۶۰۲
ویرایش
امام علی(ع) و تحویل ندادن قاتلان عثمان به معاویه (نمایش مبدأ)
نسخهٔ ۳۰ آوریل ۲۰۲۳، ساعت ۰۹:۲۲
، ۳۰ آوریل ۲۰۲۳←مشخص نبودن قاتل عثمان: افزودن نوشتار اصلی
بدون خلاصۀ ویرایش برچسب: ویرایش مبدأ ۲۰۱۷ |
(←مشخص نبودن قاتل عثمان: افزودن نوشتار اصلی) |
||
| (۱۸ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط یک کاربر دیگر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{شروع متن}} | {{شروع متن}} | ||
{{سوال}} | {{سوال}} | ||
آیا سزاوار نبود علی(ع)، قاتلان عثمان را به معاویه بسپارد تا او آنها را قصاص کند. و به این وسیله از بروز جنگ جلوگیری کند؟! | آیا سزاوار نبود علی(ع)، قاتلان عثمان را به معاویه بسپارد تا او آنها را قصاص کند. و به این وسیله از بروز جنگ جلوگیری کند؟! | ||
{{پایان سوال}} | {{پایان سوال}} | ||
{{پاسخ}} | {{پاسخ}}[[عثمان]] در جریان یک انقلاب کشته شد و بسیاری از مردم در قتل او نقش داشتند. نقل تاریخی که [[امام علی(ع)]] در میان جمعی از مردم گفت: قاتلان عثمان بلند شوند. در اين هنگام همه حاضران جز افراد اندکی به پا خاستند را از نشانه‌های نقش گسترده مردم در قتل عثمان دانسته‌اند. | ||
امام علی(ع) در ابتدای خلافت خود، وقتی برخی خواهان [[قصاص]] قاتلان عثمان شدند، گفت قاتلان عثمان، همچنان بر قدرت و شوكت خويش باقى و بر ما مسلط هستند و ما بر آنها سلطه‌اى نداريم. | |||
در این | امام خواسته [[معاویه]] بر تحویل قاتلان عثمان را نیز نپذیرفت. تقاضای تحویل قاتلان عثمان به معاویه را به دلایلی، فاقد مشروعیت و اعتبار دانسته‌اند؛ زیرا با وجود خلیفه مشروع الهی و مردمی و همچنین اولیای دم، هیچ حقی برای معاویه در این درخواست، باقی نمی‌ماند. | ||
محققان معتقدند، معاویه تلاش داشت، اتهام به علی(ع) را وسیله خواسته‌های خویش کند. او می‌خواست بهانه‌ای برای مخالفت با علی(ع) داشته باشد تا راه برای دست‌یابی او به خلافت، هموار گردد. | |||
== معاویه و ادعای مشارکت امام علی(ع) در قتل عثمان == | |||
معاویه ادعا داشت که قاتلان عثمان در جمع یاران امام علی(ع) حضور دارند. او حتی ادعا کرد که علاوه بر یاران، خود علی(ع) نیز عامل قتل عثمان، بوده است.<ref>طبری، تاریخ طبری، ج۶، ص۲۵۱۹.</ref> محققان معتقدند، معاویه تلاش داشت، اتهام به علی(ع) را وسیله خواسته‌های خویش کند. او می‌خواست بهانه‌ای برای مخالفت با علی(ع) داشته باشد تا راه برای دست‌یابی او به خلافت، هموار گردد. | |||
ادعای مشارکت حضرت علی(ع) در قتل عثمان را سخن ناحقی دانسته‌اند که از طرف معاویه بیان می‌شد. علی(ع)، مخالف کشته شدن عثمان بود. آن حضرت کشته شدن عثمان را، مساوی با باز شدن درهای فتنه، قلمداد کرده و تلاش‌های فراوانی برای جلوگیری از کشته شدن عثمان انجام داد.<ref>محمدبن‌جریر طبری، تاریخ طبری، ج۶، ص۲۲۱۳؛ نهج‌البلاغه، خطبه ۱۶۴.</ref> | |||
== شایسته نبودن معاویه برای قصاص قاتلان == | |||
تقاضای تحویل قاتلان عثمان به معاویه را به دلایلی، فاقد مشروعیت و اعتبار دانسته‌اند: | |||
* با وجود [[خلیفه]] مشروع الهی و مردمی و همچنین اولیای دم، حقی برای معاویه در این درخواست باقی نمی‌ماند. | |||
