انواع بدبینی: تفاوت میان نسخه‌ها

== بدبینی عقیدتی ==

منفی نگری و بدبینی را بیشتر در دو حوزه بدبینی عقیدتی و رفتاری مورد مطالعه قرار می‌دهیم.

معمولاً افرادی که با خدا ارتباط ندارند مانند ماتریالیستها به این نوع منفی نگری گرفتار می‌شوند؛ زیرا اینان بر طبق بینش مادی خود جهان را هدفدار نمی‌دانند و به تبع آن برای انسان هدفی ترسیم نمی‌کنند؛ از این رو احساس پوچی و در نهایت خودکشی در بین افرادی که نگرش مادی دارند بیشتر مشاهده می‌شود. در شعر بعضی از شاعران ایرانی نیز این حالت دیده می‌شود:

افلاک که جز غم نفزایند دگر

نا آمدگان اگر بدانند که ما

از دهر چه کشیدیم نایند دگر<ref>منسوب به خیام.</ref>

== بدبینی رفتاری ==

منظور از این قسم منفی گرائی، زیر سؤال بردن نظام خلقت، اعتراض، و… نیست؛ بلکه چه بسا افراد خداپرست که نگرش مادی ندارند؛ اما از زندگی لذت نبرده و به دیگران به دیده منفی می‌نگرند.

این قسم بدبینی به سه دسته تقسیم می‌شود

این واژه هر چند در ظاهر بار منفی دارد اما در نهایت چون برای کنترل خودخواهی و عجب و خودپسندی، مفید است، باید از این مقوله با نام صفتی پسندیده یاد کرد. علی(ع) می‌فرماید: «مؤمن صبح را به شب نمی‌گذارد و شب را به صبح سپری نمی‌کند مگر آنکه خود را متهم می‌داند و نسبت به خود سوءظن دارد.»<ref>نهج البلاغه، خطبه ۲۱۱.</ref> این حالت باعث می‌شود که انسان به نقائص خود بیندیشد و از عیب جویی دیگران اجتناب ورزد؛ بنابراین، چنین منفی نگری نه تنها بد نیست بلکه مفید هم است.

=== بدبینی نسبت به خدا ===

این نوع بدبینی غالباً در مواقع بحرانی و در دل‌های افراد سست ایمان پیدا می‌شود مثل وقتی که فرد به بیماری، فقر، فقدان نزدیکان و… دچار می‌شود و این گرفتاری‌ها را به خدا و عوامل معنوی نسبت می‌دهد. در صورتی که بسیاری از مشکلات را اعمال خود انسان پدیدمی‌آورند مثل واقعه جنگ احد که در قرآن کریم بدان اشاره رفته است و بعضی گمان برند و گفتند که این شکست دلیل به ناحق بودن ماست و اگر به وحی خدا و آیین حق بود شکست نمی‌خوردیم و… در صورتی که علت شکست غرور، طمع و نا فرمانی آنان بود. این بدبینی از نظر شرعی حرام و گناه کبیره است.<ref>ر. ک. دستغیب، گناهان کبیره.</ref>

دلائل این بدبینی را هم می‌توان «انتظار استجابت فوری دعا»، «انتظار فتح و پیروزی بدون تلاش و فعالیت» و… دانست.

هرگاه عملی از کسی سر زند که قابل تفسیر صحیح و نادرست باشد و ما آنرا به صورت نادرستی تفسیر کنیم دچار بدبینی به دیگران شده‌ایم. در قرآن از این نوع بدبینی نهی شده‌ایم حتی بعضی از این نوع منفی نگری‌ها را هم گناه دانسته است…<ref>حجرات/۱۲.</ref>؛ البته به این نکته باید توجه داشته باشیم که گاهی انسان بی‌اختیار، نظر منفی نسبت به دیگران پیدا می‌کند؛ ولی مهم آنست که ما به این گمان منفی ترتیب اثر ندهیم.

تا اینجا متوجه شدیم که بحث منفی نگری دریائی از ظرائف است که مجال بیشتری را می‌طلبد و مختص به یک قشر خاصی یا جامعه مذهبی خاصی نیست؛ بلکه یک اختلال شناختی و رفتاری است که قابل درمان است.  

|شاخه فرعی۱ = رذائل اخلاقی

|شاخه فرعی۲ = بدبینی

|شاخه فرعی۳ =

  | شناسه =

  | تیترها =

  | ویرایش =

  | لینک‌دهی =

  | تغییر مسیر =

  | اولویت =

  | کیفیت =