امتحان الهی در قرآن: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
جزبدون خلاصۀ ویرایش
 
(۲۷ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۴ کاربر نشان داده نشد)
خط ۴: خط ۴:
{{پایان سوال}}
{{پایان سوال}}
{{پاسخ}}
{{پاسخ}}
از آنجا که نظام حیات در جهان هستی، نظام تکامل و پرورش بوده و تمامی موجودات زنده مسیر تکامل را می‌پیمایند، تمام انسان‌ها، اعم از انبیاء و اولیا و خواص و عوام، طبق این قانون باید آزمایش و امتحان شده و استعدادهای خود را شکوفا سازند، گرچه امتحانات الهی از تنوع خاصی برخوردارند، برخی با وفور نعمت و کامیابی‌ها و برخی دیگر با حوادث سخت و ناگوار و شکست‌ها همراهند، اما هیچ‌کس از این سنت الهی مستثنی نیست. امتحان الهی به‌عنوان تربیت و سنت عمومی، انسان‌های خوب و بد را بازمی‌شناساند.<ref>طباطبایی، سید محمد حسین، المیزان، ترجمه موسوی همدانی، قم، جامعه مدرسین، ۱۳۷۴ش، ج۴، ص۵۲.</ref>
{{درگاه|کرونا}}


[[امتحان الهی]] امری حتمی و اجتناب ناپذیر است که همهٔ انسان‌ها را شامل می‌شود: {{قرآن|ترجمه=آیا پنداشته‌اید که به خود واگذار می‌شوید، و خداوند کسانی را که از میان شما جهاد کرده و غیر از خدا و فرستاده او و مؤمنان، محرم اسراری نگرفته‌اند، معلوم نمی‌دارد؟ و خدا به آنچه انجام می‌دهید آگاه است.|سوره=توبه|آیه=۱۶}}
امتحان و آزمایش بندگان از سوی خداوند سنتی قطعی است تا با آن بندگان خوب و بد و با ایمان و بی ایمان مشخص شوند. در قرآن آمده است که خداوند مرگ و زندگانی را آفریده تا بندگان را بیازماید که کدامشان نیکوکار است. قرآن امتحان الهی را حتمی می‌داند تا با آن ایمان و خلوص بندگان مشخص گردد.


== شیوه‌ها و ابزارهای امتحان الهی ==
== هدف از امتحان الهی ==
=== امتحان به وسیله نعمت و دارائی یا فقر و تنگدستی ===
آزمايش و امتحان يك برنامه و سنت حتمى الهى است‏.<ref>قرائتى، محسن، تفسير نور، تهران، مركز فرهنگى درسهايى از قرآن، چاپ اول، ۱۳۸۸ش، ج۱، ص۲۴۰.</ref> امتحان خدا یعنی انسان را در سختی‌ها قرار دادن برای اینکه خودش به اختیار خودش، خودش را به کمال برساند.<ref>مطهری، مرتضی، مجموعه آثار، ج۲۸، ص۵۳۶.</ref> خداوند مرگ و حیات را خلق کرد تا اعمال خوب و بد مشخص شوند.<ref>سوره ملک، آیه۲. سوره کهف، آیه۷.</ref>
{{قرآن|ترجمه=و اما انسان وقتی پروردگارش به عنوان آزمایش آبرو و نعمتش دهد، می‌گوید پروردگارم احترامم کرده و امّا وقتی که باز به عنوان آزمایش رزقش را تنگ می‌گیرد، می‌گوید پروردگارم خوارم شمرده است.|سوره=فجر|آیه=۱۵و۱۶}}


=== امتحان به وسیله شریعت و روشن ساختن مسیر بندگی ===
از آنجا که نظام حیات در جهان هستی، نظام تکامل و پرورش بوده و تمامی موجودات زنده مسیر تکامل را می‌پیمایند، تمام انسان‌ها، اعم از انبیاء و اولیا و خواص و عوام، طبق این قانون باید آزمایش و امتحان شده و استعدادهای خود را شکوفا سازند، گرچه امتحانات الهی از تنوع خاصی برخوردارند. برخی با وفور نعمت و کامیابی‌ها و برخی دیگر با حوادث سخت و ناگوار و شکست‌ها همراهند، اما هیچ‌کس از این سنت الهی مستثنی نیست. امتحان الهی به‌عنوان تربیت و سنت عمومی، انسان‌های خوب و بد را بازمی‌شناساند.<ref>طباطبایی، محمد حسین، المیزان فی تفسیر القرآن، ترجمه: محمد باقر موسوی همدانی، قم، جامعه مدرسین، ۱۳۷۴ش، ج۴، ص۵۲.</ref>
{{قرآن|ترجمه=ما راه را به انسان نشان دادیم خواه شاکر باشد و خواه کفران کند.|سوره=دهر|آیه=۳}}


