اسلام و جنگ: تفاوت میان نسخه‌ها

{{درگاه|حکومت دینی}}آموزه‌های اسلامی، خوب یا بد بودن جنگ را امری نسبی دانسته‌اند که براساس شرایط زمان و مکان تغییر کند. البته اسلام بر اصل اعتقاد به [[جهاد]] تأکید داشته که هدف از آن، جلوگیری از فساد، تباهی و سیطره یافتن کفر و شرک است. همچنین صلح نیز در ادبیات دینی اسلام، نقش پررنگ و موثری را دارا است.

 

 

 

جنگ و جهاد از منظر اسلام به منظور اهداف الهی و انسانی انجام می‌شود و شرط اصلی آن «فی سبیل الله؛ در راه خدا» بودن است. قرآن در موارد بسیاری، جهاد را با قید «فی سبیل الله» ذکر می‌کند<ref>برای نمونه ر.ک. سوره بقره، آیات:۱۵۴، ۱۹۰، ۲۱۸، ۲۴۴؛ س.ره آل‌عمران، آیات: ۱۳، ۱۴۶، ۱۵۷، ۱۶۷، ۱۶۹ و ... .</ref> قرآن، جنگجویان را براساس اهدافشان، در دو گروه، قرار می‌دهد:  

محققان معتقدند، دین اسلام، در زمینه جنگ و دفاع، آموز‌ه‌های خاص خود را دارد. در این نظام، مؤلفه‌هایی مانند ماهیت، اهداف، شرایط، قوانین و مقررات جنگ و صلح، وظایف و ویژگی‌های فرماندهان و نیروها و ... وجود دارد.

[[شهید مطهری]]، از متفکران مسلمان معتقد است، اسلام این افتخار را دارد که قانون «جهاد» دارد. او اسلام را دینی می‌داند که وظیفه و تعهدش، تشکیل یک جامعه، و رسالتش، اصلاح جهان است. به باور او، چنین دینی نمی‌تواند بی‌تفاوت بوده و قانون جهاد را رها کرده باشد؛ همان‌گونه که یک دولت نمی‌تواند بدون ارتش باشد.<ref>مرتضی مطهری، جهاد، ص۲۸–۲۹.</ref>

اسلام، با [[قتل]] مخالف است<ref>سوره نساء، آیه۹۳.</ref> و اجازه نمی‌دهد، هر فردی بر روی دیگری اسلحه کشیده<ref>ر. ک. مرتضی مطهری، مجموعه آثار، ج۲۷، ص۳۱۷.</ref> و او را به قتل برساند. با این حال اسلام همواره و در هر شرایطی، طرفدار صلح نیست. اسلام، هم طرفدار صلح است و هم طرفدار جنگ؛ اگر دشمن، حاضر به همزیستی شرافتمندانه نباشد و بخواهد به‌گونه‌ای شرافت انسانی را پایمال کند، اسلام طرفدار جنگ است.<ref name=":1">مرتضی مطهری، جهاد، ص۲۹ و ۳۰.</ref> اما در مقابل فرد یا گروهی که به‌صورت مسالمت‌آمیز در حال زندگی هستند و ضرری را متوجه اسلام و مسلمانان نکرده‌اند، اسلام خواهان صلح است.  

محققان معتقدند [[صلح]]، اگرچه ظاهری زیباتر از جنگ دارد، اما گاه شرایط محیطی و جغرافیایی، اقتضاء تصمیماتی سخت، از جمله جنگ است.

[[خداوند]] در [[قرآن]] می‌گوید که اگر خدا شر بعضی از مردم را به بعضی دیگر دفع نکند، همانا صومعه‌ها و دیرها و مساجدی که در آن [[نماز]] و [[ذکر خدا]] بسیار می‌شود، همه ویران می‌شد.<ref>سوره حج، آیه ۴۰.</ref>

اسلام، همواره یاران خویش را به جهاد در راه خدا، ترغیب و سفارش کرده و فضائلی برای آن برشمرده است.  

