند و ذکر است. در آیه ۲۹ [[سوره صاد]] می‌فرماید ما این قرآن را بر تو نازل کردیم تا در آیات بیاندیشند و خردمندان هستند که پند می‌پذیرند. در این آیه خردمندان کسانی هستند که درباره آیات تدبر می‌کنند. در آیه ۵۲ [[سوره ابراهیم]] گفته شده که این قرآن ابلاغ شده است تا مردم انذار یابند و بدانند که خداوند معبودی یگانه است و برای اینکه خردمندان پند بگیرند.


در آیه ۷ سوره [[آل‌عمران]]، گفته شده که تأویل آیات متشابه را تنها خداوند و راسخون در علم می‌دانند؛ سپس آمده است که تنها خردمندان پند می‌پذیرند. از این رو شاید کلمه اولوالاباب با راسخون در علم اشتراک داشته باشند و از جهت مصداقی یکی باشند.
در آیه ۷ سوره [[آل‌عمران]]، گفته شده که تأویل آیات متشابه را تنها خداوند و راسخون در علم می‌دانند؛ سپس آمده است که تنها خردمندان پند می‌پذیرند. از این رو شاید کلمه اولوالاباب با راسخون در علم اشتراک داشته باشند و از جهت مصداقی یکی باشند.
۱۵٬۰۶۹

ویرایش