اعتبار کتاب وسائل الشیعه: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۴۰: خط ۴۰:


== جایگاه و ویژگی‌ها ==
== جایگاه و ویژگی‌ها ==
وسائل جامعترین کتاب حدیثی فقهی شیعه است.
وسائل الشیعه جامع‌ترین کتاب حدیثی فقهی شیعه برشمرده شده است. این کتاب یکی از کارآمدترین جوامع حدیثی شیعه در حوزه فقه بر شمرده شده که از زمان تألیف همواره مورد توجه فقیهان و عالمان شیعه بوده است. در فقه شیعه این کتاب یکی از ارکان استنباط احکام برشمرده شده است.<ref>حجت، هادی، جوامع حدیثی شیعه، تهران، انتشارات سمت و دانشگاه قرآن و حدیث، ۱۳۹۸ش، ص۲۲۷.</ref> دلیل این موضوع، تنظیم و باب‌بندی این کتاب بر اساس ابواب فقهی دانسته شده که فقیهان را از مراجعه مکرر و پراکنده به کتب اربعه و سایر کتاب‌های روایی شیعه بی‌نیاز کرده است.<ref>نصیری، علی، آشنایی با جوامع حدیثی شیعه و اهل‌سنت، قم، مرکز بین‌المللی ترجمه و نشر المصطفی(ص)، ۱۳۹۸ش، ص۱۴۶.</ref>
 
گفته شده که روایات کتاب وسائل الشیعه از منابع حدیثی معتبر و اصول اولیه حدیثی شیعه برگرفته شده، ولی این امر محققان را از دقت در متن و سند روایات بی نیاز نمی‌کند.<ref>حجت، جوامع حدیثی شیعه، ص۲۲۷.</ref>  موضوع این کتاب روایات فقهی است، اما تعداد کمی روایات اخلاقی هم در آن آمده است. نگارش این کتاب بیست سال به طول انجامیده و در مشهد به پایان رسیده است.<ref>حجت، جوامع حدیثی شیعه، ص۲۱۷.</ref> مؤلف وسائل الشیعه انگیزه خود از نگارش این کتاب را ارائه کتابی کاربردی و حاوی روایات فقهی دانسته که بدون درا‌زنویسی، تکرار و تفسیر‌های دور از ذهن احادیث را در اختیار فقیهان قرار دهد.<ref>حجت، جوامع حدیثی شیعه، ص۲۱۸.</ref>


== اعتبار نویسنده ==
== اعتبار نویسنده ==
محمد بن حسن بن علی بن محمد بن حسین (۱۰۳۳-۱۱۰۴ق) مشهور به شیخ حُرّ عاملی، محدث و فقیه شیعه امامیه و مؤلف وسائل الشیعه یکی از کتاب‌های اربعه متأخر شیعه است.<ref>؟</ref> شیخ حر عاملی از محدثان اخباری شیعه به‌شمار می‌رفت.<ref>حجت، هادی، جوامع حدیثی شیعه، تهران، انتشارات سمت و دانشگاه قرآن و حدیث، ۱۳۹۸ش، ص۲۱۵.</ref> عالمان شیعه شخصیت علمی و منش اخلاقی او را ستوده‌اند؛ محدث بحرانی شیخ حر عاملی را دانشمند و محدثی فاضل خوانده است.<ref>محدث بحرانی، یوسف بن احمد، ‌لولوة البحرين فی الإجازات و تراجم رجال الحديث، تحقیق محمدصادق بحرالعلوم، قم، مؤسسة آل البیت (ع) لإحیاء التراث، بی‌تا، ص۷۶.</ref> شیخ عباش قمی او را شیخ محدثان و با فضیلت‌ترین عالمان، محدث پارسا، ثقه و سرچشمهٔ فضیلت‌ها و دارای تألیفات سودمند دانسته است.<ref>شیخ عباس قمی، عباس بن محمدرضا، الکنی و الالقاب، تهران، مکتبة الصدر، ۱۳۶۸ش، ج۲، ص۱۷۶.</ref>  
محمد بن حسن بن علی بن محمد بن حسین (۱۰۳۳-۱۱۰۴ق) مشهور به شیخ حُرّ عاملی، محدث و فقیه شیعه امامیه و مؤلف وسائل الشیعه یکی از کتاب‌های اربعه متأخر شیعه است.<ref>؟</ref> شیخ حر عاملی از محدثان اخباری شیعه به‌شمار می‌رفت.<ref>حجت، جوامع حدیثی شیعه، ص۲۱۵.</ref> عالمان شیعه شخصیت علمی و منش اخلاقی او را ستوده‌اند؛ محدث بحرانی شیخ حر عاملی را دانشمند و محدثی فاضل خوانده است.<ref>محدث بحرانی، یوسف بن احمد، ‌لولوة البحرين فی الإجازات و تراجم رجال الحديث، تحقیق محمدصادق بحرالعلوم، قم، مؤسسة آل البیت (ع) لإحیاء التراث، بی‌تا، ص۷۶.</ref> شیخ عباش قمی او را شیخ محدثان و با فضیلت‌ترین عالمان، محدث پارسا، ثقه و سرچشمهٔ فضیلت‌ها و دارای تألیفات سودمند دانسته است.<ref>شیخ عباس قمی، عباس بن محمدرضا، الکنی و الالقاب، تهران، مکتبة الصدر، ۱۳۶۸ش، ج۲، ص۱۷۶.</ref>  


