اعتقاد نداشتن آیت‌الله معرفت به نزول دفعی قرآن: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
برچسب: ویرایش مبدأ ۲۰۱۷
 
(۵ نسخهٔ میانیِ ایجادشده توسط همین کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
{{در دست ویرایش|کاربر=Rezapour }}
{{شروع متن}}
{{شروع متن}}
{{سوال}}
{{سوال}}
خط ۵: خط ۴:
{{پایان سوال}}
{{پایان سوال}}
{{پاسخ}}
{{پاسخ}}
آیت الله معرفت برای عدم نزول دفعی قرآن به ظاهر آیه «شهرُ رمَضانَ الذی انزِلَ فیه القُرآن» و آیات مشابه آن استدلال می‌کند. این آیات از گذشته خبر می‌دهند و می‌گویند آیاتی قبلاً نازل شده است. روایاتی که برای نزول دفعی قرآن به آن‌ها استدلال شده است، اخبار آحاد است و موجب علم و قطع نمی‌شود.
[[محمدهادی معرفت]] قرآن‌پژوه شیعه معتقد است قرآن تنها [[نزول تدریجی]] داشته است. او معتقد است قرآن با این الفاظ و محتوا نمی‌تواند یک جا و در یک شب نازل شده باشد. در [[قرآن]] از گذشته‌ای خبر می‌دهد که نسبت به اولین شب قدر، آینده محسوب می‌شود. او همچنین به ظاهر آیه «شهرُ رمَضانَ الذی انزِلَ فیه القُرآن» و آیات مشابه نیز استدلال کرده است. او همچنین روایاتی که برای نزول دفعی قرآن به آن‌ها استدلال شده است را [[خبر واحد]] دانسته که موجب علم و قطع نمی‌شود.


در میان بزرگان و علماء، اعم از شیعه و سنی، مشهور چنین است که قرآن کریم دارای دو نوع نزول دفعی و تدریجی بوده است؛ ولی در این بین، تعدادی از علماء شیعه از جمله شیخ مفید، سید مرتضی، ابن شهرآشوب و آیت الله معرفت و در میان علماء اهل سنت افرادی چون عامر شعبی و بیضاوی نزول دفعی قرآن را انکار کرده‌اند.
در میان بزرگان و عالمان، از شیعه و اهل‌سنت، مشهور چنین است که قرآن دارای دو نوع [[نزول دفعی]] و تدریجی است. بسیاری از عالمان شیعه مانند [[شیخ صدوق]]، [[فیض کاشانی]]، [[علامه بلاغی]]، [[علامه طباطبایی]] و ... و همچنین شمار فراوانی از عالمان اهل‌سنت معتقدند که قرآن کریم در شب قدر و یکباره به بیت المعمور یا قلب پیامبر نازل شده و از آن پس به تدریج نیز بر پیامبر اسلام (ص) نازل گردید.


از طرفی در بین عالمان شیعی افرادی چون شیخ صدوق، فیض کاشانی، علامه بلاغی، علامه طباطبایی و بسیاری دیگر و همچنین شماری فراوان از عالمان سنی معتقدند که قرآن کریم در شب قدر و یکباره به بیت المعمور یا بیت العزه یا قلب مبارک پیامبر نازل شده و از آن پس به تدریج به حضرت رسول (صلی الله علیه و آله و سلم) نازل گردیده است.
البته تعدادی از عالمان شیعه از جمله [[شیخ مفید]]، [[سید مرتضی]]، [[ابن شهرآشوب]]، محمدهادی معرفت و در میان عالمان اهل‌سنت افرادی چون عامر شعبی و [[بیضاوی]] نزول دفعی قرآن را انکار کرده‌اند.


'''ادله آیه الله معرفت بر نفی نزول دفعی قرآن'''
'''ادله آیه الله معرفت بر نفی نزول دفعی قرآن'''


