انحراف تشیع بعد از عصر امام رضا(ع)

سؤال

با آن که شنیده‌ام که اگر کسی تا امام هشتم را اعتقاد داشته باشد، در بقیه امامان از نظر اعتقادی مشکلی نداشته و دوازده امامی می‌شود؛ ولی می‌بینیم بعد از امام عسکری(ع) بسیاری از شیعیان، اعتقاد به امامت‌هایی پیدا کرده‌اند که نهایتاً دوازده امامی نشده‌اند؟


فرقه‌های انحرافی شیعه مثل زیدیه، اسماعیلیه و واقفیه که دوازده امامی محسوب نمی‌شوند مربوط به قبل از امامت امام هشتم(ع) هستند و شواهد تاریخی نشان می‌دهد که شیعه امامیه بعد از امام هشتم(ع) تا امام دوازدهم(ع) گرفتار و دچار انشعاب نگردیده‌اند و بعد از شهادت امام حسن عسکری(ع) و در دوران غیبت امام عصر(ع) به ویژه در عصر غیبت کبری، شیعه اثنا عشری و امامیه تنها مکتب اصیل و پیروان واقعی و حقیقی اهل بیت و اسلام ناب می‌باشند که اعتقاد راسخ به امامت ائمه دوازده‌گانه معصوم داشته و غیبت امام زمان(ع) در نزد آنان از مسلّمات است.

مفهوم‌شناسی

امامیه یا شیعه اثنا عشری در اصطلاح به کسانی گفته می‌شود که گذشته از اعتقاد به امامت و خلافت بلافصل امام علی(ع)، پس از آن حضرت، حسن بن علی و حسین بن علی و نه فرزند معصوم امام حسین(ع) را که آخرین آنان حضرت ولی عصر مهدی موعود(ع) و امام قائم و غائب از دیده هاست، به امامت می‌پذیرند.[۱]

از پیامبر اکرم اسلام(ص) نقل شده که فرمود: «جانشینان و اوصیای من و حجت‌های خدا بر خلق، پس از من دوازده تن هستند که نخستین آن‌ها برادر من است و آخرین ایشان فرزند من» گفته شد: یا رسول الله برادر تو کیست؟ فرمود: «علی بن ابی طالب» گفتند: فرزندت کیست؟ فرمود: «مهدی که زمین را همان گونه که از جور و ستم آکنده شده است، از داد و عدل پرخواهد کرد».[۲]

احادیثی که دلالت دارد بر این که امامان اهل بیت، همان جانشینان پیامبر اکرم(ص) و دوازده نفرند، بسیار فراوان اند. ابوجعفر محمد بن علی بن حسین بن بابویه قمّی می‌گوید:

اخبار صحیح با سندهای خدشه ناپذیر حاکی از آن است که پیامبر خدا(ص) به امر خداوند، علی بن ابی طالب را وصی قرار داد و علی بن ابی طالب، حسن و حسین را و حسین علی بن الحسین را و علی بن الحسین محمد بن علی را و محمد بن علی جعفر بن محمدالصادق را و جعفر بن محمد موسی بن جعفر را، و موسی بن جعفر پسرش علی بن موسی الرضا را و علی بن موسی الرضا پسرش محمد بن علی را و محمد بن علی پسرش علی بن محمد را و علی بن محمد پسرش حسن بن علی را و حسن بن علی پسرش حجه الله القائم بالحق را که اگر از دنیا یک روز بیشتر باقی نمانده باشد، خداوند این روز را آن قدر طولانی گرداند تا او خروج کند و زمین را همان گونه که از ظلم و ستم آکنده شده، از عدل و داد پر کند. درود خداوند بر او و پدران پاکش.[۳]

بنابراین شیعه اثنا عشری و امامیه که بر اساس ادله معتبر همان پیروان حقیقی و اصلی اسلام و [[پیامبر اکرم(ص) هستند، اعتقاد به دوازده امام معصوم دارند؛ و انکار هر کدام حتی یکی از ائمه دوازده‌گانه به منزله انکار همه آنان محسوب می‌شود و کسی که اعتقاد به همه آنان نداشته باشد شیعه واقعی و اصطلاحاً داخل در جرگه امامیه نیست.