شیخ حر عاملی در خاندانی از اهل علم و منسوب به حر بن یزید ریاحی در جبل عامل لبنان به دنیا آمد.<ref>امین، سید محسن، اعیان الشیعه، بیروت،‌ دار التعارف، ۱۴۲۱ق، ج۲، ص۴۹۴.</ref> او تحصیلات ابتدایی خود را در جبل عامل گذراند و در سال ۱۰۷۳ق به ایران مهاجرت کرد و رفت و در مشهد ساکن شد.<ref>حر عاملی، محمد بن حسن، امل الآمل فی علماء جبل العامل، تحقیق سید احمد حسینی، بغداد، مکتبة الاندلس، بی‌تا، ج۱، ص۱۴۲.</ref> در این دوره به اصفهان پایتخت صفویان سفر کرد و ضمن دیدار با عالمانی چون علامه مجلسی از سوی شاه صفوی به منصب قاضی القضاتی خراسان رسید.<ref>امین، اعیان الشیعه، ج۹، ص۱۶۷.</ref> شیخ حر عاملی شاگردان بسیاری داشت و آثار فراوانی تألیف کرد که مهم ترین آنها کتاب وسائل الشیعه دانسته شده است.<ref>حجت، جوامع حدیثی شیعه، ص۲۱۳.</ref> حر عاملی در مشهد درگذشت و در حرم امام رضا‌(ع) به خاک سپرده شد.<ref>امین، اعیان الشیعه، ج۹، ص۱۶۷.</ref>
شیخ حر عاملی در خاندانی از اهل علم و منسوب به حر بن یزید ریاحی در جبل عامل لبنان به دنیا آمد.<ref>امین، سید محسن، اعیان الشیعه، بیروت،‌ دار التعارف، ۱۴۲۱ق، ج۲، ص۴۹۴.</ref> او تحصیلات ابتدایی خود را در جبل عامل گذراند و در سال ۱۰۷۳ق به ایران مهاجرت کرد و رفت و در مشهد ساکن شد.<ref>حر عاملی، محمد بن حسن، امل الآمل فی علماء جبل العامل، تحقیق سید احمد حسینی، بغداد، مکتبة الاندلس، بی‌تا، ج۱، ص۱۴۲.</ref> در این دوره به اصفهان پایتخت صفویان سفر کرد و ضمن دیدار با عالمانی چون علامه مجلسی از سوی شاه صفوی به منصب قاضی القضاتی خراسان رسید.<ref>امین، اعیان الشیعه، ج۹، ص۱۶۷.</ref> شیخ حر عاملی شاگردان بسیاری داشت و آثار فراوانی تألیف کرد که مهم ترین آنها کتاب وسائل الشیعه دانسته شده است.<ref>حجت، جوامع حدیثی شیعه، ص۲۱۳.</ref> حر عاملی در مشهد درگذشت و در حرم امام رضا‌(ع) به خاک سپرده شد.<ref>امین، اعیان الشیعه، ج۹، ص۱۶۷.</ref>
خط ۵۳: خط ۵۵:
* '''انعکاس روایات بر اساس سرفصل‌های فقهی''': حر عاملی کوشید روایات پراکنده را در ذیل باب‌هایی مخصوص به موضوع متناسب خود جمع‌آوری کند.
* '''انعکاس روایات بر اساس سرفصل‌های فقهی''': حر عاملی کوشید روایات پراکنده را در ذیل باب‌هایی مخصوص به موضوع متناسب خود جمع‌آوری کند.
* '''مقارنه میان اسناد و متون روایات''': اسناد و متون مختلف روایات در متون مختلف در این کتاب با یکدیگر مقایسه شده و ضعف و قوت آنها برای ارزیابی محققان ارائه شده است.  
* '''مقارنه میان اسناد و متون روایات''': اسناد و متون مختلف روایات در متون مختلف در این کتاب با یکدیگر مقایسه شده و ضعف و قوت آنها برای ارزیابی محققان ارائه شده است.  
* '''ارائه توضیحات ضروری در تبیین روایات از سوی مؤلف'''.<ref>نصیری، علی، آشنایی با جوامع حدیثی شیعه و اهل‌سنت، قم، مرکز بین‌المللی ترجمه و نشر المصطفی(ص)، ۱۳۹۸ش، ص۱۵۵-۱۵۶.</ref>
* '''ارائه توضیحات ضروری در تبیین روایات از سوی مؤلف'''.<ref>نصیری، آشنایی با جوامع حدیثی شیعه و اهل‌سنت، ص۱۵۵-۱۵۶.</ref>


== نقدها ==
== نقدها ==
۶٬۸۱۴

ویرایش