اقسام توسل

سؤال

به چه چیزهایی می‌توان متوسل شد؟


براساس دستورات اسلامی می‌توان به برخی اعمال و افراد متوسل شد:

۱. توسل به اسماء و اوصاف خداوند متعال[۱] ﴿وَلِلّهِ الأَسْمَاء الْحُسْنَی فَادْعُوهُ بِهَا…[۲] برای خداوند اسم‌های نیکویی می‌باشد؛ با آنها خداوند را بخوانید.

۲. توسل به عمل صالح (روزه، نماز، دستگیری ایتام، و…) حضرت علی(ع) فرمودند: ان افضل ما توسل به المتوسلون الی الله سبحانه و تعالی الایمان به و برسوله و الجهاد فی سبیله فانه ذروه الاسلام و کلمه الاخلاص فانّها الفطره و اقام الصلوه فانها المله…[۳] «بهترین چیزی که به وسیله آن توسل جوینده‌ها به خدا نزدیک می شوند، ایمان به خدا و به پیامبر او و جهاد در راه خدا است که قله اسلام است و همچنین جمله اخلاص (لا اله الاّ الله) که همان فطرت توحید است، و برپا داشتن نماز که آئین اسلام است…».

۳. توسل به خدای متعال به واسطه دعای انسان صالح و ربانی (پیامبران و امامان معصوم و انسان‌های پاک و الهی).[۴]

آلوسی مفسر اهل سنت نیز می‌گوید: توسل جستن به مقام غیر پیامبر در پیشگاه خداوند بلامانع است، مشروط به این که آن شخص واقعاً در پیشگاه خدای متعال مقام و منزلت معنوی داشته باشد.[۵]

انس بن مالک می‌گوید: روزی که فاطمه بنت اسد (مادر حضرت علی(ع)) وفات نمودند، پیامبر دستور داد قبری را حفر کردند، آن گاه خود حضرت وارد قبر شد و در آن خوابید و چنین دعا فرمودند: «اللهم اغفر لامّی فاطمه بنت أسد وسّع علیها مدخلها بحق نبیّک و الانبیاء الذین من قبلی».[۶] خدایا مادرم فاطمه بنت أسد را بیامرز و جایگاه او را وسعت بخش به حق پیامبرت و پیامبران قبل از من. پس روشن می‌شود.

جستارهای وابسته

منابع

  1. محمد عید العباسی، التوسل و انواعه و احکامهالمکتب الاسلامی، چاپ پنجم، بیروت، ص۳۲.
  2. اعراف / ۱۸۰.
  3. نهج البلاغه، فیض الاسلام، شش جلدی، (در یک جلد)، خطبه ۱۰۹، ص ۳۳۸.
  4. التوسل و انواعه و احکامه، همان، ص۴۱؛ تفسیر نمونه، همان، ج۴، ص۳۶۵.
  5. بهرام پور، ابوالفضل، نسیم حیات، قم، انتشارات هجرت، ۱۳۸۰ش، ج۶، ص۱۲۱.
  6. الحافظ ابی القاسم سلیمان بن احمد الطبرانی، المعجم الکبیر، قاهره، مکتبه ابن تیمیه، ج۲۴، ص۳۵۲؛ علاء الدین المتقی بن حسام الدین الهندی، کنز العمال، بیروت، مؤسسه الرساله، ج۱۲، ص۱۴۸، ح۳۴۴۲۵.