=== امتحان به وسیله اعطای حیات و گرفتن آن ===
امتحان الهی امری حتمی است که همه انسان‌ها را شامل می‌شود.<ref>سوره توبه، آیه ۱۶.</ref> مطابق آیات قرآن این آزمایش برای این است که ایمان انسان محک زده شود.<ref>سوره عنکبوت، آیه ۲.</ref> تمام آنچه زینت زمین نامیده می‌شود برای آزمایش انسان است.<ref>سوره کهف، آیه ۷.</ref>{{جعبه نقل‌قول|و شما را با بدی‌ها و خوبی‌ها آزمايش می‌كنيم‏. (سوره انبیاء، آیه ۳۵)}}
{{قرآن|ترجمه=او کسی است که مرگ و زندگی را آفرید، تا شما را آزمایش کند که کدامین نفر بهتر عمل می‌کند.|سوره=ملک|آیه}}


=== امتحان شدن حضرت ابراهیم ===
== صبر و تقوا در مقابل امتحان الهی ==
{{قرآن|ترجمه=بخاطر آورید هنگامی که خداوند ابراهیم(ع) را با وسایل گوناگون آزمود و او به خوبی از عهده این آزمایش‌ها برآمد.|سوره=بقره|آیه=۱۲۴}}
[[صبر]]، [[تقوا]] و ذکر و یاد خدا، رمز توفيق انسان در برابر آزمايش‌های الهى است.<ref>هاشمى رفسنجانى، اكبر، فرهنگ قرآن، قم، بوستان كتاب، چاپ دوم، ۱۳۸۳ش، ج۴، ص۲۹۱.</ref>


=== امتحان به وسیله خیر و شر ===
خداوند بندگانش را هم به وسيله آنچه دوست می‌دارند می‌‏آزمايد و هم به وسيله آنچه نفرت دارند، تا حقيقت هركدام نمايان گردد. از این‏‌رو، هركس كه در هنگام آسايش سپاسگزار باشد و در هنگام سختى شكيبا، از زمره مخلصین و مؤمنان است و پاداش و مزد خود را دارد و هر كسى كفران بورزد و گردنكشى كند، او از افرادى محسوب می‌شود كه استحقاق عذاب را دارند.<ref>مغنیه، محمد جواد، تفسير كاشف، ترجمه: موسی دانش، قم، بوستان کتاب، چاپ اول، ۱۳۷۸ش، ج‏۵، ص۴۴۸.</ref>
{{قرآن|ترجمه=شما را به خیر و شر می‌آزماییم.|سوره=انبیاء|آیه=۳۵}}


=== امتحان به وسیله ترس، گرسنگی، نقصان در اموال و انفس ===
مفسران راه پيروزى در آزمايش‏‌هاى الهى را صبر و مقاومت، توجه به گذرا بودن حوادث و مشكلات، توجه به تاريخِ گذشتگان كه چگونه مشكلات را پشت سر گذارده‌‏اند و توجه به اينكه همه مشكلات ما در منظر و ديد خداست و همه چيز حساب دارد؛ دانسته‌اند.<ref>قرائتى، محسن، تفسير نور، تهران، مركز فرهنگى درسهايى از قرآن، چاپ اول، ۱۳۸۸ش، ج۱، ص۲۳۹.</ref>
{{قرآن|ترجمه=قطعاً همه شما را به اندکی ترس و گرسنگی و کاهش در مال‌ها و جان‌ها و میوه‌ها آزمایش می‌کنیم.|سوره=بقره|آیه=۱۵۵}}


=== امتحان با اولاد و اموال ===
در قرآن یکی از ویژگی‌های صابران این است که هنگام رسیدن بلا و سختی، آیه [[آیه «انا لله و انا الیه راجعون»|«إِنَّا لِلَّهِ وَإِنَّا إِلَیْهِ رَاجِعُونَ»]] را می‌خوانند و به معنای آن اقرار دارند؛ که به این معناست که همه چیز از آنِ خداوند است و بندگان به سوی او می‌روند. از این جهت نیروی ایمان خود را حفظ می‌کنند و خداوند پاداش صبرشان را می‌دهد.
{{قرآن|ترجمه=جز این نیست که اموال و اولاد شما آزمایش هستند و حال آن‌که مزد فراوان نزد خدا است.|سوره=تغابن|آیه=۳۱}}


