اعتبار زیارت ناحیه مقدسه: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
(ابرابزار)
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۵: خط ۵:
{{پایان سوال}}
{{پایان سوال}}
{{پاسخ}}
{{پاسخ}}
 
'''زیارت ناحیه مقدسه''' از جانب امام زمان صادر شده و توسط علمای بزگی چون شیخ مفید و ابن مشهدی و سید مرتضی بیان شده است. از نظر هم‌سویی با دیگر روایات و مضمامین بیان شده توسط معصوم این زیارت انطباق داشته و می‌توان بر آن اعتماد نمود.
== موضوع زیارت ناحیه مقدسه ==
== موضوع زیارت ناحیه مقدسه ==
این زیارت همانند زیارت عاشورا برای زیارت امام حسین(ع) وارد شده؛ لذا هر دو، درباره زیارت امام حسین(ع) هستند؛ لیکن اولی که از زمان امام باقر(ع) خوانده می‌شده، به زیارت عاشورا معروف گردیده و دومی که از زمان امام عصر(عج) خوانده می‌شده، به زیارت ناحیه مقدسه مشهور گردیده است. به بیان دیگر؛ زمان حادثه (عاشورا)، عنوان نام، روی زیارت اول مانده و در عوض، جایگاه صدور روی زیارت دوم مانده است.
این زیارت همانند [[زیارت عاشورا]] برای زیارت [[امام حسین(ع)]] وارد شده؛ لذا هر دو، درباره زیارت امام حسین(ع) هستند. زیارت اول که از زمان امام باقر(ع) خوانده می‌شده، به زیارت عاشورا معروف گردیده و دومی که از دوران [[امام زمان(عج)]] خوانده می‌شده، به زیارت ناحیه مقدسه مشهور گردیده است. زمان حادثه (عاشورا)، عنوان، روی زیارت اول مانده و جایگاه صدور بر زیارت دوم باقی مانده است.


این زیارت توسط یکی از نواب خاص حضرت حجت(عج) به دست بعضی از اساتید شیخ مفید و سپس از شیخ مفید و سید مرتضی و ابن مشهدی رسیده است؛ بنابراین دیگر راویان این زیارت معلوم نبوده و حدیث مرسله<ref>مرسل به حدیثی که دچار ارسال و حذف استاد باشد گویند؛ نصیری، علی، درسنامه علم حدیث، قم، انتشارات نصایح، ص۲۲۰.</ref> است.
این زیارت توسط یکی از نواب خاص امام زمان(عج) به دست بعضی از اساتید [[شیخ مفید]] و سپس از شیخ مفید و [[سید مرتضی]] و [[ابن مشهدی]] رسیده است؛ بنابراین دیگر راویان این زیارت معلوم نبوده و [[حدیث مرسله]]<ref>مرسل به حدیثی که دچار ارسال و حذف استاد باشد گویند؛ نصیری، علی، درسنامه علم حدیث، قم، انتشارات نصایح، ص۲۲۰.</ref> است.


== شیوه‌های بررسی زیارت ناحیه ==
== شیوه‌های بررسی زیارت ناحیه و منابع ==
الف) سندی ب) محتوایی.
* سندی؛
* محتوایی.


امکان دارد حدیثی از نظر سند ضعف داشته یا دارای ارسال باشد ولی دارای قرآئن و شواهدی باشد که موجب قطع به صدور از معصوم باشد.<ref>سبحانی، جعفر، اصول الحدیث و احکامه فی علم الدرایه، مؤسسه النشر الاسلامی، چاپ چهارم، ۱۴۱۸ق، ص۴۲.</ref>
امکان دارد حدیثی از نظر سند ضعف داشته یا دارای ارسال باشد، ولی دارای قرائن و شواهدی باشد که موجب یقین به صدور از [[معصوم]] باشد.<ref>سبحانی، جعفر، اصول الحدیث و احکامه فی علم الدرایه، مؤسسه النشر الاسلامی، چاپ چهارم، ۱۴۱۸ق، ص۴۲.</ref>


این زیارت شریف نیز با وجود ارسال احتمالی، طبق یک نظر، دارای قرائنی است که موجب یقین به صدور از ناحیه مقدسه می‌شود.
این زیارت نیز با وجود ارسال احتمالی، طبق یک نظر، دارای قرائنی است که موجب یقین به صدور از از طرف معصوم می‌شود.


الف) علمای متأخر که جزو راویان اصلی به حساب می‌آیند و کتب آنها جزو مراجع روایی ما است، این زیارت شریف را در کتابهای خویش آورده‌اند.
* علمای متأخر که جزو راویان اصلی به حساب می‌آیند و کتب آنها جزو مراجع روایی است، این زیارت را در کتاب‌های خویش آورده‌اند.