* ظاهر آیه «شهرُ رمَضانَ الذی اُنزِلَ فیه القُرآن»<ref>بقره/ ۱۸۵.</ref> و آیات مشابه آن<ref>دخان/ ۱–۳؛ قدر/ ۱.</ref> دلالت بر این دارند که آغاز نزول قرآن، در ماه رمضان و شب قدر بوده است. از این رو، بیشتر مفسران آیه را این‌گونه تفسیر کرده‌اند.
* قرآن با این الفاظ و محتوای موجود نمی‌تواند یک جا و در یک شب نازل شده باشد، مگر اینکه این آیات را تأویل کنیم. در قرآن از گذشته‌ای خبر می‌دهد که نسبت به اولین شب قدر، آینده محسوب می‌شود. آیه: «وَ لَقَدْ نَصَرَکُمُ اللَّهُ بِبَدْرٍ وَ أَنْتُمْ أَذِلَّه؛<ref>سوره آل‌عمران، آیه۱۲۳.</ref> و یقیناً خدا شما را در [جنگ‏] بدر- با آنکه ناتوان بودید- یاری کرد». این آیه و آیات متعدد دیگر<ref>سوره توبه، ۲۵ و ۲۶. سوره توبه۴۰. سوره توبه، آیه ۴۳.</ref> از گذشته خبر می‌دهد؛ اگر قرآن در اولین شب قدر نازل شده باشد؛ باید از آینده خبر می‌داد و می‌گفت در آینده خدا شما را یاری خواهد داد، نه اینکه به‌صورت گذشته استفاده کند.
* با توجه به اینکه آیه «شهرُ رمَضانَ الذی انزِلَ فیه القُرآن» و آیات مشابه آن، از گذشته حکایت می‌کند، به گونه‌ای که نمی‌تواند شامل خود این آیات شود، پس این آیات از چیز دیگری جز خود خبر می‌دهند و آن شروع نزول قرآن است. (در واقع این آیه که الان نازل شده، می‌گوید آیاتی قبلاً نازل شده است و این یعنی نزول قرآن تدریجی است).
* ظاهر آیه «شهرُ رمَضانَ الذی اُنزِلَ فیه القُرآن»<ref>سوره بقره، آیه ۱۸۵.</ref> و آیات مشابه آن<ref>سوره دخان، آیه۱–۳.</ref> دلالت بر این دارد که آغاز نزول قرآن، در ماه رمضان و شب قدر بوده است. از این‌رو بیشتر مفسران این آیه را به معنای شروع نزول قرآن در [[ماه رمضان]] دانسته‌اند و استفاده‌ای بر نزول دفعی قرآن از این آیه فهمیده نمی‌شود.
* قرآن با این الفاظ و محتوا نمی‌تواند یک جا و و در یک شب نازل شده باشد، مگر اینکه دست به تاویل بزنیم. در قرآن از گذشته‌ای خبر می‌دهد که نسبت به اولین شب قدر، آینده محسوب می‌شود. برای مثال: «وَ لَقَدْ نَصَرَکُمُ اللَّهُ بِبَدْرٍ وَ أَنْتُمْ أَذِلَّه فَاتَّقُوا اللَّهَ لَعَلَّکُمْ تَشْکُرُونَ»؛<ref>آل عمران/ ۱۲۳.</ref> «و یقیناً خدا شما را در [جنگ‏] بدر- با آنکه ناتوان بودید- یاری کرد. پس، از خدا پروا کنید، باشد که سپاسگزاری نمایید». این آیه و آیات متعدد دیگر<ref>توبه/ ۲۵ و ۲۶. توبه/ ۴۰؛ توبه/ ۴۳؛ مجادله/ ۱. احزاب/ ۲۳ و …</ref> از گذشته خبر می‌دهد؛ اگر قرآن در اولین شب قدر نازل شده باشد؛ باید از آینده خبر می‌داد و می‌گفت در آینده خدا شما را یاری خواهد داد، نه این که بگوید شما را یاری داد.
* آیه «شهرُ رمَضانَ الذی انزِلَ فیه القُرآن» و آیات مشابه آن، از گذشته حکایت می‌کند و نمی‌تواند شامل خود این آیات شود. پس این آیات از چیز دیگری جز خود خبر می‌دهند و آن شروع نزول قرآن است. در واقع، این آیات که نازل شده، می‌گوید آیاتی قبلاً نازل شده و این به معنای نزول تدریجی برای قرآن است.
* روایاتی که بر اساس آن نزول دفعی اثبات شده است، اخبار آحاد است و موجب علم و قطع نمی‌شود.<ref>ر. ک. معرفت، محمدهادی، علوم قرآنی، قم، التمهید، ۱۳۸۷ش.</ref>
* روایاتی که براساس آن‌ها، نزول دفعی اثبات شده، اخبار آحاد است و موجب علم و قطع نمی‌شود.<ref>ر. ک. معرفت، محمدهادی، علوم قرآنی، قم، التمهید، ۱۳۸۷ش.</ref>
 
ایشان در لابلای مباحث شان به شواهد و ادله دیگری نیز استناد نموده‌اند که جهت رعایت اختصار از ذکر آن خودداری می‌کنیم.