=== امتحان با زینت‌های زمینی ===
==مصادیق آزمایش الهی==
{{قرآن|ترجمه=ما آنچه در روی زمین است، برای زمین زینتی فریبنده قرار دادیم تا مردم را بیازماییم که کدام یک از حیث عمل بهترند.|سوره=کهف[۱۸]|آیه=۷}}<ref>کهف / ۷</ref>
{{نوشتار اصلی|مصادیق آزمایش الهی}}
امتحان، از جمله سنت‌هاى قطعى و فراگير و مستمر الهى است.<ref>محمدی ری‌شهری، محمد، دانشنامه قرآن و حديث، ج۱۵، ص۴۳۸</ref> آيات قرآن نمونه‌هايى از امورى كه انسان با آنها امتحان مى‌شود، را یادآور شده است. ترس، گرسنگى، زيان‌هاى مالى و مرگ فرزندان،<ref>سووره بقره، آیه۱۱۵.</ref> مال و جان،<ref>سوره آل عمران، آیه۱۸۶.</ref>  دستورهاى خداوند،<ref>سوره بقره، آیه۲۴۹.</ref>، جهاد در راه خدا<ref>سوره انفال، آیه۱۷. سوره محمد، آیه۴.</ref> و ... از جمله اموری است که انسان‌ها با آن آزمایش می‌شوند. به‌طور كلّى از نظر قرآن، شرور و خيرها از آزمايش‌هاى الهى محسوب مى‌شوند.<ref>مكارم شيرازى، ناصر،انوار هدايت، مجموعه مباحث اخلاقى،  ج۱،ص۴۷</ref>


=== امتحان در میدان جهاد ===
انسان با هر خیر و شری مورد آزمایش الهی قرار می‌گیرد. همه نعمت‌ها اعم از مال و فرزند و خانواده و تمام زینت‌های دنیا و نیز همه بلایا و مصایب مانند مرگ نزدیکان، فقر، گرفتاری و... از مصادیق آزمایش الهی است.<ref>سوره فجر، آیه ۱۵ و ۱۶. سوره انبیاء، آیه ۳۵. سوره بقره، آیه ۱۵۵. سوره تغابن، آیه ۳۱. سوره کهف، آیه ۷.</ref>
{{قرآن|ترجمه=اگر به شما آسيبى رسيده، آن قوم را نيز آسيبى نظير آن رسيد؛ و ما اين روزها [ى شكست و پيروزى‏] را ميان مردم به نوبت مى‏‌گردانيم‏.|سوره=آل‌عمران|آیه=۱۴۰}}


{{قرآن|ترجمه=آيا پنداشتيد كه داخل بهشت می‌شويد، بی آنكه خداوند جهادگران و شكيبايان شما را معلوم بدارد؟|سوره=آل‌عمران|آیه=۱۴۲}}
مسئله آزمايش الهى در قرآن به دو صورت مطرح گرديده است: گاهى به صورت كلى و اين كه افراد در كشاكش زندگى، مورد آزمون قرار مى‌گيرند. راستگو از دروغگو جدا مى‌شود. گاهى ديگر، به صورت ملموس و عينى و با تشريح سرگذشت امت‌هاى پيشين، كه مورد آزمايش قرار گرفته‌اند و گروهى رفوزه و گروهى نيز پيروز شده‌اند.<ref>سبحانى، جعفر، منشور جاويد،  ج۱۳، ص۳۰۰. </ref>


==مطالعه بیشتر==
* غفاری، ابوالحسن، سنت امتحان در زندگی انسان، مرکز پژوهش‌های اسلامی صدا و سیما.


{{مطالعه بیشتر}}
* هاشم زاده، محمدرضا، فلسفه امتحان‌های الهی، اصفهان، نقش نگین، ۱۳۸۹.


== مطالعه بیشتر ==
۱ـ علامه طباطبایی، المیزان، ترجمه موسوی، ج۴، ص۵۲ به بعد.


۲ـ غفاری، ابوالحسن، سنت امتحان در زندگی انسان، مرکز پژوهش‌های اسلامی صدا و سیما.


 
==منابع==
 
== منابع ==
{{پانویس|۲}}
{{پانویس|۲}}
{{شاخه
{{شاخه
  | شاخه اصلی = علوم و معارف قرآن
  | شاخه اصلی = علوم و معارف قرآن
|شاخه فرعی۱ = خداشناسی در قرآن
| شاخه فرعی۱ = خداشناسی در قرآن
|شاخه فرعی۲ = افعال الهی
| شاخه فرعی۲ = افعال الهی
|شاخه فرعی۳ =
| شاخه فرعی۳ =
}}
}}
{{تکمیل مقاله
{{تکمیل مقاله
  | شناسه =
  | شناسه =شد
  | تیترها =
  | تیترها =شد
  | ویرایش =
  | ویرایش =شد
  | لینک‌دهی =
  | لینک‌دهی =شد
  | ناوبری =
  | ناوبری =
  | نمایه =شد
  | نمایه =شد
  | تغییر مسیر =
  | تغییر مسیر =
  | ارجاعات =
  | ارجاعات =
| بازبینی نویسنده =
  | بازبینی =
  | بازبینی =
  | تکمیل =
  | تکمیل =
  | اولویت =
  | اولویت =ج
  | کیفیت =
  | کیفیت =ج
}}
}}
{{پایان متن}}
{{پایان متن}}


[[رده:آزمایش و امتحان الهی]]
[[رده:آزمایش و امتحان الهی]]
۲٬۱۵۱

ویرایش