المزار القدیم (شیخ مفید، متوفای ۴۱۳ هـ. ق) علامه مجلسی (ره) در کتاب بحار، ج۹۴ ص۳۱۷ زیارت ناحیه را از مزار شیخ نقل کرده است.
[[المزار القدیم]] متعلق به [[شیخ مفید]]، متوفای ۴۱۳ق بوده و [[علامه مجلسی]] در کتاب بحار، ج۹۴ ص۳۱۷ زیارت ناحیه را از مزار شیخ نقل کرده است.


۲. مناسک المنار (شیخ مفید).
* [[مناسک المنار]] (شیخ مفید)؛


۳. المصباح (سید مرتضی، متوفای ۴۳۶ هـ. ق).
* [[المصباح]] (سید مرتضی، متوفای ۴۳۶ق)؛


۴. المزار الکبیر (ابن مشهدی متوفای ۵۳۵ هـ. ق).
* [[المزار الکبیر]] (ابن مشهدی متوفای ۵۳۵ق).


این زیارت طبق نقل المزار القدیم و المزار الکبیر، از معصوم صادر شده و دارای اسناد مختلف بوده و مستند است. عمل سید مرتضی علم الهدی (ره) و انتخاب این زیارت به عنوان اولین زیارتی که با آن امام حسین(ع) را زیارت کرد (با وجود محتاط بودن ایشان) سندهای ضعیف راجبران می‌کند، چه رسد به این که، سند ضعیف نباشد.
این زیارت طبق نقل المزار القدیم و المزار الکبیر، از معصوم صادر شده و دارای اسناد مختلف بوده و مستند است. عمل [[سید مرتضی علم الهدی]] و انتخاب این زیارت به عنوان اولین زیارتی که با آن امام حسین(ع) را زیارت کرد با وجود محتاط بودن ایشان، سندهای ضعیف را جبران می‌کند.


== انتساب زیارت به امام زمان ==
== انتساب زیارت به امام زمان ==
۱. در المزار الکبیر ابن مشهدی تصریح به این انتساب شده.
* در المزار الکبیر ابن مشهدی تصریح به این انتساب شده. ابن مشهدی از غیبت صغری در سال ۳۲۹ ق، ۲۶۶ سال فاصله دارد؛ ولی با وجود این چون او فردی موثق است، کتابش نیز مورد تأیید علما است. وی در ابتدای کتاب، خود را ملزم به نقل احادیثی معتبر از طریق معتبر و متصل به معصوم دانسته لذا قول ایشان در انتساب این زیارت به امام زمان(عج) قابل قبول خواهد بود.


۲. ابن مشهدی (متوفای ۵۹۵) از غیبت صغری (۳۲۹ ق) ۲۶۶ سال فاصله دارد؛ ولی با وجود این چون او فردی موثق و از علمای جلیل القدر می‌باشد، کتابش نیز مورد تأیید علما است، و از طرفی وی در ابتدا کتاب خود را ملزم به نقل احادیثی معتبر از طریق معتبر و متصل به معصوم دانسته لذا قول ایشان در انتساب این زیارت به حضرت حجه(عج) قابل قبول خواهد بود.
* علمای متأخر نیز این زیارت را در کتب خویش نقل کرده و آن را مستند به امام زمان(عج) می‌دانند؛ [[سید بن طاووس]] در کتاب مصباح الزائر. علامه مجلسی، در کتاب بحارالانوار ج۹۸ ص۳۱۷ ج۸ و ۹ و تحفه الزائر ص۳. ابراهیم بن [[فیض کاشانی]] در الصحیفه المهدیه ص۲۰۳.
 
ب) علمای متأخر نیز این زیارت را در کتب خویش نقل کرده و آن را مستند به امام زمان(عج) می‌دانند، برخی از آنها عبارتنداز:
 
۱. سید بن طاووس، وفات ۶۶۴ در کتاب مصباح الزائر. علامه مجلسی، وفات ۱۱۱۱ در کتاب بحارالانوار ج۹۸ ص۳۱۷ ج۸ و ۹ و تحفه الزائر ص۳. ابراهیم بن فیض کاشانی، الصحیفه المهدیه ص۲۰۳.


== همسوئی با زیارات معتبر ==
== همسوئی با زیارات معتبر ==
در فرازی از زیارت ناحیه مقدسه آمده: «و اُقیمت لک الماتم فی اعلی علیین و…» ای حسین تو آن شهیدی هستی که مجلس عزای تو نه تنها در زمین، بلکه در عالم بالا برپا ست و…»
در فرازی از زیارت ناحیه مقدسه آمده: {{متن عربی|وَ أُقِیمَتْ لَکَ الْمَأْتَمُ فِی أَعْلَى عِلِّیِّینَ وَ …|ترجمه=ای حسین تو آن شهیدی هستی که مجلس عزای تو نه تنها در زمین، بلکه در عالم بالا برپا ست و ...}}
 
در بحارالانوار علامه مجلسی و کامل الزیارات ابن قولویه روایات زیادی نقل شده که عزای سید الشهداء(ع) در عالم بالا و توسط اهل آسمانها برپا شده؛ و این روایات در واقع تأیید بر مضمون زیارت ناحیه مقدسه می‌باشند.
 