'''نقد و بررسی'''
'''نقد و بررسی'''


به طور کلی می‌توان چنین گفت که اگر نزول دفعی قرآن را به معنای نزول یکباره قرآن در قالب الفاظ بر پیامبر اکرم بدانیم، به گونه‌ای که همه خطابات قرآنی در آغاز بعثت نسبت به پیامبر و سایر مسلمانان فعلیت یافته باشد، اشکالات ایشان وارد خواهد بود؛ ولی آنچه در روایات درباره نزول دفعی قرآن مطرح شده آن است که حقیقت قرآن و نه الفاظ آن، به صورت یک جا در شب قدر به بیت المعمور یا بیت العزه نازل شده است که برخی همچون علامه طباطبایی آن را به نزول دفعی حقیقت قرآن [بدون قالب لفظی] بر قلب پیامبر تاویل نموده‌اند.<ref>ر. ک. طباطبایی، محمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، چاپ پنجم، قم، جامعه مدرسین، ۱۴۱۷ ق، ج۲ ص۱۵–۲۳.</ref>
محققان معتقدند اگر نزول دفعی قرآن را به معنای نزول یکباره و در قالب الفاظ بر پیامبر اسلام بدانیم، به‌گونه‌ای که همه خطابات قرآنی در آغاز بعثت نسبت به پیامبر و سایر مسلمانان فعلیت یافته باشد، اشکالات وارد خواهد بود. اما آنچه در روایات درباره نزول دفعی قرآن مطرح شده آن است که حقیقت قرآن و نه الفاظ آن، به صورت یک جا در شب قدر به بیت المعمور یا بیت العزه نازل شده است. برخی همچون علامه طباطبایی آن را به نزول دفعیِ حقیقت قرآن [بدون قالب لفظی] بر قلب پیامبر تأویل نموده‌اند.<ref>طباطبایی، محمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، چاپ پنجم، قم، جامعه مدرسین، ۱۴۱۷ ق، ج۲ ص۱۵–۲۳.</ref>


درباره روایات مربوط به نزول دفعی نیز می‌توان گفت، درست است که روایات مورد نظر متواتر نیستند تا به تنهایی موجب یقین گردند، ولی با توجه به هماهنگی با ظواهر برخی آیات می‌توانند اطمینان را به دنبال داشته باشد.
درباره روایات مربوط به نزول دفعی قرآن که آن‌ها را غیر متواتر دانسته‌اند. گفته شده این روایات با این‌که غیر متواتر هستند ولی با توجه به هماهنگی با ظواهر برخی آیات می‌توانند اطمینان را به دنبال داشته باشد.


جهت مطالعه بیشتر
== مطالعه بیشتر ==
۱- مقاله بررسی و نقد دیدگاه آیت الله معرفت در نزول قرآن، علی اصغر ناصحیان و علی جلائیان اکبرنیا، مجله تخصصی الهیات و حقوق، زمستان ۱۳۸۶، شماره ۲۶.
* مقاله بررسی و نقد دیدگاه آیت الله معرفت در نزول قرآن، علی اصغر ناصحیان و علی جلائیان اکبرنیا، مجله تخصصی الهیات و حقوق، شماره ۲۶، زمستان ۱۳۸۶.
۲- دروس حول نزول القرآن، میرزا یدالله دوزدوزانی.


== منابع ==
== منابع ==
خط ۴۰: خط ۳۶:
{{تکمیل مقاله
{{تکمیل مقاله
  | شناسه =
  | شناسه =
  | تیترها =
  | تیترها =شد
  | ویرایش =
  | ویرایش =شد
  | لینک‌دهی =
  | لینک‌دهی =شد
  | ناوبری =
  | ناوبری =
  | نمایه =
  | نمایه =
  | تغییر مسیر =
  | تغییر مسیر =شد
  | ارجاعات =
  | ارجاعات =
  | بازبینی =
  | بازبینی =
  | تکمیل =
  | تکمیل =
  | اولویت =
  | اولویت =ج
  | کیفیت =
  | کیفیت =ج
}}
}}


{{پایان متن}}
{{پایان متن}}
۱۱٬۸۷۷

ویرایش