انواع تکلیف: تفاوت میان نسخه‌ها

۱٬۵۷۸ بایت حذف‌شده ،  ‏۲۲ ژانویهٔ ۲۰۲۳
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
برچسب: ویرایش مبدأ ۲۰۱۷
 
(۹ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
{{در دست ویرایش|کاربر=Rezapour}}
{{شروع متن}}
{{شروع متن}}
{{سوال}}
{{سوال}}
خط ۵: خط ۴:
{{پایان سوال}}
{{پایان سوال}}
{{پاسخ}}
{{پاسخ}}
== الف. معنای تکلیف ==
تکلیف یعنی چیزی یا کاری از کسی خواستن که در آن رنج و زحمت باشد و این اصطلاح از لفظ «کُلْفَت» گرفته شده است. امر و نهی خداوند به بندگان برای انجام چیزی را تکلیف خوانده‌اند.<ref>حسینی دشتی. سید مصطفی. معارف و معاریف. ج۳. ص۶۵۶. نشر دانش. ۱۳۷۶.</ref>
تکلیف یعنی چیزی یا کاری از کسی خواستن که در آن رنج و زحمت باشد و این اصطلاح از کلفت مأخوذ است؛ مثلاً امر و نهی خداوند به بندگان برای انجام چیزی، تکلیف گفته می‌شود.<ref>حسینی دشتی. سید مصطفی. معارف و معاریف. ج۳. ص۶۵۶. نشر دانش. ۱۳۷۶.</ref>


== ب. انواع تکلیف ==
'''تقسیم به‌جهت طرف مقابل تکلیف'''
تکالیفی که از نظر شرعی به عهده انسان نهاده شده به دو لحاظ می‌تواند مطرح باشد. لحاظ اول اینکه این تکالیف از حیث مرتبه چند نوع هستند:


# واجبات مثل نماز، روزه، حجّ، جهاد و غیره که بر انسان لازم است آنها را انجام دهد و اگر انجام ندهد گناه بوده وکیفر به دنبال دارد.
# در برخی موارد، طرف مقابل تکلیف، [[خداوند]] است و باید وظایفی نسبت به خداوند انجام داد مانند [[نماز]]، [[روزه]] و [[حج]] که به این‌ها [[حق الله|حقوق الهی]] می‌گویند.
# محرمات مانند دزدی، رشوه‌خواری، حرام خواری و دروغ و غیره که اگر انسان انجام دهد گناه کرده و سزاوار عذاب می‌گردد.
# تعدادی از تکالیف در مقابل اجتماع است. مانند رعایت حقوق پدر و مادر، [[حق همسایه|حقوق همسایه]]، حقوق دوست و [[حق همسر|حقوق همسر]] که به اینها حقوق اجتماعی می‌گویند.
# مستحبات مانند نمازهای نافله یا روزه‌های ماه رجب یا شعبان یا غیره، که اگر انجام دهد ثواب و پاداش دارد و اگر انجام ندهد گناهی بر او نیست.
# برخی افراد تکالیفی نسبت به خود دارند: پرهیز از شهوت‌پرستی، شکم‌بارگی و غیره که حقوق فردی خوانده می‌شوند.
# مکروهات مانند لباس سیاه در نماز پوشیدن، یا غذای داغ خوردن و غیره که این مکروهات در عبادات یک معنا دارد و آنکم کردن ثواب عبادت است. و در غیر عبادات معنایش این است که آثار وضعی (یعنی آثار جسمی، روحی، و معنوی) دارد و مثلاً قساوت قلب می‌آورد و انسان را به سوی گناه می‌کشد. ترک مکروهات مطلوب و سفارش شده است ولی اگر انجام بدهد عقاب ندارد.
# مباحات مثل خوابیدن در روز، آب خوردن و غیره که ترک یا انجام آن مساوی است و نه عذابی دارد و نه ثوابی.
اعتبار دیگری که برای تکالیف می‌توان فرض کرد این است که: ۱. تکالیف یا در مقابل خداوند متعال است، یعنی وظایفی که نسبت به خدای متعال باید انجام داد: مثل نماز، روزه، حجّ که به اینها حقوق الهی می‌گویند. ۲. یا تکالیفی که در مقابل اجتماع داریم: مثل رعایت حقوق پدر و مادر و حقوق همسایه، حقوق دوست و حقوق همسر و غیره که به اینها حقوق اجتماعی می‌گویند. ۳. یا تکالیفی که نسبت به خودمان داریم: مثل پرهیز از شهوت‌پرستی، شکم بارگی، ایذاء بدن خود و غیره که به اینها حقوق فردی اطلاق می‌شود. که خداوند متعال و شرع مقدس اینها را واجب کرده است و برای انجام آنها ثواب و ترک آنها عقاب معیّن کرده است.
{{پایان پاسخ}}
{{مطالعه بیشتر}}


