اهل‌سنت و تکفیر شیعیان: تفاوت میان نسخه‌ها

خط ۱۶: خط ۱۶:


== موضوعات خاص و تکفیر شیعه در میان اهل‌سنت ==
== موضوعات خاص و تکفیر شیعه در میان اهل‌سنت ==
اما از مطالب خاصی که از سوی مذاهب اهل سنت مطرح شده است برخلاف آنچه که درباره معیار اسلام و کفر بیان گردید، برخی از مذاهب اهل سنت به کفر شیعه فتوا داده‌اند. این مطلب از فتواهای مذاهب چهارگانه درباره خواندن نماز به امامت شیعه روشن می‌گردد:
برخی اهل‌سنت برخلاف آنچه که درباره معیار اسلام و کفر بیان گردید، به کفر شیعه فتوا داده‌اند. این مطلب از فتواهای مذاهب چهارگانه درباره خواندن نماز به امامت شیعه روشن می‌گردد:
در فتاوای علماء مذاهب چهارگانه اهل سنت درباره خواندن نماز به امامت شیعه امامیه اسم صریح شیعه امامیه برده نشده است بلکه از عناوین کلی تری مثل اهل بدعت، اهل اهواء و روافض و امثال این‌ها استفاده نموده‌اند.
در فتاوای علماء مذاهب چهارگانه اهل سنت درباره خواندن نماز به امامت شیعه امامیه اسم صریح شیعه امامیه برده نشده است بلکه از عناوین کلی تری مثل اهل بدعت، اهل اهواء و روافض و امثال این‌ها استفاده نموده‌اند.  
 
'''حنفی'''
 
علماء حنفی مذهب آن طوری که از فتاوای آنان بدست می‌آید اقتداء به شیعه امامی را جایز نمی‌دانند و شیعه امامی را در کنار جهمیه، قدریه، خطابیه و مشبهه قرار داده و می‌گویند هر که خلافت ابوبکر را انکار کند و قائل به خلق قرآن باشد در زمره کفار قرار می‌گیرد و اقتداء به او جایز نمی‌باشد.<ref>مصری حنفی، زین الدین ابن نجیم، البحر الرائق شرح کنز الدقائق، 1:611. بیروت، محمد علی بیضون، اول، 1418ق. و حنفی فخرالدین عثمان بن علی. تبیین الحقائق شرح کنزالدقائق، 2:160، قاهره، دارالکتب الاسلامیه، 1313ق.</ref> برخی از حنفی‌ها قید غالیه را به روافض افزوده و می‌گویند اقتداء به روافض غالی جایز نیست.<ref>کمال الدین محمد بن عبد الواحد، فتح القدیر، 2:182، بیروت، دارالفکر، بی‌تا.</ref>
علماء حنفی مذهب آن طوری که از فتاوای آنان بدست می‌آید اقتداء به شیعه امامی را جایز نمی‌دانند و شیعه امامی را در کنار جهمیه، قدریه، خطابیه و مشبهه قرار داده و می‌گویند هر که خلافت ابوبکر را انکار کند و قائل به خلق قرآن باشد در زمره کفار قرار می‌گیرد و اقتداء به او جایز نمی‌باشد.<ref>مصری حنفی، زین الدین ابن نجیم، البحر الرائق شرح کنز الدقائق، 1:611. بیروت، محمد علی بیضون، اول، 1418ق. و حنفی فخرالدین عثمان بن علی. تبیین الحقائق شرح کنزالدقائق، 2:160، قاهره، دارالکتب الاسلامیه، 1313ق.</ref> برخی از حنفی‌ها قید غالیه را به روافض افزوده و می‌گویند اقتداء به روافض غالی جایز نیست.<ref>کمال الدین محمد بن عبد الواحد، فتح القدیر، 2:182، بیروت، دارالفکر، بی‌تا.</ref>


اگر مراد از روافض شیعه غالی باشد پس شیعه امامیه از دیدگاه حنفی‌ها کافر نیست ولی با توجه به اینکه منکر خلافت ابوبکر و قائلین به خلق قرآن کافر دانسته شده، این فتوا شیعه امامیه را نیز شامل می‌شود.
اگر مراد از روافض شیعه غالی باشد پس شیعه امامیه از دیدگاه حنفی‌ها کافر نیست ولی با توجه به اینکه منکر خلافت ابوبکر و قائلین به خلق قرآن کافر دانسته شده، این فتوا شیعه امامیه را نیز شامل می‌شود.
'''حنبلی'''