'''دری، از درهای بهشت'''

از [[پیامبر اسلام]] نقل شده که برای بهشت دری است که آن را در مجاهدین می‌گویند.<ref>«للجنه باب یقال له باب المجاهدین». محمدبن‌یعقوب کلینی، الکافی، ج۵، ص۲.</ref> [[امام علی(ع)]]، نیز جهاد را دری از درهای بهشت می‌دانست: {{متن عربی|جهاد دری از درهای بهشت است که خداوند، آن را برای دوستان مخصوص خود، گشوده است. جهاد، لباس تقوی، زره محکم و سپر مطمئن خداوند است}}.<ref>نهج‌البلاغه، خطبه ۲۷، ص۷۴.</ref>

امام در این خطبه، اشاره می‌کند که مسیر مجاهد، به بهشت منتهی می‌شود و جهاد را، یک راه و در اختصاصی، برای برگزیدگان خداوند می‌داند که از آن می‌توانند وارد بهشت شوند. امام علت این اعتقاد را چنین می‌داند که جهاد، سختی‌ها و مصائب زیادی دارد که تنها، از خودگذشتگان، جانبازان و کسانی که همه چیز را فدای تحقق اراده الهی کرده‌اند، می‌توانند این سختی‌ها را تحمل کنند و لیاقت ورود به بهشت را پیدا کنند.

امام علی(ع)، در گفتاری دیگر، بهای بهشت را، «جهاد» معرفی کرده است.<ref>«ألا و انّ الجهاد ثمن الجنه». محمّد محمدی ری‌شهری، میزان‌الحکمه، ص۴۵۴؛ علی‌بن‌محمداللیثی الواسطی، عیون‌الحکم.</ref>{{جعبه نقل قول

| نقل‌قول = <small>'''امام علی(ع)''':</small>{{-}}«ای مردم، برای رویارویی با دشمن آمده شوید؛ چون جهاد با آن‌ها، راهی است برای نزدیکی به پروردگار و منزلت یافتن در نزد وی.»<ref>ثقفی، الغارات، ج‏۲، ص۶۹۱.</ref>|تاریخ بایگانی

از دیدگاه امام علی(ع)، جهاد وسیله تقرب و نزدیکی به خداوند و کسب منزلت در نزد خداوند است. امام در گفتار دیگری، جهاد را در کنار صبر، یقین و عدل، چهار رکن ایمان دانسته است.<ref>قاضی‌نعمان، دعائم‌الاسلام، ج۱، ص۳۴۲.</ref>

'''شریف‌ترین اعمال'''

امام علی(ع) در حدیثی جهاد را شریف‌ترین اعمال بعد از اسلام آوردن دانسته که مایه استحکام دین بوده و اجر آن، بزرگ، همراه با عزت است.<ref>کلینی، الکافی، ج۵، ص۳۷.</ref>

[[جهاد دفاعی]] از دیگر اقسام جهاد است. مسلمانان مکلف هستند با هر فرد یا گروهی که اندیشهٔ تجاوز به مسلمانان یا سرزمین‌های اسلامی را دارد، در حد توان بجنگند و تسلیم نشوند.<ref>عباسعلی عظیمی شوشتری، مقالهٔ قوانین و مقررات کلی جنگ و دفاع در اسلام، فصلنامهٔ مصباح، سال ششم، شماره ۲۲، ص۲۶.</ref> این نوع جنگ، «دفاع» یا «جهاد دفاعی» نام دارد. جهاد دفاعی، نیازی به اذن امام ندارد.<ref>میرزای قمی، جامع الشتات، ج۱، ص۳۶۲.</ref>

  | شناسه =شد

  | تیترها =شد

  | ویرایش =شد

  | لینک‌دهی =شد

  | اولویت =ج

  | کیفیت =ج