== مطالعه بیشتر ==
'''تکلیف از حیث مرتبه'''
۱. مصباح یزدی. محمد تقی. حقوق و سیاست در قرآن . انتشارات مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی. ۱۳۷۷.
# [[واجب]]: انجام برخی تکلیف‌ها بر انسان لازم است. تکالیفی مانند نماز، روزه، حج و جهاد از این موارد بوده و انجام ندادن آن، گناه است.
 
# [[حرام]]: اعمالی که اگر انسان انجام دهد، گناه کرده و سزاوار عذاب است. اعمالی مانند دزدی، رشوه‌خواری، حرام‌خواری، دروغ.
۲. مصباح یزدی. محمد تقی. اخلاق در قرآن. ج۱، ۲، ۳ . انتشارات مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی. ۱۳۷۶.
# [[مستحب]]: اعمالی که انجام آن، ثواب و پاداش دارد و اگر انجام نشود، گناهی ندارد مانند نمازهای نافله، روزه‌های ماه رجب.
 
# [[مکروه]]: مکروهات در عبادات به معنای کم‌شدن ثواب عبادت است. مکروهات در غیر عبادات به این معنا است که انجام ندادن آن بهتر است، هرچند انجام دهنده آن، مواخذه نمی‌شود.
۳. سپهری. محمد. ترجمه شرح رساله الحقوق امام سجاد(ع) . انتشارات دار العلم. ۱۳۸۰.
# [[مباح]]: ترک یا انجام عمل برابر است، نه عذابی دارد و نه ثوابی.
 
۴. دفتر همکاری حوزه و دانشگاه. درآمدی بر حقوق اسلامی . انتشارات سمر. ۱۳۶۸.
{{پایان مطالعه بیشتر}}


== منابع ==
== منابع ==
{{پانویس}}
{{پانویس}}
{{شاخه
{{شاخه
  | شاخه اصلی =
  | شاخه اصلی = اصول فقه
  | شاخه فرعی۱ =
  | شاخه فرعی۱ =اخلاق
  | شاخه فرعی۲ =
  | شاخه فرعی۲ =
  | شاخه فرعی۳ =
  | شاخه فرعی۳ =
}}
}}
{{تکمیل مقاله
{{تکمیل مقاله
  | شناسه =
  | شناسه =-
  | تیترها =
  | تیترها =شد
  | ویرایش =
  | ویرایش =شد
  | لینک‌دهی =
  | لینک‌دهی =شد
  | ناوبری =
  | ناوبری =
  | نمایه =
  | نمایه =
  | تغییر مسیر =
  | تغییر مسیر =شد
  | ارجاعات =
  | ارجاعات =
  | بازبینی =
  | بازبینی =شد
  | تکمیل =
  | تکمیل =
  | اولویت =
  | اولویت =ج
  | کیفیت =
  | کیفیت =ج
}}
}}


{{پایان متن}}
{{پایان متن}}
۱۱٬۸۷۷

ویرایش