اعتقاد شیعیان به علم غیب امامان: تفاوت میان نسخه‌ها

آيا کسی غيرازخداوند متعال علم غيب مي‎داند؟ چرا شيعيان امامان خود را عالم به غيب مي‎دانند؟

==۱. غيب در لغت:==

غيب در لغت به چيزی گفته مي‎شود كه از ديده پنهان باشد مثل پنهان شدن خورشيد و غروب نمودن آن، و بعدها در مواردی كه از حواس انسان چيزی پنهان باشد و يا از علمش مخفی باشد نيز غيب به كار رفته است و امّا مراد از غيب در اين ‌جا علوم و آگاهی هايي است كه از راه‎های غيرعادی به دست آيد، خواه از قبيل شهود باشد و يا غيب و پنهانی.}}<ref>مطهري، احمد، كاردان، غلامرضا، علم پيامبر و امام در قرآن، قم، مؤسسه در راه حق، چاپ اوّل، ۱۳۶۱، ص۹ـ۱۲.</ref>

==۲. غيب در آيات قرآن: ==

آيات قرآن در اين زمينه به چند دسته تقسيم مي‎شوند.  

۱. آياتی كه علم غيب را مخصوص خداوند مي‎دانند مثل آيه‎ی ذيل {{قرآن|و عِندَهُ مفاتيح الغيب لاَيْعَلَهُما اِلاّ هُو...<ref>انعام/ ۵۹.</ref> كليدهای غيب نزد اوست و جز او كسی آن هارا نمی ‎داند...}}<ref>نمل/ ۶۵، احقاف/ ۲۳، ملك/ ۲۶، مائده/ ۱۱۶، هود/ ۴۹، كهف/ ۲۶.</ref>  

۲. آياتی كه صريحاً علم غيب را درباره پيامبران و بندگان شايسته خداوند اثبات مي‎كنند مانند آيه‎ ی {{قرآن|عالِمُ الْغَيْبِ فَلا يُظْهِرُ عَلى غَيْبِهِ أَحَداً إِلاَّ مَنِ ارْتَضى مِنْ رَسُول<ref>جن/۲۶و۲۷</ref> خداوند به غيب آگاه است و براسرار غيبش احدی را جز كسانی كه می پسندد از پيامبران اطلاع نمی ‎دهد. و مانند آيه‎ی كه می گويد: «...چنين نبود كه خداوند شما را از اسرار غيب آگاه كند ولی خداوند از ميان رسولان خود هر كس را بخواهد برمی گزيند، (و قسمتي از اسرار نهان را كه براي مقام رهبری او لازم است در اختيار او می گذارد) ...»}}<ref>آل عمران/ ۱۷۹.</ref>  

جمع اين دو دسته آيات اين است كه علم غيب اصالتاً و ذاتاً مال خدا است و خدا مالك حقيقی آن است و او به هركس كه بخواهد تعليم می ‎دهد، منتهی با اين حال زمام اين عمل بدست اوست و از سلطنت خداوند خارج نمی ‎شود.<ref>علم پيامبر و امام در قرآن، پيشين، ص۱۷.</ref>

در نتيجه ی بيان فوق بخش اوّل سؤال «آيا غير از خداوند كسي ديگر علم غيب می داند» روشن شد كه بلی ديگران با عنايت خداوند و تعليم او مي‎توانند به غيب و آينده... آگاهی پيدا كنند.  

==امّا قسمت دوّم سؤال كه چرا شيعيان امامان خود را عالم به غيب مي‎دانند؟ ==

اوّلاً از آيات گذشته روشن شد كه امكان دارد كه افراد شايسته، از طرف خداوند آگاه به غيب شوند، و اين امكان را فلاسفه هم تأييد مي‎كنند؛ چنان‎كه بوعلی سينا می ‎گويد: «اگر عارفی از غيب خبر داد و آينده درستی آن را ثابت كرد او را تصديق كن...»<ref>ابوعلي سينا، التنبیهات والاشارات ، چاپ هشتم، به نقل از علم پيامبر و امام در قرآن، پيشين، ص۷۴.</ref> و مرحوم صدرالمتألهين گفته: «نفس بر اثر اتصال با جهان عقل و يا عالم مثال (جهان صور اشياء) آگاهی هایی (غيبی) كسب می ‎كند<ref>صدرالمتألهين، حاشيه حكمه الاشراق، به نقل از علم پيامبرو امام، پيشين، ص۷۴.</ref> و ثانياً: آيات و روايات دلالت دارند، كه ائمه اطهار(ع) علم الهی، و آگاهی غيبی خدادادی دارند كه به عنوان نمونه به بعضی از آن‎ها اشاره مي‎شود:

الف: آيات قرآن: ۱. بگو هر چه مي‎خواهيد انجام دهيد بزودی خداوند و پيامبران و مؤمنان كار شما را خواهند ديد و بزودي به سوی عالم غيب و شهادت باز می گرديد.»<ref>توبه/ ۱۰۵.</ref> آيه‎ی فوق می رساند كه عده‎ای از مؤمنين همراه پيامبر ـ صلی الله عليه و آله و سلّم ـ ناظر اعمال مردمند، و قطعاً اين افراد، انسان‌های لايق و شايسته‎ای بايد باشند، وبه شهادت تمام فرق اسلامی، در اعمال و رفتار شايسته‎تر از ائمه اطهار(ع) وجود ندارد، و در روايات هم بيان شده است كه مراد از مؤمنان ائمه(ع) مي‎باشند چنان‎كه امام صادق(ع) فرمود مراد از مؤمنان در آيه‎ی {{قرآن|قُلِ اعْمَلُوا فَسَيَرَي اللَّهُ...}} ائمه هستند.<ref>كليني، محمد بن يعقوب، اصول كافي، دارالكتب الاسلاميّه، ج۲، ص۳۶۳ و صدوق، امالي، ص۲۶۳.</ref>

 

 

 

 

از امام صادق(ع) سؤال شد هنگامی كه سؤالی از امام می ‎شود چگونه و با چه عملی جواب می دهد، فرمود گاهی به او الهام می شود و گاهی از فرشته می ‎شنود و گاهی هر دو<ref>مجلسي، محمد باقر، بحارالانوار، بيروت، داراحياء التراث العربي، چاپ دوّم، ۱۴۰۳، ص۵۸، ح ۲۶.</ref> و فرمود: امامی كه نداند چه مصيبتی به او می رسد و كار او به كجا می انجامد حجّت خدا بر بندگانش نخواهد بود<ref>اصول كافي، پيشين، ج۱، ص۲۵۸.</ref> و نيز چند روايت از آن حضرت نقل شده است كه فرمود: هرگاه امام بخواهد چيزی را بداند خدای متعال او را آگاه می ‎سازد.<ref>همان.</ref> گذشته از اين‎ها در روايات عديده‎ای غيب‎گویی ‎های ائمه(ع) نقل شده است كه دقيقاً بعدها واقع شده است اين روايات در حدّی می ‎باشند كه يقين آورند، مانند خبر دادن علی(ع) از آينده خوارج<ref>نهج‎البلاغه، فيض‎الاسلام، ص۱۴۹.</ref> شهادت رشيد هجري<ref>بحارالانوار، پيشين، ج۴۲، ص۱۳۶.</ref> و ميثم تمّار<ref>همان، ج۴۲، ص۱۲۴.</ref> و گزارشی از حوادث كربلا<ref>ابن ابي الحديد، شرح نهچ‎البلاغه، ج۷، ص۴۷ ـ ۴۸.</ref> و خبر از آينده خود با معاويه<ref>نهج‎البلاغه، خطبه، ۵۶، ص۱۴۶.</ref> و ده ها مورد ديگر از علی(ع) و ائمه ديگر.<ref>بحارالانوار، ج۴۳، ص۳۲۸ و... .</ref>

۱. علم پيامبرو امام در قرآن،‌احمد مطهری، غلامرضا كاردان.  

 

۲. بررسی مسائل كلّی امامت، ابراهيم امينی، ص۲۳۱ـ۳۲۲.  

 

۳. تجليّات ولايت، علی كبر بابازاده، ج۱ـ۲، تمام كتاب.

==منابع==

 

  | شناسه =  

  | تیترها =  

  | ویرایش =  

  | لینک‌دهی =  

  | ناوبری =  

  | نمایه =  

  | تغییر مسیر =  

  | بازبینی =  

  | تکمیل =  

  | اولویت =  

  | کیفیت =