اصلاح و تربیت مجرم از دیدگاه اسلام: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱۸: خط ۱۸:
در مواردی از آموزه‌های دینی و روایی اشاره می‌شود که بیشترین توجه حقوق اسلامی به اصلاح و تربیت مجرمین و آماده کردن آنها برای بازگشت به زندگی سالم است نه صرفاً مجازات مجرمین. برای نمونه به ممنوعیت اجرای مجازات در صورت داشتن مفسده می‌توان اشاره نمود؛ از دیدگاه فقهی اجرای مجازات بر مجرمین مسلمان در سرزمین‌های غیر اسلامی ممنوع است و علت این ممنوعیت این گونه بیان شده‌ است که در صورت اعمال مجازات بر آنها، ممکن است غیرت و عصبیت بر آنها چیره شود و به دشمن بپیوندند؛ بنابراین نباید در آنجا بر آنها این مجازات‌ها را اعمال نمود.<ref>وسائل الشیعه، ج۱۸، ابواب مقدمات حدود (باب ۱۰، ح ۱ و ح ۲).</ref> یعنی در واقع در اینجا مجازات به جای این که موجب اصلاح و تربیت فرد گردد موجب آن می‌شود که حتی فرد را از دایره اصلاح و تربیت اسلامی نیز خارج نماید.
در مواردی از آموزه‌های دینی و روایی اشاره می‌شود که بیشترین توجه حقوق اسلامی به اصلاح و تربیت مجرمین و آماده کردن آنها برای بازگشت به زندگی سالم است نه صرفاً مجازات مجرمین. برای نمونه به ممنوعیت اجرای مجازات در صورت داشتن مفسده می‌توان اشاره نمود؛ از دیدگاه فقهی اجرای مجازات بر مجرمین مسلمان در سرزمین‌های غیر اسلامی ممنوع است و علت این ممنوعیت این گونه بیان شده‌ است که در صورت اعمال مجازات بر آنها، ممکن است غیرت و عصبیت بر آنها چیره شود و به دشمن بپیوندند؛ بنابراین نباید در آنجا بر آنها این مجازات‌ها را اعمال نمود.<ref>وسائل الشیعه، ج۱۸، ابواب مقدمات حدود (باب ۱۰، ح ۱ و ح ۲).</ref> یعنی در واقع در اینجا مجازات به جای این که موجب اصلاح و تربیت فرد گردد موجب آن می‌شود که حتی فرد را از دایره اصلاح و تربیت اسلامی نیز خارج نماید.


بنابراین مجازات متوقف می‌شود. گرچه مورد اجرای این حکم خاص است ولی خود حکم، عام است و از باب وحدت مناط قابل تسری است. بر همین اساس در باب حدود (سرقت و غیره) تأکید شده‌ است که تا پیش از طرح شکایت نزد حاکم اگر تشخیص دادید که مجرم نادم و پشیمان است، از طرح آن نزد حاکم ممانعت نمایید.<ref>وسائل الشیعه، ج۱۸، صص ۳۲۹ و ۳۳۳.</ref><ref>در قانون مجازات هم یکی از شرایط اجرای حد این است که سارق قبل از ثبوت جرم از گناه توبه کرده باشد. ماده ۲۰۰ قانون مجازات اسلامی.</ref>این نوع برخورد هم به وضوح تأکید بر اصلاح مجرم را بر اجرای مجازات ترجیح می‌دهد.
بنابراین مجازات متوقف می‌شود. گرچه مورد اجرای این حکم خاص است ولی خود حکم، عام است و از باب وحدت مناط قابل تسری است. بر همین اساس در باب حدود (سرقت و غیره) تأکید شده‌ است که تا پیش از طرح شکایت نزد حاکم اگر تشخیص دادید که مجرم نادم و پشیمان است، از طرح آن نزد حاکم ممانعت نمایید.<ref>وسائل الشیعه، ج۱۸، صص ۳۲۹ و ۳۳۳.</ref><ref>در قانون مجازات هم یکی از شرایط اجرای حد این است که سارق قبل از ثبوت جرم از گناه توبه کرده باشد. ماده ۲۰۰ قانون مجازات اسلامی.</ref> این نوع برخورد هم به وضوح تأکید بر اصلاح مجرم را بر اجرای مجازات ترجیح می‌دهد.


اینکه حاکم اسلامی می‌تواند در برخی موارد با رعایت مصلحت مجرم را مورد عفو قرار دهد نشان از آن دارد که این اختیار به حاکم داده شده تا در صورت مشاهده آثار اصلاح و تربیت در مجرم از اجرای مجازات بر او خودداری نماید و این که هدف انبیاء و اولیاء اصلاح و بازسازی و تربیت انسان‌ها بوده است مؤید دیگری برای این مطلب است.
اینکه حاکم اسلامی می‌تواند در برخی موارد با رعایت مصلحت مجرم را مورد عفو قرار دهد نشان از آن دارد که این اختیار به حاکم داده شده تا در صورت مشاهده آثار اصلاح و تربیت در مجرم از اجرای مجازات بر او خودداری نماید و این که هدف انبیاء و اولیاء اصلاح و بازسازی و تربیت انسان‌ها بوده است مؤید دیگری برای این مطلب است.
خط ۳۲: خط ۳۲:


این موارد و نظائر آن در فقه اسلامی همگی نشان از تأکید حقوق اسلام به اصلاح و تربیت مجرمین و متهمین دارند.
این موارد و نظائر آن در فقه اسلامی همگی نشان از تأکید حقوق اسلام به اصلاح و تربیت مجرمین و متهمین دارند.
{{پایان پاسخ}}
{{پایان پاسخ}}{{مطالعه بیشتر}}
{{مطالعه بیشتر}}


==مطالعه بیشتر==
==مطالعه بیشتر==
خط ۴۰: خط ۳۹:
۲. مرعشی، محمد حسن، دیدگاه‌های نور در حقوق کیفری اسلام، نشر میزان، چاپ اوّل، ۱۳۷۹، ج۲.
۲. مرعشی، محمد حسن، دیدگاه‌های نور در حقوق کیفری اسلام، نشر میزان، چاپ اوّل، ۱۳۷۹، ج۲.


<br />
<br />{{پایان مطالعه بیشتر}}
{{پایان مطالعه بیشتر}}
 
==منابع==
==منابع==
{{پانویس|۲}}
{{پانویس|۲}}