د) داشتن مضامین بلند و موزون
 
از مرحوم آیت الله شیخ محمد حسین آل کاشف الغطاء سؤال شد که: آیا سند دعای صباح صحیح است؟ پاسخ داد که: ما کلمات ائمه(ع) و به ویژه کلمات امیرالمؤمنین(ع) را می‌شناسیم و امکان ندارد این گونه مضامین عالی جز از دهان امیرالمؤمنین(ع) صادر شده باشد.
 
به عنوان نمونه، در این زیارت آمده: «فالویل للعصاه الفسّاق، لقد قتلوا بقتلک الاسلام و عطّلوا الصلاه والصیام و… و ای بر حال آن عاصیان فاجر و اهل گناه، ای حسین با کشتن تو اسلام را کشتند و نماز و روزه را تعطیل و ضایع کردند و… آیا این مصامین عالی جز از معصوم امکان صدور دارد؛ و فقط معصوم است که می‌تواند معصوم را این گونه بشناسد و معرفی بکند.
 
نتیجه: بر اساس مباحث گذشته روشن می‌شود که:
 
۱. این زیارت، از امام زمان(عج) صادر شده و از طریق یکی از نایبان خاص آن حضرت به دست بعضی اساتید شیخ مفید و سپس به شیخ مفید و سید مرتضی و ابن مشهدی رسیده است.
 
۲. این زیارت دارای سندهای مختلف و معتبر بوده و در کتب این سه بزرگوار ثبت و ضبط گردیده است.<ref>این تحقیق از روی سخنرانی‌های آیت الله کریمی جهرمی و سید هدایت الله طالقانی که در کتاب: همره نور، اثر جمعی از اساتید به اهتمام سید هدایت الله طالقانی، چاپ اول، ۱۳۸۰ش، انتشارات سابقون، آورده شده، اقتباس و تلخیص گردیده.</ref>


یوسف گم گشته باز آید بکنعان غم مخو کلبه احزان شود روزی گلستان، غم مخور
در بحارالانوار علامه مجلسی و کامل الزیارات [[ابن قولویه]] روایات زیادی نقل شده که عزای سید الشهداء(ع) در عالم بالا و توسط اهل آسمان‌ها برپا شده؛ این روایات تأیید بر مضمون زیارت ناحیه مقدسه هستند.


ای دل غمدیده، حالت به شود، دل بد مکن وین سر شوریده بازآید بسامان، غم مخور<ref>حافظ شیرازی، دیوان غزلیات، به کوشش دکتر خلیل خطیب رهبر، چاپ ششم، ۱۳۶۹، کتابفروشی صفی علیشاه، ص۳۴۴ غزل ۲۵۵.</ref>
ایتن زیارت دارای مضامین بلند و موزون بوده و از برخی علما بیان شده که این جملات از معصوم بیان شده است. از [[شیخ محمد حسین آل کاشف الغطاء]] سؤال شد که آیا سند دعای صباح صحیح است؟ پاسخ داد که ما کلمات ائمه(ع) و به ویژه کلمات [[امیرالمؤمنین(ع)]] را می‌شناسیم و امکان ندارد این گونه مضامین عالی جز از دهان امیرالمؤمنین(ع) صادر شده باشد.


به هر شکل زیارتی چون زیارت ناحیه بدون سند هم، معتبر است. چون طبق قاعدهٔ رجالی: دلالته تغنی عن السند.<ref>جعفری، محمد تقی، نیایش امام حسین در صحرای عرفات، ص۲۹.</ref>
به عنوان نمونه، در این زیارت آمده: {{متن عربی|فَالْوَیْلُ‏ لِلْعُصَاةِ الْفُسَّاقِ، لَقَدْ قَتَلُوا بِقَتْلِکَ الْإِسْلَامَ، وَ عَطَّلُوا الصَّلَاةَ وَ الصِّیَامَ …|ترجمه=وای بر حال آن عاصیان فاجر و اهل گناه، ای حسین با کشتن تو اسلام را کشتند و نماز و روزه را تعطیل و ضایع کردند و …}}
{{پایان پاسخ}}
{{پایان پاسخ}}


خط ۷۲: خط ۵۵:
}}
}}
{{تکمیل مقاله
{{تکمیل مقاله
  | شناسه =
  | شناسه =شد
  | تیترها =
  | تیترها =شد
  | ویرایش =
  | ویرایش =شد
  | لینک‌دهی =
  | لینک‌دهی =شد
  | ناوبری =
  | ناوبری =
  | نمایه =
  | نمایه =
خط ۸۲: خط ۶۵:
  | بازبینی =
  | بازبینی =
  | تکمیل =
  | تکمیل =
  | اولویت =
  | اولویت =ج
  | کیفیت =
  | کیفیت =ج
}}
}}
{{پایان متن}}
{{پایان متن}}
۱٬۴۰۷

ویرایش