علماء حنبلی نیز مانند حنفی‌ها اقتداء به شیعه امامی را جایز نمی‌دانند و می‌گویند کسی که در وضوء به جای شستن پا، آن را مسح می‌کند. اقتداء به او جایز نیست.<ref>سیوطی رحیبانی، مصطفی، مطالب اولی النهی… 3:410، دمشق، مکتب الاسلامی، 1961م.</ref> از این فتوای حنبلی‌ها کفر شیعه به دست نمی‌آید.
علماء حنبلی نیز مانند حنفی‌ها اقتداء به شیعه امامی را جایز نمی‌دانند و می‌گویند کسی که در وضوء به جای شستن پا، آن را مسح می‌کند. اقتداء به او جایز نیست.<ref>سیوطی رحیبانی، مصطفی، مطالب اولی النهی… 3:410، دمشق، مکتب الاسلامی، 1961م.</ref> از این فتوای حنبلی‌ها کفر شیعه به دست نمی‌آید.


از فتواهای علمای مالکی مذهب به دست می‌آید که نماز به امامت کسی که علی ـ علیه السلام ـ را بر خلفاء سه‌گانه تفضیل می‌دهد یا قائل به خلق قرآن است اعاده ندارد و صحیح می‌باشد و علت آن را این می‌داند که این طائفه صاحبان بدعت خفی بوده و قطع به کفر آنان وجود ندارد.<ref>محمد عیش، منح الجلیل شرح مختصر الخلیل، 2:299، بیروت، دارالفکر، 1409ق.</ref> شافعی‌ها به‌طور سرپوشیده اقتداء به کسانی را که قائل به خلق قرآن هستند و بدعت شان موجب کفر نمی‌شود جایز دانسته‌اند.<ref>النووی، محی الدین، المجموع، 4:254، بیروت، دارالفکر، 1997م.</ref> ولی نگفته‌اند که کدام بدعت موجب کفر می‌شود و کدام موجب کفر نمی‌شود.
'''مالکیه'''
 
از فتواهای علمای مالکی مذهب به دست می‌آید که نماز به امامت کسی که علی ـ علیه السلام ـ را بر خلفاء سه‌گانه تفضیل می‌دهد یا قائل به خلق قرآن است اعاده ندارد و صحیح می‌باشد و علت آن را این می‌داند که این طائفه صاحبان بدعت خفی بوده و قطع به کفر آنان وجود ندارد.<ref>محمد عیش، منح الجلیل شرح مختصر الخلیل، 2:299، بیروت، دارالفکر، 1409ق.</ref>  
 
'''شافعی'''
 
شافعی‌ها به‌طور سرپوشیده اقتداء به کسانی را که قائل به خلق قرآن هستند و بدعت شان موجب کفر نمی‌شود جایز دانسته‌اند.<ref>النووی، محی الدین، المجموع، 4:254، بیروت، دارالفکر، 1997م.</ref> ولی نگفته‌اند که کدام بدعت موجب کفر می‌شود و کدام موجب کفر نمی‌شود.


به هر حال در کتاب‌های علماء مذاهب حنبلی، مالکی و شافعی در ین مسئله از عنوان روافض استفاده نشده است امّا در کتاب‌های علماء حنفی مذهب این عنوان خیلی به چشم می‌خورد و معمولاً آن را بر شیعیان امامی حمل می‌کنند.


در نتیجه می‌توان گفت از نظر مذهب حنفی شیعه امامیه و کسانی که خلافت ابوبکر را قبول ندارند و نیز کسانی که قائل به خلق قرآن هستند، کافر شمرده می‌شود. وحنبلی‌ها به صراحت به کفر شیعه فتوا نداده‌اند. کلمات علماء مذهب مالکی صراحت بر عدم کفر شیعه دارد. از سخنان شافعیان نیز کفر شیعه امامیه به دست نمی‌آید.
در نتیجه می‌توان گفت از نظر مذهب حنفی شیعه امامیه و کسانی که خلافت ابوبکر را قبول ندارند و نیز کسانی که قائل به خلق قرآن هستند، کافر شمرده می‌شود. وحنبلی‌ها به صراحت به کفر شیعه فتوا نداده‌اند. کلمات علماء مذهب مالکی صراحت بر عدم کفر شیعه دارد. از سخنان شافعیان نیز کفر شیعه امامیه به دست نمی‌آید.
۱۱٬۸۷۷

ویرایش