* اگر علی(ع) می‌توانست قاتلان عثمان را به معاویه تحویل دهد، و این کار را انجام می‌داد، این کار، نوعی مشروعیت بخشیدن و رسمیت دادن حکومت معاویه در شام محسوب می‌شد؛ در حالی که وی یک حاکم عزل شده از طرف علی(ع) بود. در همین راستا علی(ع) در یکی از نامه‌ها گفته بود که معاویه به مانند دیگر مسلمانان با علی(ع) بیعت و تبعیت کند و سپس آنان را نزد امام به محاكمه بكشاند، تا بين معاویه و آنان به كتاب خدا داورى كند.<ref>نهج‌البلاغه، نامه ۶۴.</ref> | |||
== کمک نکردن معاویه به عثمان == | |||
در زمان محاصره عثمان در «دارالاماره»<ref>طبری، تاریخ طبری، ج۹، ص۳۷۸۹.</ref> معاویه با وجود قدرت لازم، به تقاضای کمک عثمان، هیچ توجهی نکرد.<ref>ر. ک. احمدبن‌یحیی بلاذری، انساب‌الاشراف، ج۲، ص۲۸۷.</ref> براساس برخی تحلیل‌ها، او می‌دانست اگر عثمان کشته شود، می‌تواند از کشتن او سود ببرد. یعقوبی مورخ مسلمان این وقایع را چنین نقل می‌کند که عثمان در خانه‌اش محاصره بود. در نامه‌ای به معاویه، از او کمک خواست. معاویه با دوازده هزار نفر رهسپار مدینه شد، سپس به سپاهیانش گفت: در مرزهای شام بمانید تا من نزد امیرالمؤمنین بروم و از کار او، آگاه گردم. معاویه نزد عثمان آمد و گفت: آمده‌ام که نظر تو را بدانم و آن‌گاه نزد آنان بازگردم و ایشان را به مدینه آورم. عثمان گفت: نه به خدا قسم! لیکن تو خواستی که من کشته شوم. سپس خود را مسئول انتقام خون من معرفی کنی. معاویه از مدینه رفت و به سوی او برنگشت تا کشته شد.<ref>یعقوبی، تاریخ یعقوبی، ج۲، ص۷۲.</ref> | |||
== مشخص نبودن قاتل عثمان == | |||
{{اصلی|قاتلان عثمان}} | |||
منابع تاریخی<ref>علی‌بن‌حسین مسعودی، مروّج الذهب، ج۱، ص۷۰۳.</ref> و تعابیر امام علی(ع)<ref>نهج‌البلاغه، خطبه ۱۶۴، نامه۹.</ref> بر می‌آید که قاتل عثمان شخص واحدی نبود، بلکه وی در جریان یک انقلاب کشته شد که در آن، افراد زیادی از مردم حضور داشتند.<ref>طبری، تاریخ طبری، ج۶، ص۲۲۵۰؛ ابن‌مسکویه، تجارب‌الأمم، مترجم ابوالقاسم امامی، ج۱، ص۳۹۵–۳۹۶.</ref> محاصره‌کنندگان افرادی از [[مصر]]، [[بصره]]، [[کوفه]] و بخشی از اهالی مدینه بودند.<ref>ابن‌اثیر، اسد الغابة، ۱۴۰۹ق، ج۳، ص۴۹۰.</ref> | |||
امام علی(ع) در ابتدای خلافت خود، وقتی برخی خواهان قصاص با او هستند، می‌گوید: آنان [كسانى كه بر عثمان شوريدند] همچنان بر قدرت و شوكت خويش باقى هستند و [در حال حاضر] بر ما مسلط هستند و ما بر آنها سلطه‌اى نداريم.<ref>نهج البلاغة (للصبحي صالح)، خطبه ۱۶۸،ص: 243.</ref> همچنین نقل دیگری وجود دارد که این مطلب را تأیید می‌کند. علی(ع) در گفتاری مردم را جمع كرده و اندرز داد. سپس فرمود: قاتلان عثمان بلند شوند. در اين هنگام همه حاضران جز افراد كمى به پا خاستند.<ref>علامه مجلسی، بحار الأنوار، ج۳۱، ص۵۰۳.</ref> | |||
== منابع == | == منابع == | ||
| خط ۳۶: | خط ۴۲: | ||
}} | }} | ||
{{تکمیل مقاله | {{تکمیل مقاله | ||
| شناسه = | | شناسه =شد | ||
| تیترها = | | تیترها =شد | ||
| ویرایش = | | ویرایش =شد | ||
| لینک‌دهی = | | لینک‌دهی =شد | ||
| ناوبری = | | ناوبری = | ||
| نمایه = | | نمایه = | ||
| خط ۴۶: | خط ۵۲: | ||
| بازبینی = | | بازبینی = | ||
| تکمیل = | | تکمیل = | ||
| اولویت = | | اولویت =ج | ||
| کیفیت = | | کیفیت =ج | ||
}} | }} | ||
{{پایان متن}} | {{پایان متن}} | ||