تشیع بعد از امامت امام رضا(ع)

اینکه در سئوال مورد نظر مطرح شده که: «اگر کسی تا امام هشتم(ع) را اعتقاد داشته باشد، در بقیه امامان از نظر اعتقادی مشکلی نداشته و دوازده امامی محسوب می‌شود» در برخی کتب عالم جلیل القدر، شیخ مفید، مطرح شده،[۴] و معنای آن این نیست که هر کس اعتقاد به امامت هشت تن از امامان معصوم(ع) تا امام رضا(ع) دارد و منکر امامت بقیه ائمه یعنی چهار تن از امامان بزرگوار بعد از حضرت رضا(ع) باشد باز هم دوازده امامی محسوب می‌شود؛ بلکه معنای این سخن این است که افرادی که تا امام هشتم(ع) معتقد به امامت ائمه بوده بعد از آن حضرت گرفتار انحراف و انشعاب نگردیده و به امامان چهارگانه بعد از حضرت رضا(ع) نیز معتقد شده‌اند و دوازده امامی شده و باقی مانده‌اند.

بنابراین اعتقاد به برخی از امامان دوازده‌گانه و انکار بعضی دیگر، چنانچه فرقه‌ها و گروه‌هایی که از شیعه منشعب گردیده مانند: زیدیه، اسماعیلیه و امثال آنان، اعتقاد دارند، انحراف از دین محسوب شده و مانند دیگر مذاهب اسلامی (حنفی، مالکی، شافعی…) خارج از دائره امامیه و مذهب اثنا عشری می‌باشند.

از امام صادق(ع) از پدرانش از رسول خدا(ص) نقل شده که فرمود: «هر کس قائم (امام دوازدهم) از فرزندان مرا انکار کند، به راستی که مرا انکار کرده است».[۵]

و نیز از آن حضرت نقل شده که رسول خدا(ص) فرمود: «هر کس قائم از فرزندان مرا انکار کند در زمان غیبت او، به مرگ جاهلیت مرده است».[۶]

با توجه به آنچه توضیح داده شد، روشن گردید که شیعه اثنا عشری که اصطلاحاً به آن‌ها امامیه گفته می‌شود، اعتقاد به دوازده امام معصوم و معرفت آنان را واجب می‌دانند، به گونه ای که انکار یکی از آن‌ها انکار رسالت پیامبر اسلام(ص) و انکار ولایت همه ائمه(ع) می‌باشد؛ و شواهد تاریخی نشان می‌دهد که شیعه امامیه بعد از امام هشتم(ع) تا امام دوازدهم(ع) گرفتار و دچار انشعاب نگردیده‌اند و بعد از شهادت امام حسن عسکری(ع) و در دوران غیبت امام عصر(ع) به ویژه در عصر غیبت کبری، شیعه اثنا عشری و امامیه تنها مکتب اصیل و پیروان واقعی و حقیقی اهل بیت و اسلام ناب می‌باشند که اعتقاد راسخ به امامت ائمه دوازده‌گانه معصوم داشته و غیبت امام زمان(ع) در نزد آنان از مسلّمات است و لذا ادعای مدعیان مهدویت و باب‌های دروغین و فرصت طلبان شیّاد هیچگونه خلل و انشعاب قابل توجهی در این مکتب الهی نتوانسته به وجود بیاورد.



مطالعه بیشتر

  • اهل بیت در قرآن و حدیث، ج۱ و ۲، محمدی ری شهری.
  • موعود ادیان، آیت الله منتظری.


جستارهای وابسته

منابع

  1. شیخ مفید (ره)، اوائل المقالات، بیروت، دارالمفید، ۱۴۱۴ق، ص۴۱.
  2. شیخ صدوق (ره)، کمال الدین و تمام النعمه، ترجمه منصور پهلوان، قم، دارالحدیث، ۱۳۸۳ش، ج۱، ص۴۸۳–۴۸۷.
  3. شیخ صدوق (ره)، من لا یحضره الفقیه، تهران، دارالکتب الاسلامیه، ۱۴۱۰ق، ج۴، ص۱۳۰.
  4. شیخ مفید (ره)، اوائل المقالات، بیروت، دارالمفید، ۱۴۱۴ق، ص۳۹.
  5. صافی گلپایگانی، لطف الله، منتخب الاثر، قم، مؤسسه السیده المعصومه (س)، ۱۴۱۹ق، ص۶۲۵.
  6. صافی، لطف‌الله، منتخب الاثر، ۱۴۱۹ق، ص۶۲۵.